Hypothermie is zowel een medische aandoening als de beschrijving van een abnormaal vitaal teken (lage lichaamstemperatuur). In theorie moet de diagnose van hypothermie redelijk eenvoudig zijn: neem een temperatuur en als deze onder een bepaalde drempel ligt, heeft de patiënt hypothermie.
In werkelijkheid zijn niet alle thermometers hetzelfde en nemen temperaturen in verschillende delen van het lichaam verschillende waarden op.
Waarom diagnose belangrijk is
De meeste mensen denken niet echt aan milde hypothermie als een medische aandoening die een diagnose nodig heeft. Doorgaans beschouwen we het als gewoon te koud aanvoelen, in welk geval we stappen ondernemen om het ongemak dat daarmee samenhangt te voorkomen – we gaan naar binnen en zetten het vuur hoger, of trekken een trui aan en krijgen een warme kop cacao.
Het wordt belangrijker om hypothermie te diagnosticeren wanneer er druk is om in de koude omgeving te blijven – iemand die buiten werkt of gewond is, kan bijvoorbeeld niet aan de kou ontsnappen.
In staat zijn om hypothermie duidelijk te herkennen, betekent echter dat de mechanismen van het lichaam om warm te blijven niet voldoende zijn. Een diagnose geeft de patiënt de mogelijkheid om de onderkoeling te behandelen voordat deze erger wordt.
Diagnose van stadia van hypothermie
De lichaamstemperatuur zal de ernst van de hypothermie bepalen.
Milde hypothermie
Dit is het minst gevaarlijke stadium van onderkoeling en wordt gedefinieerd als een kerntemperatuur onder de 95 graden.
Het komt met rillingen, moeite met concentreren, onhandige vingers en ongemak.
Matige hypothermie
Deze fase is niet zo goed gedefinieerd als milde hypothermie, maar wordt meestal gediagnosticeerd als een kernlichaamstemperatuur onder de 90 graden en omvat verwijde pupillen, verwardheid, vermoeidheid en uiteindelijk bewustzijnsverlies.
Ernstige hypothermie
Deze fase houdt een kernlichaamstemperatuur onder 83 graden in en de patiënt is waarschijnlijk bewusteloos en reageert niet.
Verkrijgen van een nauwkeurige diagnose
Om echt hypothermie te diagnosticeren, is een nauwkeurige lichaamstemperatuurmeting noodzakelijk. Er zijn veel manieren om een temperatuur te nemen. In tegenstelling tot het pre-digitale tijdperk, toen de enige thermometers glazen buizen waren met giftig kwik, kunnen moderne thermometers temperaturen binnen en buiten het lichaam aan. Sommige kunnen een temperatuur krijgen door de patiënt nauwelijks aan te raken.
- Voorhoofdthermometers bieden de eenvoudigste en nauwkeurigste optie. Hun grootste nadeel is dat ze duur zijn.
- Rectale thermometers zijn iets sneller en worden beschouwd als de meest accurate thuisoptie voor een thermometer. Ze zijn veel zuiniger dan een thermometer op het voorhoofd.
- Orale thermometers gebruik in essentie dezelfde thermometer als een rectale temperatuur, maar moet op de juiste manier worden gebruikt om een nauwkeurige meting te verkrijgen. De nauwkeurigheid van een orale temperatuur is niet zo goed als die van een rectale temperatuur. Het gebruik van een orale thermometer en het nemen van de temperatuur onder de arm (axillair) is uiterst onnauwkeurig en wordt niet aanbevolen.
- Trommelthermometers (in het oor) die zonder recept verkrijgbaar zijn, zijn snel maar notoir onnauwkeurig. Deze maken geen contact met het trommelvlies zoals de professionele versies dat doen en vereisen een juist gebruik om correct te werken.
Differentiële diagnoses
Hypothermie kan andere medische aandoeningen nabootsen en deze kunnen het best worden uitgesloten door een zorgaanbieder. Zelfs rillen is niet per se een teken van hypothermie. Koorts en koude rillingen kunnen huivering veroorzaken, evenals ontwenning door opiaten.
De gouden standaard voor diagnose van hypothermie is om de kerntemperatuur van het lichaam te gebruiken. Als de patiënt huivert en moeite heeft met fijne motoriek, maar geen lichaamstemperatuur van minder dan 95 graden heeft, is dit geen onderkoeling.
Evenzo, als een patiënt hypotherm is met een lichaamstemperatuur lager dan 95 graden en bewusteloos is, is de diagnose hypothermie, maar de patiënt kan ook heel gemakkelijk andere aandoeningen hebben.
