Perifere aderziekte (PAD) is een aandoening waarbij een of meer van de bloedvaten die bloed naar de benen, armen, hoofd of buik toedienen geblokkeerd raken of gedeeltelijk geblokkeerd raken, meestal vanwege atherosclerose. Als de bloedtoevoer naar de ledematen niet langer voldoende is om aan de vraag te voldoen, kan een persoon met PAD symptomen ervaren.
Symptomen
Het meest voorkomende symptoom van PAD is "claudicatio". Claudicatie is pijn, krampen of ongemak – dat kan variëren van slechts vervelend tot vrij ernstig – dat optreedt in de aangedane ledemaat.
Normaal gesproken vindt claudicatio plaats tijdens inspanning en wordt verlicht door rust.
Aangezien PAD meestal de benen beïnvloedt, manifesteert claudicatio zich meestal als pijn in het been tijdens het lopen. Afhankelijk van waar zich in de beenslagader de blokkade bevindt, kan beenklauwaanvallen van invloed zijn op de voet, kuit, dij of billen. Mensen die PAD hebben in een van de slagaders die de bovenste extremiteiten toedienen, kunnen claudicatio in de arm of schouder ervaren; en sommigen kunnen zelfs neurologische symptomen ervaren tijdens armoefeningen, een aandoening die "subclavian steal syndroom" wordt genoemd.
Soms veroorzaakt PAD aanhoudende claudicatio zelfs in rust. Rustende claudicatie betekent vaak dat de arteriële blokkade relatief ernstig is en dat de aangedane ledemaat onvoldoende bloedtoevoer krijgt, zelfs niet in rust.
Omdat claudicatio niet altijd het typische patroon volgt – dat wil zeggen pijn tijdens inspanning, met verlichting tijdens rust – moet de diagnose PAD worden overwogen telkens wanneer iemand ouder dan 50 jaar, die risicofactoren heeft voor atherosclerose, onverklaarde pijn ervaart in de armen of benen.
Zeer ernstige PAD kan leiden tot ulceratie en zelfs gangreen van de aangedane ledemaat.
Oorzaken
In de overgrote meerderheid van de gevallen wordt PAD veroorzaakt door atherosclerose. Dit betekent dat dezelfde soorten risicofactoren die coronaire hartziekte (CAD) veroorzaken – vooral verhoogde cholesterolspiegels, roken, hypertensie en diabetes – ook PAD produceren.
Omdat PAD en CAD worden veroorzaakt door hetzelfde ziekteproces, betekent het vaak dat CAD ook aanwezig is wanneer PAD wordt gediagnosticeerd.
Zelden komt PAD voor bij mensen die geen atherosclerose hebben. PAD kan bijvoorbeeld worden veroorzaakt door trauma aan de ledematen, blootstelling aan straling en bepaalde medicijnen (de ergotaminegeneesmiddelen) die worden gebruikt om migraine te behandelen.
Diagnose
PAD kan worden gediagnosticeerd met niet-invasieve tests. In sommige gevallen kan PAD worden gedetecteerd door lichamelijk onderzoek, wanneer een verminderde pols wordt opgemerkt in het aangedane lichaam. Vaker is echter een van de verschillende specifieke tests nodig om PAD te diagnosticeren.
Diagnose van PAD in de benen kan worden gedaan met behulp van de "enkel-arm index", of ABI, waarbij de bloeddruk wordt gemeten en vergeleken in de enkel en de arm. Een lage ABI-index geeft een verlaagde bloeddruk in een beenslagader aan, wat aangeeft dat PAD aanwezig is.
Plethysmografie is een andere techniek die wordt gebruikt voor het diagnosticeren van PAD. Met deze test wordt lucht gepompt in een reeks manchetten langs het been en wordt de polsdruk van de slagader onder elke manchet geschat. Een blokkering ergens in de slagader zal resulteren in een verlaagde polsdruk buiten het gebied van blokkering.
"Duplex echografie" is een speciale echografie test die een schatting geeft van de bloedstroom op verschillende niveaus in een slagader.
Een plotselinge daling van de bloedstroom suggereert een gedeeltelijke blokkade ter hoogte van de druppel.
Als uw arts PAD vermoedt, is één of meer van deze niet-invasieve tests meestal voldoende om een diagnose te stellen. Tegenwoordig is de ABI de meest gebruikte test.
Behandeling
Hoewel milde of matige PAD kunnen worden behandeld met medicatie en veranderingen in levensstijl, vereisen meer ernstige gevallen vaak bypass-chirurgie of angioplastiek om de blokkades te verlichten. Hier zijn meer details over de behandeling van PAD.
