Het schoudergewricht is een complex gewricht dat meer beweging mogelijk maakt dan enig ander gewricht in het lichaam. Omdat het gewricht zo mobiel is, kan het de neiging hebben om te mobiel te zijn en is het vatbaar voor ontwrichting. Mensen met een schouder die niet strak in het gewricht zit, hebben schouderinstabiliteit.
Instabiliteit van de schouder is een toestand waarbij de bal van het schoudergewricht met kogelscharnier uit de kom kan komen.
Soms komt de bal een deel van de uitweg uit de holte, genaamd een schouder-subluxatie. Op andere momenten komt de bal volledig uit de kom, een schouderdislocatie genoemd.
Er zijn twee algemene typen schouderinstabiliteit:
- Traumatische instabiliteit:Traumatische schouderinstabiliteit treedt op wanneer er een acuut letsel aan de schouder is, zoals een val of sportletsel. De schouder wordt met kracht uit de sok getrokken en moet vaak met speciale manoeuvres teruggeplaatst worden, soms met verdoving. Een traumatische ontwrichting beschadigt vaak de ligamenten die de bal in de koker houden en maakt de schouder in de toekomst vatbaar voor dislocatie.
- Multi-directionele instabiliteit:Multi-directionele instabiliteit (soms afgekort als MDI) treedt op wanneer het schoudergewricht los zit in de socket. Er is geen traumatische gebeurtenis die de instabiliteit veroorzaakt, maar de schouder heeft de neiging om buitensporig te verschuiven, waardoor pijn in het gewricht ontstaat. Vaak klagen mensen die symptomen van instabiliteit in meerdere richtingen hebben, over clunking, of shift, van de schouder met overheadbewegingen.
Drie factoren van schouderstabiliteit dragen bij aan MDI
Er zijn drie factoren die bijdragen aan de stabiliteit van elk gewricht in het lichaam. Deze omvatten:
- Bony Anatomy:De botten van de schouder dragen zeer weinig bij aan de stabiliteit van dit gewricht. De koker is erg ondiep en zonder andere structuren om de schouder op zijn plaats te houden, zou de bal niet op zijn plaats blijven. Vergelijk dit met het heupgewricht, dat een erg diepe mof heeft en waar het moeilijk is om de bal uit de kom te verwijderen.
- Statische stabilisatoren:De statische stabilisatoren zijn de ligamenten die het gewricht omgeven. Ligamenten verbinden twee botten aan elkaar. Ligamenten zijn flexibel (ze kunnen buigen), maar niet elastisch (ze strekken zich niet uit). Mensen met traumatische schouderinstabiliteit scheuren vaak de ligamenten van het schoudergewricht. Mensen met instabiliteit in meerdere richtingen hebben vaak losse gewrichtsbanden. In feite zijn er genetische bandomstandigheden die ernstige instabiliteit in meerdere richtingen kunnen veroorzaken.
- Dynamische stabilisatoren:De dynamische stabilisatoren zijn de spieren en pezen rond de schouder. Deze spieren zijn de rotator cuff, de groep spieren die de bal van de schouder omringt. Dynamische stabilisatoren zijn flexibel en ze zijn ook elastisch. Veel mensen met instabiliteit in meerdere richtingen kunnen de dynamische stabilisatoren versterken ter compensatie van losse ligamenten.
Symptomen van multi-directionele schouderinstabiliteit omvatten pijn en problemen met overheadactiviteiten. De meeste mensen met symptomen in verband met instabiliteit in meerdere richtingen nemen deel aan atletiek waarbij sprake is van bewegingen van bovenaf, zoals zwemmen, gymnastiek en softbal. Jonge vrouwen worden meestal beïnvloed door instabiliteit in meerdere richtingen.
Behandeling
De behandeling van MDI verschilt van behandeling voor traumatische instabiliteit van de schouder.
Meestal kunnen mensen herstellen van multidirectionele instabiliteit met niet-chirurgische behandelingen; dit omvat topsporters op hoog niveau.
De behandeling moet gericht zijn op het versterken van de dynamische stabilisatoren van het schoudergewricht. Bovendien wordt gedacht dat veel mensen met instabiele instabiliteit een slechte schoudermechaniek hebben, in het bijzonder zijn hun scapulaire bewegingen (schouderbladen) niet goed gecoördineerd met hun schouderbewegingen. Door de normale scapulaire beweging te herstellen en de dynamische stabilisatoren inclusief de rotatormanchet te versterken, kan de schoudergewrichtfunctie vaak verbeteren.
Talrijke studies hebben aangetoond dat de overgrote meerderheid van de gemotiveerde patiënten kan herstellen van multidirectionele instabiliteit met een gericht schouderrehabilitatieprogramma. Ongeveer 85% van de patiënten die een dergelijk programma ondergaan, zal goede resultaten melden. Sommige mensen slagen er niet in om te verbeteren en besluiten uiteindelijk om een schouderoperatie te ondergaan.
Chirurgie
Chirurgische procedures voor MDI worden overwogen voor patiënten met aanhoudende symptomen van de schouder die uit de socket komt, ondanks langdurige niet-chirurgische behandelingen. Meestal omvat de operatie het aanhalen van de banden die de schouder omringen. Sommige chirurgen geven er de voorkeur aan om dit artroscopisch uit te voeren en anderen door standaard chirurgische incisies.
Nog niet zo lang geleden was het populair om een procedure uit te voeren die we thermische krimp noemen, met behulp van warmtebronnen om zacht weefsel in de schouder te dichten om de gewrichtscapsule aan te spannen. Deze thermische krimpprocedure bleek zeer slechte resultaten te hebben en vereiste vaak een verdere chirurgische behandeling.
De beste operatie voor multi-directionele instabiliteit is een vorm van capsulaire verschuiving of capsulaire plicatie, beide procedures die de schoudercapsule strakker maken. Sommige chirurgen zullen bovendien een rotator-intervalsluiting uitvoeren, een procedure die de opening tussen twee van de rotator-manchetspieren sluit.
Revalidatie na een operatie voor multidirectionele instabiliteit duurt meestal vele maanden. In eerste instantie, na de operatie, is de schouder geïmmobiliseerd om de vastgezette weefsels stevig te laten genezen, en dan wordt begonnen met het werken om mobiliteit te herwinnen, gevolgd door versterking. De meeste atleten mogen hun volledige activiteit binnen 6 maanden hervatten.
