Reumatoïde artritis is een chronische, systemische, auto-immune, inflammatoire vorm van artritis. Er is geen enkele test die de diagnose van reumatoïde artritis bevestigt. Dat gezegd hebbende, het bloedonderzoek van de reumafactor is een van de criteria die worden gebruikt om de ziekte te diagnosticeren. Reumatoïde factor werd geïdentificeerd in de jaren 1940. In de afgelopen jaren bleek een andere test bekend als de anti-CCP-test (anticyclisch gecitrullineerd peptide-antilichaam) vroeg in het verloop van de ziekte nuttig te zijn.
De auto-antilichamen in verband met seropositiviteit
Reumatoïde factor is een autoantilichaam, meestal IgM, dat aan het Fc-gebied van IgG bindt. Auto-antilichamen zijn eiwitten die worden geproduceerd door het immuunsysteem, maar ze vallen ten onrechte de eigen weefsels van het lichaam aan in plaats van vreemde stoffen aan te vallen. De aanwezigheid van één of beide autoantilichamen, reumafactor en anti-CCP, wordt seropositiviteit of seropositieve reumatoïde artritis genoemd. De afwezigheid van de twee auto-antilichamen in het perifere bloed staat bekend als seronegativiteit of seronegatieve reumatoïde artritis. Ongeveer 80% van de patiënten met reumatoïde artritis is seropositief voor reumafactor. Ongeveer 70% van de patiënten met reumatoïde artritis is seropositief voor anti-CCP.
Een verschil in ziekte Ernst
Er is gesuggereerd, gebaseerd op klinische studies, dat patiënten met seropositieve reumatoïde artritis een grotere ernst van de ziekte en ziekteprogressie hebben, evenals een slechtere prognose dan patiënten met seronegatieve reumatoïde artritis.
Het lijkt er dan op dat seropositieve patiënten een meer agressieve behandeling nodig hebben, maar die opvatting lijkt te vereenvoudigd. In feite kan de classificatie van seronegativiteit misleidend zijn.
Een patiënt die als seronegatief is geclassificeerd, kan auto-antilichamen hebben die aanvankelijk te laag waren om te worden gedetecteerd.
In wezen zou een meer nauwkeurige classificatie daarvoor "niet-herkende of niet-gedetecteerde seropositiviteit" zijn. Er kunnen ook andere auto-antilichamen in het spel zijn die nog niet routinematig zijn getest. Bijvoorbeeld, naast anti-CCP en reumafactor, kunnen autoantilichamen die bekend staan als anti-CarP (anti-gecarbamyleerd eiwit) aanwezig zijn jaren voordat reumatoïde artritis wordt gediagnosticeerd. Anti-CarP lijkt aanwezig te zijn bij ongeveer 45% van de patiënten met reumatoïde artritis, evenals bij 16% van patiënten met reumatoïde artritis die negatief zijn voor anti-CCP. De aanwezigheid van antiCarP zou een ernstiger ziekteverloop voor reumatoïde artritis voorspellen. Daarom kunnen seronegatieve patiënten ziekteactiviteit of een ziekteverloop hebben zo ernstig als seropositieve patiënten en zij kunnen goed reageren op agressieve behandeling (bijvoorbeeld DMARD’s of biologische geneesmiddelen).
Bepaalt seropositiviteit de diagnose Reumatoïde artritis?
Het is mogelijk om een negatief resultaat te hebben voor reumafactor en anti-CCP, maar er wordt nog steeds gediagnosticeerd met reumatoïde artritis. Volgens de ACR / EULAR score-gebaseerde criteria voor reumatoïde artritis 2010, is een score van minstens 6 van de 10 consistent met een diagnose van reumatoïde artritis. Gezamenlijke betrokkenheid, serologische testen, acute fase reactanten en de duur van de symptomen worden allemaal gescoord in dit classificatieschema.
Omgekeerd kan een patiënt positief zijn voor reumafactor en niet worden gediagnosticeerd met reumatoïde artritis. Andere aandoeningen die mogelijk positief zijn voor reumafactor zijn:
- Sjögren-syndroom
- Systemische lupus erythematosus
- Sclerodermie
- Polymyositis
- Dermatomyositis
- Gemengde bindweefselziekte
- Bepaalde infecties
Anti-CCP-antilichamen zijn niet bij een significante frequentie bij andere ziekten aangetroffen. Anti-CCP wordt beschouwd als meer specifiek dan een reumafactor voor het detecteren van reumatoïde artritis.
