Pijnstillers zijn een klasse geneesmiddelen die worden gebruikt om pijnstilling te verlichten. Ze werken door pijnsignalen naar de hersenen te blokkeren of de interpretatie van die signalen door de hersenen te verstoren. Pijnstillers worden grofweg gecategoriseerd als zijnde niet-opioïde (niet-narcotische) of opioïde (narcotische) pijnstillers.
Niet-opioïde pijnstillers
Niet-opioïde pijnstillers worden onderverdeeld in drie categorieën: paracetamol, niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID’s) en COX-2-remmers.
Hoewel ze elk een iets ander werkingsmechanisme hebben, werken ze door een type enzym te blokkeren dat bekendstaat als cyclo-oxygenase of COX. Er zijn twee verschillende soorten van dit enzym, COX-1 en COX-2, die beide verantwoordelijk zijn voor het teweegbrengen van ontsteking en pijn als reactie op een verwonding.
Van de drie soorten niet-opioïden pijnstillers:
- Acetaminophen (ook bekend als paracetamol) is een van de meest voorgeschreven over-the-counter pijnstillers in de wereld van vandaag. Terwijl mensen het meestal herkennen aan de merknamen Tylenol, is het actieve ingrediënt vervat in honderden vrij verkrijgbare middelen tegen verkoudheid, sinussen en griep. Acetaminophen biedt zowel pijnstillende als antipyretische (koortsverlichtende) effecten, maar behandelt geen ontsteking. Hoewel het werkingsmechanisme ervan slecht wordt begrepen, lijkt het selectief de COX-activiteit in de hersenen en alleen in het centrale zenuwstelsel te remmen. Het belangrijkste neveneffect is levertoxiciteit, voornamelijk veroorzaakt door overmatig gebruik. Volgens de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) is acetaminophen tegenwoordig de belangrijkste oorzaak van acuut leverfalen in de V.S., in het bijzonder onder chronische alcoholisten of mensen die recreatief opioïde geneesmiddelen die acetaminofen bevatten gebruiken.
- Niet-steroïde ontstekingsremmende geneesmiddelen (NSAID’s) zijn een klasse drugs waarvan het merk Advil (ibuprofen), Aleve (naproxen) en Bayer (aspirine) omvat. Net als paracetamol zijn NSAID’s verkrijgbaar in veel verschillende formuleringen, waaronder pillen, siropen en pleisters. In tegenstelling tot paracetamol remmen echter NSAID’s COX-1 en COX-2 selectief niet alleen in het centrale zenuwstelsel, maar ook in andere delen van het lichaam. Deze uitgebreide actie draagt gedeeltelijk bij aan de pijnstillende, ontstekingsremmende en koortswerende effecten van de medicijnen. Ditzelfde mechanisme kan echter de beschermende voordelen die COX heeft voor het slijmvlies van de maag verminderen. Dientengevolge, zijn de bijwerkingen zoals indigestie, misselijkheid, en zweren niet ongewoon. Met uitzondering van aspirine, kunnen NSAID’s ook het risico op een hartaanval en een beroerte aanzienlijk verhogen bij mensen met een voorgeschiedenis van hartaandoeningen.
- COX-2-remmers zijn een subset van NSAID’s die vandaag slechts één door de FDA goedgekeurd geneesmiddel bevatten, Celebrex (celecoxib). Volgens de naam onderdrukken COX-2-remmers alleen het COX-2-enzym, verminderen pijn en ontsteking zonder gastro-intestinale bijwerkingen. Het is echter bekend dat ze als klasse van geneesmiddelen het risico op een hartaanval met 40 procent verhogen. Als gevolg hiervan werd de ooit populaire Vioxx (rofecoxib) vrijwillig uit de Amerikaanse markt gehaald in 2005, snel daarna gevolgd door een hele reeks andere COX-2-remmers. Celebrex blijft van zijn kant een van de best verkopende geneesmiddelen in de farmaceutische portefeuille van Pfizer.
Opioïde pijnstillers
Opioïde analgetica zijn een type geneesmiddel dat werkt door binding aan opioïde-receptoren die zich in het zenuwstelsel en het maagdarmkanaal bevinden. Deze receptoren reguleren niet alleen bepaalde somatische functies zoals pijn, ze zijn ook verantwoordelijk voor het teweegbrengen van de psychoactieve (mind-veranderende) effecten die mensen associëren met opioïde drugs.
Opioïde geneesmiddelen worden medisch gebruikt voor pijnverlichting, anesthesie en voor de behandeling van opiaatverslaving. Ze zijn niet geassocieerd met orgaantoxiciteit of veroorzaken geen van de bijwerkingen die gewoonlijk worden geassocieerd met NSAID’s.
Hoewel veilig bij gebruik zoals voorgeschreven, kunnen opioïden in sommige gevallen slaperigheid, misselijkheid, constipatie, hypoventilatie (abnormaal oppervlakkig ademen) en euforie veroorzaken.
Dit geldt met name voor oudere volwassenen die meer vatbaar zijn voor deze effecten.
Bovendien is langdurig gebruik geassocieerd met een risico op medicijntolerantie (waarbij het medicijn geleidelijk aan zijn effect verliest), afhankelijkheid (verslaving) en terugtrekking. Dientengevolge zijn de meeste opioïde geneesmiddelen gereguleerde stoffen die een doktersrecept vereisen. Volgens een rapport van de Centers for Disease Control and Prevention zijn maar liefst twee miljoen Amerikanen verslaafde opioïde drugs.
Er zijn drie brede categorieën van opioïde geneesmiddelen die worden gebruikt voor de behandeling van pijn:
- Opiaat-alkaloïden zijn een soort geneesmiddelen waarvan de stoffen van nature worden aangetroffen in de papaverplant Papaver somniferum. De psychoactieve stoffen in opium zijn morfine en codeïne. Beide werken rechtstreeks op het centrale zenuwstelsel om het gevoel van pijn te verminderen. Slaperigheid, duizeligheid, braken en obstipatie zijn vaak voorkomende bijwerkingen. Hoewel het bekend is dat morfine zeer verslavend is, heeft codeïne ook het potentieel voor ontwenningsverschijnselen bij overmatig gebruik. Codeïne is ook de enige opioïde die is opgenomen in vele vrij verkrijgbare geneesmiddelen (meestal hoestsiropen die mede zijn geformuleerd met een NSAID).
- Semi-synthetische opioïden zijn die welke worden gesynthetiseerd uit natuurlijke opioïden en omvatten geneesmiddelen als Oxycontin (oxycodon) en Vicodin (hydrocodon). Oxycodon wordt gebruikt om matige tot ernstige pijn (waaronder kanker of postchirurgische pijn) te behandelen en wordt als zeer verslavend beschouwd. Van zijn kant wordt hydrocodon meer misbruikt dan enig ander opioïde geneesmiddel in de Verenigde Staten, volgens een rapport van 2014 van het National Institute of Drug Abuse. Deze krachtige medicijnen kunnen veilig worden gebruikt voor pijnverlichting op korte termijn, maar vereisen, zoals Schedule II-geneesmiddelen, nauw medisch toezicht.
- Volledig synthetische opioïden worden volledig in het lab gemaakt om een aantal receptorbindende functies uit te voeren als natuurlijke opiaten. Ze omvatten methadon en buprenorfine (vaak gebruikt om opiaatverslaving te behandelen) en tramadol (vaak gebruikt voor post-operatieve pijn). Hoewel ze als minder verslavend worden beschouwd dan andere opioïde geneesmiddelen, is het bekend dat mensen afhankelijkheid ontwikkelen als ze voor een langere periode worden gebruikt.
Een heel woord
Pijnstillers kunnen zeer effectief zijn bij het behandelen van artritispijn en veilig worden gebruikt als ze worden ingenomen zoals voorgeschreven. Hoewel de meeste artsen zich zullen concentreren op de niet-opioïde geneesmiddelen voor behandeling, kunnen er situaties zijn waarin ernstige, acute pijn sterkere opioïde-medicatie kan vereisen. Dit zou alleen voor verlichting op korte termijn zijn om elk risico op afhankelijkheid te voorkomen.
Tegelijkertijd is het nog steeds niet duidelijk hoe effectief lage dosis opioïden zijn in vergelijking met andere niet-opioïde vormen van therapie. Als u ernstige, niet-aflatende artritispijn hebt, overweeg dan om een afspraak te maken met een pijnbeheerspecialist die u door uw volledige behandelingsopties, zowel farmaceutische als niet-farmaceutische, kan vertellen.
