Bij het proberen om een diagnose te bereiken, is het soms nodig om invasiever testen uit te voeren om antwoorden te vinden. Een dergelijke test die belangrijke diagnostische informatie kan opleveren, is een spinale tik. Dit kan vooral nuttig zijn in bepaalde neurologische omstandigheden en zelfs, verrassend, sommige slaapstoornissen. Wat is een ruggenprik of lumbale punctieprocedure?
Zijn er risico’s of complicaties gerelateerd aan de procedure waarover u zou moeten weten? Leer hoe een wervelkolomtap kan worden gebruikt om uw toestand te diagnosticeren door cerebrospinale vloeistof (CSF) te testen.
Wat is een ruggenmerg of lumbale punctie?
Een wervelkolomtap of lumbaalpunctie (LP) verwijst naar een gespecialiseerde procedure waarbij vloeistof wordt verwijderd met een naald uit de zak rond het ruggenmerg. Deze cerebrospinale vloeistof (CSF) baadt de hersenen en het ruggenmerg en beschermt deze vitale structuren tegen schade. Analyse van de vloeistof kan belangrijke aanwijzingen opleveren over onderliggende neurologische aandoeningen.
De procedure kan worden uitgevoerd door een arts op de afdeling spoedeisende hulp, in een ziekenhuis of in een klinische omgeving. Een wervelkolomaftap duurt doorgaans minder dan een uur, maar het kan langer duren als de vloeistof langzaam wordt verzameld. Het wordt meestal uitgevoerd met de patiënt op haar zij, vaak met haar knieën naar haar borst getrokken.
Het kan ook gedaan worden in een zittende positie. Deze positionering scheidt de botten in de onderrug (de lendewervels genoemd), waardoor ze gemakkelijker toegankelijk zijn. Nadat de huid is gesteriliseerd, wordt verdovende medicatie geïnjecteerd. Op dit punt wordt een grotere naald geplaatst om de CSF te verwijderen.
Waarom is een ruggengraat nodig?
Een wervelkolomtap kan nodig zijn om te helpen bij de diagnose van verschillende aandoeningen, vooral problemen met betrekking tot het zenuwstelsel.
Meestal wordt het gebruikt om te beoordelen of er een infectie is in de hersenen of in de omliggende weefsels. Deze infecties worden encefalitis of meningitis genoemd.
Spinal taps worden ook gebruikt als een ernstige hoofdpijn wordt verondersteld te wijten zijn aan een kleine hoeveelheid bloeden in het hoofd. Dit wordt een subarachnoïdale bloeding genoemd. Het kan worden overzien door scans en verder inzicht kan worden verkregen door het CSF te analyseren op de aanwezigheid van bloed.
Er zijn ook chronische medische aandoeningen die kunnen worden gediagnosticeerd door een spinale kraantje te maken. De meest voorkomende is multiple sclerose. Mensen met multiple sclerose kunnen veranderingen in speciale markers in hun liquor hebben, oligoklonale banden of myeline-basiseiwitten. Metingen van eiwit-, glucose- en celaantallen worden routinematig uitgevoerd bij alle lumbale puncties.
Zelfs de druk waarop het CSF uitkomt kan informatief zijn; een verhoging kan pseudotumor cerebri suggereren. Een verlaagde druk kan optreden bij uitdroging.
In het rijk van de slaapgeneeskunde zijn er relatief weinig aanwijzingen om een spinale klank uit te voeren. De diagnose narcolepsie kan worden geholpen door het meten van orexine en hypocretine niveaus in de liquor. In de besmettelijke ziekte Afrikaanse slaapziekte kan de procedure ook nuttig zijn bij het bepalen van de mate van de ziekte.
Het is overigens meestal geen noodzakelijke diagnostische test om slaap te beoordelen.
Risico’s en complicaties van spinale tikken
Spinal taps zijn intimiderend. De meeste mensen hebben geen interesse om ze te ondergaan, en velen hebben horrorverhalen gehoord. Bovendien, wanneer ze nodig zijn, bevindt ze zich meestal in een ernstige omgeving. Het is mogelijk om enkele van deze angsten weg te nemen.
De meest voorkomende zorg is: is een wervelkolomontsteking pijn? De tolerantie voor de procedure varieert, omdat we allemaal verschillende drempels hebben voor pijn of ongemak. De toepassing van het verdovende middel kan aanvoelen als een bijensteek. Na dat punt kan het meer als druk dan een scherpe pijn voelen.
Velen zullen commentaar geven op de conclusie: "Dat was niet zo erg." In bekwame handen, met een welkome graadmeter van geluk, kan een spinale tik eigenlijk vrij gemakkelijk worden uitgevoerd. Dit is misschien niet altijd mogelijk, vooral wanneer obesitas of degeneratieve veranderingen in de wervelkolom een uitdaging vormen.
Er zijn relatief weinig risico’s verbonden aan de procedure zelf. Het is belangrijk dat een arts de risico’s identificeert die aanwezig kunnen zijn voordat een ruggenprik wordt uitgevoerd. De gevaarlijkste complicatie treedt op wanneer de hersenen verschuiven als gevolg van verhoogde druk in de schedel. Dit kan de dood tot gevolg hebben. Om deze reden kan een grondig neurologisch onderzoek en soms een computertomografie (CT) -scan of magnetische resonantiebeeld (MRI) worden uitgevoerd. Hoewel ernstig, deze complicatie is zeldzaam.
Vaker kan een kleine hoeveelheid bloeding op het oppervlak optreden op de plaats van de punctie. Uw arts kan het aantal bloedcellen controleren en voorkomen dat u net voor de procedure bloedverdunners gebruikt. Er is ook een klein risico op infectie. De meest voorkomende complicatie bij een wervelkolomtap is de klacht van een hoofdpijn die zich daarna ontwikkelt. Dit wordt vaak verergerd door rechtop zitten of staan. Het reageert goed op rust, hydratatie, cafeïne en pijnmedicatie.
Een andere zorg is het risico om verlamd te raken door de procedure. Hoewel een steek pijn of gevoelloosheid in het been kan schieten tijdens het uitvoeren van de wervelkolom, treedt meestal geen aanhoudend ongemak op. Deze twijgen van ongemak treden op wanneer de zenuwen die het ruggenmerg verlaten in contact worden gebracht. Dit zal niet leiden tot zwakte. Bij de overgrote meerderheid van mensen eindigt het ruggenmerg zelf verschillende wervelniveaus boven het punt waarop de vloeistof wordt getrokken, waardoor het risico op beschadiging of verlamming uitzonderlijk zeldzaam is.
Als uw arts een ruggenmergtip aanbeveelt, is dit waarschijnlijk om een belangrijke reden. Bespreek eventuele zorgen over de procedure en stel vragen zodat u begrijpt hoe dit kan helpen bij het verkrijgen van een diagnose. Denk goed na over de risico’s en wees gerust in het besef dat deze veel voorkomende procedure belangrijke aanwijzingen kan geven over de onderliggende aandoening die uw arts hoopt te identificeren.
