Artrose kan gewrichten aantasten in elk deel van het lichaam, inclusief de enkel. Drie botten vormen het enkelgewricht: het onderste uiteinde van de tibia (scheenbeen), de fibula (klein bot van het onderbeen) en de talus (het dragende bot dat in de sok past die wordt gevormd door de tibia en fibula) .
Vroege diagnose en behandeling helpen mensen met artrose aan de enkel om hun symptomen te beheersen.
Oorzaak van enkelartrose
Artrose is een degeneratieve gewrichtsaandoening. Bij dit type artritis slijt kraakbeen – een taai, maar flexibel weefsel dat de uiteinden van de botten bedekt en een gewricht vormt – geleidelijk weg.
De meeste gevallen van enkelartrose zijn gerelateerd aan een eerder enkelblessure. De verwonding kan jaren eerder zijn opgetreden voordat er sprake is van artrose in de enkel. Verwonding kan het kraakbeen direct beschadigen, of het kan de werking van het enkelgewricht beïnvloeden (hoe het gewricht werkt).
Naast letsel zijn er andere risicofactoren die kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van artrose. Overgewicht wordt geassocieerd met artrose en het kan gewicht toevoegen aan de gewrichten, inclusief de enkel. Genetica kan ook een rol spelen. Bijvoorbeeld platvoet zijn, kan van invloed zijn op hoe je loopt en stress aan het enkelgewricht toevoegt.
Diagnose van enkelartrose
Diagnose van enkelartrose begint meestal met de medische geschiedenis van de patiënt.
De patiënt moet haar arts op de hoogte brengen van enkelblessures in het verleden. De familiegeschiedenis van artrose is ook belangrijk om op te merken.
Een lichamelijk onderzoek kan een abnormaal bewegingsbereik in het enkelgewricht aantonen, evenals pijn, zwelling of gevoeligheid rond het enkelgewricht. Crepitus (een knarsend geluid wanneer het gewricht wordt verplaatst) suggereert dat de uiteinden van de botten die het gewricht vormen tegen elkaar wrijven.
Tijdens het lichamelijk onderzoek kan een beoordeling van de botuitlijning tijdens het lopen (ganganalyse) worden uitgevoerd. De analyse meet ook de pas van de patiënt en test de sterkte van de enkel en voet.
Röntgenstralen helpen bij het bepalen van de ernst van enkelschade en kunnen artsen helpen de hoeveelheid kraakbeen die overblijft te schatten. Röntgenstralen of andere beeldvormende onderzoeken kunnen ook de vernauwing van de gewrichtsspleet en misvormde gewrichten detecteren. CT-scans of MRI’s worden ook gebruikt om de schade aan het enkelgewricht te evalueren.
Symptomen van enkelartrose
Het primaire symptoom geassocieerd met artrose in het enkelgewricht is pijn. Aanvankelijk is pijn aanwezig met beweging of activiteit (lopen, traplopen, enz.). Naarmate er meer osteoartritis ontstaat, is zelfs tijdens inactiviteit of rust pijn aanwezig.
Andere symptomen van artrose in de enkel zijn:
- gewrichtsstijfheid
- gewrichtszwelling
- verloren flexibiliteit
- verminderd bewegingsbereik
- moeilijk lopen
- moeite met gewichtsbelasting, waardoor slippen en vallen kan optreden
Behandeling van enkelartrose
Behandelopties voor enkelartrose is meestal gericht op het beheersen van pijn en bewegingsbeperking die de pijn oproept. Niet-chirurgische behandelmethoden worden als eerste geprobeerd. Als dit niet lukt, worden chirurgische opties overwogen.
Niet-chirurgische behandelingsopties zijn onder meer:
- medicijnen (niet-steroïde ontstekingsremmende middelen)
- op maat gemaakte rocker-bottom-schoenen
- AFO (een enkel-voetorthese of enkelbrace)
- fysiotherapie
- voedingssupplementen (glucosamine en chondroïtine)
- steroïde-injectie in het gewricht
Chirurgische opties voor artrose in de enkel omvatten:
- arthroscopic surgery
- enkel arthrodesis (fusie)
- enkelvervanging
