Dikkedarmkanker is de op twee na meest voorkomende kanker in de Verenigde Staten, goed voor ongeveer 110.000 gevallen per jaar. Helaas is het ook de tweede belangrijkste oorzaak van aan kanker gerelateerde sterfgevallen bij zowel mannen als vrouwen.
De term dikke darmkanker wordt soms door elkaar gebruikt met colorectale kanker the, waarbij de laatste zowel de dikke darm als het aangrenzende rectum betreft. Van kankers die specifiek de endeldarm aantasten, worden er jaarlijks ongeveer 40.000 gevallen gediagnosticeerd.Dikkedarmkanker is niet slechts één type kanker. Het gaat om veel verschillende soorten maligniteiten die variëren in hun locatie, celstructuur, symptomen en snelheid van progressie. Deze verschillen kunnen de manier bepalen waarop de behandeling wordt afgeleverd en helpen artsen de waarschijnlijke uitkomst van de ziekte te voorspellen.
Dikkedarmkankerweefseltypes
Colonkankers worden grotendeels gedifferentieerd door het type weefsel dat betrokken is. Dat, in samenhang met de locatie van de tumor, de manier waarop een orgaan functioneert kan veranderen, wat resulteert in specifieke en vaak karakteristieke symptomen.
Sommige kankers komen minder vaak voor dan andere en zijn mogelijk moeilijk te diagnosticeren, hetzij vanwege hun locatie of vanwege hun gebrek aan een duidelijk gedefinieerde structuur. Om deze redenen worden bepaalde vormen van kanker vaker gezien als ze geavanceerd zijn en moeilijker te behandelen.
Als geheel kunnen kankers in het algemeen als volgt worden gecategoriseerd:
Carcinomen zijn kankers van epitheelcellen die kanalen en holle structuren met elkaar verbinden.
- Sarcomen beïnvloeden mesotheliale weefsels die organen bedekken.
- Myeloma’s beïnvloeden cellen van het immuunsysteem die plasmacellen worden genoemd.
- Leukemieën zijn kankers van witte bloedcellen, leukocyten genaamd.
- Lymfomen beïnvloeden de witte bloedcellen, lymfocyten genoemd.
- Gemengde typen met verschillende soorten cellen.
- Soorten darmkanker
Op basis van de betrokken weefsels worden darmkankers verder onderverdeeld in verschillende typen en subtypen, elk met hun eigen unieke gedrag en kenmerken:
Adenocarcinomen zijn het meest voorkomende type darmkanker, goed voor 90 tot 95 procent van diagnoses. Deze kankers zijn afkomstig van de slijmafscheidende klieren van de dikke darm. Naast de typische adenocarcinomen zijn er twee subtypen: mucineuze adenocarcinomen die overmatig slijm produceren en zich snel verspreiden (metastaseren) en adenocarcinomen die zeer zeldzaam zijn en die als meer agressief worden beschouwd.
- Leiomyosarcomen beginnen in de gladde spiercellen van de dikke darm en omvatten minder dan twee procent van de dikke darm maligniteiten. Symptomen, waaronder pijn en bloeden, treden meestal op wanneer de kanker al is uitgezaaid. Leiomyosarcomen kunnen zeer onvoorspelbaar zijn en een hoge mate van recidief hebben. Het reageert niet goed op chemotherapie of bestraling en wordt het best operatief verwijderd wanneer het klein is.
- Colorectale lymfomen komen niet vaak voor en beginnen eerder in het rectum dan in de dikke darm. Non-Hodgkin-lymfoom is verantwoordelijk voor ongeveer 0,5 procent van alle colorectale kankers en wordt meestal gediagnosticeerd bij gevorderde ziekte.
- Colorectale melanomen zijn ook ongebruikelijk en worden meestal in het rectum aangetroffen als een secundaire kanker (veroorzaakt door de verspreiding van kanker uit andere delen van het lichaam). Over het algemeen zijn ze verantwoordelijk voor minder dan twee procent van de kankers in de dikke darm en het rectum.
- Neuro-endocriene tumoren zijn goed voor ongeveer vier procent van de colorectale kankers. Deze tumoren ontstaan in weefsels van het zenuwstelsel. Ze zijn onderverdeeld in twee categorieën: agressieve neuro-endocriene tumoren die de neiging hebben zich te verspreiden snel en hebben een slechte prognose en indolente neuro-endocriene tumoren die langzamer en minder invasief zijn.
- Gastro-intestinale stromale tumoren (GISTs) starten vanuit gespecialiseerde cellen in de dikke darm, de interstitiële cellen van Cajal. Ze zijn overal in het spijsverteringskanaal te vinden, maar komen minder vaak voor in de dikke darm. Sommige van deze tumoren zijn kankerachtig terwijl anderen goedaardig zijn.
- Waar zijn de meeste darmkankers gelegen?
Hoewel kanker zich in elk deel van de dikke darm kan ontwikkelen, zijn er bepaalde plaatsen waar tumoren het meest waarschijnlijk worden gezien.
Dit is een groot deel van het onderzoek zal worden geconcentreerd tijdens een routine colonoscopie. Vanaf de ileocaecale klep (die de dunne darm van de dikke darm scheidt) naar het rectum, is het risico van kanker op locatie als volgt:
Ileocaecale klep: 2 procent
- Oplopende colon en blindedarm: 20 procent
- Transverse colon: 10 procent
- Aflopende colon: 5 procent
- Rectum en sigmoid colon: 55 procent
- Op basis van het type, het stadium en de locatie van de kanker, kunnen artsen de beste behandelingskuur bepalen om de ziekte te genezen of om de symptomen beter te beheersen als de kanker niet aanwezig is behandelbaar.
