Epiretinale membraan is een aandoening die vaak verward wordt met maculaire degeneratie. Beide aandoeningen beïnvloeden de macula, het gespecialiseerde deel van het netvlies dat ons een scherp, centraal, 20/20 zicht geeft. De omstandigheden zijn echter compleet anders en kunnen verschillende symptomen veroorzaken. Er zijn verschillende namen voor een epiretinaal membraan. De verschillende namen helpen om de stadia of complicaties van de aandoening te beschrijven.
Enkele andere namen die worden gebruikt om het epiretinale membraan te beschrijven, zijn de volgende:
- Cellophane maculopathy
- Pre-retinale maculaire fibrose
- Pre-retinale maculaire gliosis
- Macular tuit
- Vitreal-macular traction syndrome
Wat is een epiretinaal membraan?
Een epiretinaal membraan is een dun, semi-transparant membraan dat zich op de achterkant van het netvlies kan vormen, meestal in de macula. Dit membraan kan enigszins ondoorzichtig en moeilijk doorzichtig zijn.
Gedurende vele jaren werden deze membranen aangeduid als cellofaan maculopathie omdat ze leken op helder cellofaanplastic. Het membraan is transparant, maar als je het opraapt, wordt het membraan gerimpeld en minder transparant.
Sommige oogartsen verwijzen naar een epiretinale membraan als pre-retinale maculaire fibrose, waarmee wordt aangegeven waar het is en waar het van is gemaakt. Wanneer het membraan samentrekt, kan dit ervoor zorgen dat de macula plooit en enigszins vervormd of verhoogd wordt, vandaar de naam "macular pucker." Wanneer het glasvocht er niet in slaagt los te komen van de macula, maar nog steeds samentrekt, kan de macula worden opgeheven of verheven.
Dit wordt ‘vitreal-macular traction syndrome’ genoemd.
Oorzaken
Interessant is dat veel mensen die een epiretinaal membraan ontwikkelen geen andere oogziekte hebben. Het wordt meestal veroorzaakt door veranderingen in het natuurlijke ouder worden die optreden in de glasachtige humor, de gel die het achterste deel van de oogbol vult.
Het glasvocht vult ongeveer 80 procent van het oog.
Het bevat miljoenen vezels die aan het netvlies zijn bevestigd. Naarmate we ouder worden, krimpt het glasvocht en trekt het weg van het oppervlak van het netvlies. Wanneer het wegtrekt, wordt het een glasvochtafdeling genoemd en is het gewoon een normaal onderdeel van het verouderingsproces. Wanneer iemand een glasvocht heeft, zien ze meestal kleine zwarte vlekken in hun zicht of drijvers. Deze floaters verschijnen soms als spinnenwebben die zich in hun gezichtsveld kunnen verplaatsen.
Af en toe, als het glasvocht wegtrekt van het oppervlak van het netvlies, treedt een kleine hoeveelheid schade op voor het netvlies. Nadat de schade is ontstaan, probeert het lichaam het beschadigde oppervlak te helen en vormt het een kleine hoeveelheid fibreus weefsel of littekenweefsel. Dit littekenweefsel wordt een epiretinale membraan genoemd. Net als op andere plaatsen in ons lichaam kan dit fibreuze littekenweefsel soms samentrekken. Omdat dit membraan stevig aan het netvlies is gehecht, kan het membraan samengetrokken worden, waardoor het netvlies samentrekt of kreukt.
Als dit littekenweefsel zich zou vormen in het perifere deel van uw netvlies, zou u het waarschijnlijk nooit weten. Dit membraan vormt zich echter vaak op de macula, het meest gevoelige deel van het netvlies dat verantwoordelijk is voor een scherp, gedetailleerd, centraal zicht.
Wanneer het membraan zich over de macula samentrekt, zien we wazig en vervormd zicht.
Risicofactoren
Het is belangrijk om erop te wijzen dat de meesten van ons die een posterior glasrelaxatie ervaren, geen epiretinaal membraan ontwikkelen. De prevalentie van epiretinale membranen in de Verenigde Staten is ongeveer 4 procent van de mensen onder de 60 en 14 procent bij 60-plussers. Leeftijd is duidelijk de grootste risicofactor voor het ontwikkelen van een epiretinaal membraan.
Andere risicofactoren zijn de volgende:
- Achterste glasvochtafsluiting van trauma
- Retinale traan
- Oogchirurgie
- Diabetes
- Bloedvatinsluitingen voor het oog
- Interne ontsteking
Symptomen
Het epiretinale membraan kan verschillende symptomen veroorzaken, waaronder de volgende:
- Onscherpte visie
- Vervormd zicht
- Klein, knipperend of flitsen van licht
- Visioen dat dubbel verschijnt
- Objecten kunnen een andere grootte hebben
Gevolgen
De meeste mensen die aan een epiretinaal membraan lijden, zullen gewoonlijk een wazig zicht ontwikkelen. Naarmate de aandoening vordert, kan metamorfopsie ontstaan. Metamorfopsie is een beschrijvende term die wordt gebruikt om verstoring van het gezichtsvermogen te beschrijven. Een object kan bijvoorbeeld groter of kleiner lijken dan het in werkelijkheid is. Bovendien kan een rechte lijn verbogen lijken of een stuk ervan kan ontbreken.
Mensen die een epiretinaal membraan ontwikkelen, hebben mogelijk niet alleen een wazig zicht, maar dit wazige zicht kan zelfs erg vervormd raken. Naarmate de metamorfose verslechtert, kan het gezichtsvermogen dalen tot 20/50 of slechter. Sommige mensen ontwikkelen echter milde epiretinale membranen en weten misschien niet eens dat ze er een hebben. In dit geval bestaat het membraan, maar het trekt niet samen, zodat er nooit rimpels ontstaan van het netvlies.
Meer zelden zullen sommige mensen rimpelen van de macula en meer ernstig vervormd zicht ontwikkelen. Een vervormd zicht zal ook ontstaan als het glasachtig lichaam niet loskomt en aan de macula begint te trekken. Wanneer dit gebeurt, kan zich een maculair gaatje vormen. Afhankelijk van de grootte en de ernst van het maculair gaatje, kan er ernstig centraal zichtverlies optreden.
Diagnose
De eerste stap bij het diagnosticeren van het epiretinale membraan is een uitgebreid oogonderzoek ondergaan. Uw visie zal worden beoordeeld om het niveau van uw visie te meten. Uw ogen worden verwijd met speciale medicinale oogdruppels. Je retina kan worden waargenomen door een speciale rechtop staande biomicroscoop, een spleetlamp genoemd. Epiretinale membranen zijn te zien met dit instrument.
Om de ernst van een epiretinaal membraan te beoordelen, wordt een test met de naam OCT (optical coherence tomography) uitgevoerd. Een OCT gebruikt licht om verschillende lagen van het netvlies te visualiseren. Binnen enkele minuten kan uw arts zien hoe het membraan de macula aantast. Op deze manier kan de voortgang worden gecontroleerd door scans te herhalen en deze vervolgens te vergelijken met de basislijnmetingen om te zien of de zaken beter worden of slechter worden.
Wat u moet weten
De meeste epiretinale membranen moeten nauwkeurig worden gecontroleerd. Als het epiretinale membraan ernstiger verlies van het gezichtsvermogen begint te veroorzaken, kan uw oogarts u doorverwijzen naar een specialist in het netvlies. Een retinaspecialist kan een procedure uitvoeren waarbij het membraan voorzichtig van het netvlies wordt gepeld om het gezichtsvermogen te herstellen. Als zich in de macula een gat ontwikkelt, probeert een retinaspecialist het gat te repareren. Herstel van macrodoor operaties helpt meestal om een of ander gezichtsvermogen te herstellen. Het succes van een reparatie van maculagaten is vaak afhankelijk van de tijd dat het is geweest.
