Er kan geen twijfel over bestaan dat de geneesmiddelen die worden gebruikt voor de behandeling van hiv in de afgelopen 20 jaar ongelooflijk zijn gevorderd. Wat sommigen misschien niet beseffen, is hoe ver de antiretrovirale geneesmiddelen zijn verbeterd sinds 1996, toen de eerste triple-medicamenteuze therapie het verloop van de pandemie veranderde.
Een korte geschiedenis van antiretrovirale therapie
Vóór 1996 was de gemiddelde levensverwachting van een 20-jarige man die onlangs met HIV was geïnfecteerd 17 jaar.
Terwijl de antiretrovirale middelen van die tijd erin slaagden de ziekte te vertragen, ontwikkelde zich snel resistentie tegen geneesmiddelen en mensen werden na enkele jaren vaak met weinig of geen behandelingsmogelijkheden.
Tegelijkertijd kan de dagelijkse pilbelasting verbazingwekkend zijn. In sommige gevallen zou iemand worden geconfronteerd met 30 of meer pillen per dag, vaak rond de klok genomen met tussenpozen van vier tot zes uur.
Toen werd in 1995 een nieuwe klasse van geneesmiddelen, proteaseremmers genaamd, geïntroduceerd. Amper een jaar later bevestigden drie verschillende onderzoeken dat het gebruik van een drievoudige medicamenteuze therapie het virus volledig kon beheersen en de progressie van de ziekte kon stoppen.
Binnen twee korte jaren resulteerde de introductie van combinatietherapie in een verrassende daling van 60 procent in HIV-gerelateerde sterfgevallen en ziekten. Deze openbaring luidde wat er bekend zou worden als de leeftijd van HAART (zeer actieve antiretrovirale therapie).
Vooruitgang in combinatietherapie
Hoewel de antiretrovirale therapie niet zonder uitdagingen is, is het zover gegaan dat toxiciteiten in de medicijnen slechts een schaduw vormen van wat ze vroeger waren.
Geneesmiddelbestendigheid is over het algemeen langzamer te ontwikkelen terwijl dosering slechts één pil per dag vereist.
Het belangrijkste is dat een persoon die pas is geïnfecteerd met HIV bij een juiste behandeling een bijna normale levensverwachting kan verwachten. Volgens de Noord-Amerikaanse AIDS Cohort-samenwerking op het gebied van onderzoek en ontwerp, zou een 20-jarige man die vandaag besmet was, heel goed kunnen overleven in zijn 70er jaren en daarna.
Hoe antiretrovirale middelen werken
Antiretrovirale geneesmiddelen werken niet door het virus actief te doden. In plaats daarvan richten ze zich op en blokkeren ze verschillende fasen van de levenscyclus van het virus. Door dit te doen, kan het virus niet repliceren en kopieën van zichzelf maken. Als de behandeling ononderbroken wordt voortgezet, daalt de virale populatie tot een punt dat het als niet-detecteerbaar wordt beschouwd.
Omdat het virus niet wordt gedood, kan het opnieuw verschijnen (rebound) als de behandeling plotseling wordt gestopt. Hetzelfde kan gebeuren als de medicijnen niet consistent zijn zoals voorgeschreven. In de loop van de tijd kan een inconsistente dosering leiden tot de ontwikkeling van resistentie tegen geneesmiddelen en uiteindelijk falen van de behandeling.
Klassen van antiretrovirale geneesmiddelen
Combinatie van HIV-therapie werkt door verschillende stadia van de HIV-levenscyclus tegelijk te blokkeren. Er zijn momenteel vijf klassen van antiretrovirale geneesmiddelen, elk ingedeeld naar de fase van de levenscyclus die zij remmen:
- Entry-remmers
- Nucleoside reverse transcriptase-remmers
- Niet-nucleoside reverse transcriptase-remmers
- Integraseremmers
- Proteaseremmers
Alles bij elkaar zijn er 39 verschillende antiretrovirale geneesmiddelen goedgekeurd door de Amerikaanse Food and Drug Administration, waaronder 12 FDC’s (fixed-dose combination drugs) die twee of meer geneesmiddelen bevatten.
Er worden nieuwere, geavanceerdere geneesmiddelen ontwikkeld die triple-drugs tot twee geneesmiddelen verminderen.
Andere formuleringen kunnen binnenkort eenmalig of eenmaal per kwartaal injecties in plaats van dagelijkse pillen mogelijk maken.
Waarom combinatietherapie werkt
Bij gebruik in combinatie werken antiretrovirale geneesmiddelen als een biochemisch tagteam dat in staat is om de veelheid van virale mutaties die in een HIV-populatie kunnen bestaan effectief te onderdrukken. Als medicijn A niet in staat is om een bepaalde mutatie te onderdrukken, dan kunnen medicijn B en C meestal de truc doen.
Genetisch resistentietesten bieden artsen de middelen om de resistente mutaties te identificeren voordat de behandeling wordt gestart. Hierdoor kan de arts de behandeling aanpassen door de geneesmiddelen te kiezen die het best in staat zijn om die mutaties te onderdrukken.
Door de virale populatie volledig onderdrukt te houden, werken de geneesmiddelen niet alleen langer, er zijn over het algemeen minder bijwerkingen.
Antiretrovirale middelen kunnen ook worden gebruikt om het risico op overdracht van HIV van moeder op kind te verminderen, om een infectie na een accidentele blootstelling te voorkomen, of om te voorkomen dat een HIV-negatieve persoon wordt geïnfecteerd.
