Hepatische encefalopathie (HE) (ook wel portosystemische encefalopathie) is een aandoening waarbij een leveraandoening het functioneren van de hersenen beïnvloedt. HIJ komt vaak voor bij mensen met diagnoses zoals hepatitis of levercirrose. Het kan zich ook ontwikkelen als gevolg van leverkanker. Naarmate de leverziekte vordert, moeten de gifstoffen die een gezonde lever uit het bloed moet verwijderen, naar de hersenen reizen en van invloed zijn op het vermogen om normaal te functioneren, helder te denken en informatie te onthouden.
Gelukkig is deze oorzaak van geheugenverlies behandelbaar.
Ernstige symptomen
HIJ kan zowel cognitieve als fysieke vermogens beïnvloeden. Als u een leverziekte heeft, moet u een familielid of een vriend vragen om u te helpen deze groep symptomen te bekijken en deze onmiddellijk aan uw arts te melden voor een snelle evaluatie en behandeling.
De symptomen variëren van nauwelijks waarneembare mentale veranderingen tot niet-responsiviteit. Deze omvatten:
- Verwarring
- Geheugenverlies
- Moeilijkheden om scherp te stellen of aandacht te houden
- Desoriëntatie op tijd, locatie of datum
- Persoonlijkheid verandert
- Langzamere reactietijden, zowel fysiek als mentaal
- Moeilijk of sociaal ongepast gedrag
- Onvermogen om elementaire wiskundeproblemen te doen
- Adem dat heeft een zoete geur
- Schudden en trillen van de armen of benen
- klappen op en neer van de armen wanneer ze er recht op staan
- Slurp in de spraak
- Minder waakzaamheid
Stadia van hepatische encefalopathie
HIJ kan in verschillende stadia worden geclassificeerd – ook wel graden genoemd- van minimaal naar coma.
Het West Haven Classificatiesysteem splitst de stadia van HE op de volgende manier op.
Grade 0: Minimaal HE
Minimaal HE kan resulteren in subtiele, kleine veranderingen in uw vermogen om helder te denken, problemen op te lossen en informatie te onthouden. Mogelijke tekenen zijn onder andere meer moeite om taken op uw werk uit te voeren of overtredingen te bestrijden als gevolg van langzamere reactietijden of verminderde coördinatie.
Minimaal HIJ kan soms aan detectie ontsnappen, tenzij een arts er via cognitieve testen op toeziet.
Graad 1: Milde HIJ
Milde HZ kan een aantal persoonlijkheids- of stemmingswisselingen veroorzaken en een verminderd vermogen om zich op een taak te concentreren. Soms ontwikkelen zich in dit stadium problemen met slapen.
Graad 2: Matig HBO
Er kan zich uitdagend of ongepast gedrag ontwikkelen bij matig HE. Je geheugen kan erger worden, net als je vermogen om wiskundige berekeningen uit te voeren. Schrijven kan moeilijker zijn omdat uw handen trillerig of schokkerig kunnen worden.
Graad 3: Ernstig HIJ
Ernstige HZ kan de oriëntatie beïnvloeden. U bent bijvoorbeeld misschien niet zeker op welke dag het is of waar u bent. Uw gedrag kan sociaal ongepaster worden en u kunt zich erg slaperig of angstig voelen. Geestelijke en fysieke vaardigheden blijven achteruitgaan in HIJ.
Graad 4: Coma
In deze fase verlies je het bewustzijn en word je comateus (reageert niet).
Hoe weet ik of ik HIJ heb?
Als u enkele van de hierboven beschreven symptomen heeft maar geen leverproblemen hebt, is het waarschijnlijk dat uw symptomen worden veroorzaakt door een andere oorzaak van vergeetachtigheid. Veranderingen in mentale vermogens kunnen worden veroorzaakt door tientallen aandoeningen, waarvan sommige reversibel zijn (zoals een delier) en andere die progressief zijn (zoals de ziekte van Alzheimer).
Als u een leveraandoening heeft, zoals hepatitis of cirrose, is de kans groter dat HE de oorzaak is van uw symptomen. Hoe het ook zij, u dient onmiddellijk contact op te nemen met uw arts als u veranderingen in de mentale vaardigheden bemerkt, omdat verschillende oorzaken van geheugenverlies betere resultaten hebben als ze vroegtijdig worden gepakt en behandeld.
Diagnose en oorzaken
Omdat HIJ mogelijk pas gediagnosticeerd wordt tot de latere stadia, is het moeilijk om nauwkeurige gegevens te verzamelen over de prevalentie van HE. Studies suggereren dat tussen de 30 en 70 procent van de mensen met levercirrose HE ontwikkelt.
HIJ wordt over het algemeen gediagnosticeerd door andere aandoeningen uit te sluiten. Als de symptomen het gevolg zijn van HIJ, zullen ze vaak beginnen te verbeteren zodra binnen 72 uur nadat de behandeling is begonnen.
Daarom wordt een verbetering na behandeling (of het ontbreken daarvan) soms gebruikt om HE te bevestigen of uit te sluiten.
Sommige van de tests die kunnen worden uitgevoerd om te beoordelen of HE aanwezig is, zijn onder andere complete bloedbeeldtests, ammoniakspiegelonderzoek, leverfunctietests, een EEG en beeldvormende testen, zoals een MRI- of CT-scan
Terwijl HE voorkomt bij mensen met leverproblemen, is er vaak een specifieke trigger die ervoor zorgt dat HIJ zich ontwikkelt. Deze triggers kunnen infecties, bepaalde medicijnen zoals diuretica (medicijnen die ervoor zorgen dat je vaker plassen), uitdroging, obstipatie, te veel alcohol drinken, recente chirurgie en gastro-intestinale (GI) bloedingen omvatten.
Behandeling en prognose
De behandeling varieert afhankelijk van het feit of de specifieke oorzaak van de HE is geïdentificeerd. De behandeling kan antibiotica omvatten, bepaalde medicijnen stopzetten die enkele van de problemen kunnen veroorzaken, de behandeling met medicijnen zoals lactulose of polyethyleenglycol, het aanpakken van bloedingsproblemen, het verminderen van ammoniakniveaus en het behandelen van nierproblemen.
De prognose van mensen met HIJ varieert aanzienlijk. Sommige mensen met HE reageren zeer goed op de behandeling en hun normale werking komt terug. Anderen hebben ernstige of herhaalde aanvallen van HIJ en kunnen in het ziekenhuis belanden of in een levensbedreigende situatie terechtkomen.
Ongeveer driekwart van de mensen met HIJ zal verbeteren als de specifieke oorzaak van HIJ in de eerdere stadia wordt geïdentificeerd en behandeld. Als HIJ echter niet vroeg genoeg wordt behandeld of niet op de behandeling reageert, kan dit de dood tot gevolg hebben.
Vanwege het succes van de vroege behandeling, suggereert enig onderzoek dat mensen met leveraandoeningen routinematig voor HIJ moeten worden gescreend via cognitieve tests, zodat HIJ kan worden gepakt en behandeld voordat het verder gaat in de meer gevorderde stadia.
