Gal is een vloeistof die door de lever wordt gemaakt en in de galblaas wordt opgeslagen. Gal helpt de vetten in voedsel te breken. Het galkanaal verbindt de galblaas en lever met de dunne darm. Het galkanaal dient als een doorgang voor gal om in de dunne darm te stromen, waar de gal helpt om voedsel te verteren.
Het galkanaal (of galwegenstelsel) verwijst naar alle structuren die gal maken en opslaan, inclusief de galwegen zowel binnen als buiten de lever en de galblaas.
De galwegen in de lever worden intrahepatisch genoemd en de galwegen buiten de lever worden extrahepatisch genoemd.
De twee belangrijkste soorten galwegkanker zijn galbuiskanker (d.w.z. cholangiocarcinoom) en galblaaskanker. Als ze vroeg worden gevangen, kunnen zowel galblaas- als galwegkanker met succes worden behandeld door deze structuren te verwijderen. De meeste mensen die zich presenteren met deze kankers doen dit echter nadat de kankers zich al hebben verspreid of zijn gemetastaseerd. Beide kankers kunnen metastaseren naar de lever, andere delen van de buikholte of andere delen van het lichaam.
Laten we kanker van de galwegen eens nader bekijken.
Statistieken
Volgens de American Cancer Society worden er elk jaar in de Verenigde Staten ten minste 8000 mensen gediagnosticeerd met galwegkanker. Dit aantal omvat mensen gediagnosticeerd met intrahepatische galwegkanker en extrahepatische galwegkanker. Bovendien, hoewel galwegkanker jongere mensen kan treffen, is de gemiddelde leeftijd voor diagnose van intrahepatische kanker 70 en die van extrahepatica 72.
De locatie van galwegkankers kan meestal op een van de volgende drie manieren worden geclassificeerd:
- Intrahepatische kanker: proximale tumoren in de lever
- Alvleesklierkanker: centrale tumoren op het niveau van de lever waar de linker en rechter leverkanalen samenkomen om de galgang te vormen
- Distale galwegkanker: tumoren die het verst van de lever in het onderste gedeelte van de lever zijn verwijderd het galkanaal
Periane tumoren zijn het meest voorkomende tumortype en vertegenwoordigen ongeveer 65 procent van de kankers van het galkanaal. Extrahepatische tumoren zijn goed voor 30 procent. Intrahepatische tumoren komen het minst vaak voor en zijn goed voor ongeveer vijf procent van de tumoren.
Periane tumoren worden ook hilar tumoren of Klatskin tumoren genoemd. Perale en distale vormen van galwegkanker worden bij elkaar gevoegd als extrahepatische kankers.
Vijfjaarlijkse overlevingen zijn de gebruikelijke statistiek die door artsen wordt gebruikt om de vooruitzichten op kanker of de prognose te beschrijven. De vijfjaarsoverleving verwijst naar het percentage patiënten dat minimaal vijf jaar na de diagnose leeft. De overlevingspercentages van vijf jaar voor galwegkanker worden uitgesplitst naar de mate waarin kanker zich heeft verspreid – gelokaliseerd, regionaal of veraf – en of de tumor intrahepatisch of extrahepatisch is.
Dit zijn de overlevingspercentages van vijf jaar voor verschillende soorten intrahepatische kanker op basis van de spreiding van de tumor:
| Gelokaliseerd | 15% |
| Regionaal | 6% |
| Op afstand | 2% |
Dit zijn de waarden voor extrahepatische kanker:
| Gelokaliseerd | 30% |
| Regionaal | 24% |
| Afstand | 2% |
Risicofactoren
Een risicofactor is alles dat uw risico op kanker verhoogt. Verschillende soorten kanker hebben verschillende risicofactoren.
Er zijn verschillende aandoeningen van de lever die als risicofactoren voor galwegkanker kunnen dienen:
- Primaire scleroserende cholangitis
- Cirrose
- Galpas-stenen
- Choledochal cysten
- Hepatitis B
- Hepatitis C
- Colitis ulcerosa
- Ziekte van Crohn
- Pancreatitis
- HIV-infectie
- Congenitaal afwijkingen van de pancreas of galwegen
- Polycystische leverziekte
Hier zijn enkele andere risicofactoren voor galwegkanker:
- Familiehistorie
- Oudere leeftijd
- Etniciteit (bijvoorbeeld Latijns-Amerikaans, Indiaans en Aziatisch)
- Obesitas
- Diabetes
- Roken
- Pancreatitis
Houd er rekening mee dat bepaalde risicofactoren kunnen worden gewijzigd; terwijl anderen niet-wijzigbaar zijn. Aanpasbare risicofactoren kunnen worden gewijzigd – u kunt iets doen om ze te veranderen. Zo zijn roken en zwaarlijvigheid aanpasbaar omdat een persoon kan stoppen met roken of respectievelijk afvallen.
Bovendien kan het risico op bepaalde infecties ook worden gewijzigd. Er is bijvoorbeeld een vaccinatie tegen hepatitis B. Niet-beïnvloedbare risicofactoren, zoals leeftijd en familiegeschiedenis, kunnen niet worden gewijzigd.
Als u geïnteresseerd bent in het verlagen van uw risicofactoren voor kanker en andere ziekten, bespreek deze opties dan met uw arts. Er zijn veel dingen die u kunt doen om een gezonde levensstijl te bevorderen.
Tekenen en symptomen
Galkanaalkanker presenteert zich als geelzucht, jeukende huid (d.w.z. pruritis) en gewichtsverlies. Wanneer een patiënt deze tekenen en symptomen presenteert, worden bloedchemische tests en tumormarkertests uitgevoerd om te zoeken naar hogere niveaus van bepaalde stoffen in het bloed.
Hoge niveaus van alkalische fosfatase en bilirubine die tijdens de bloedchemie worden beoordeeld, duiden op disfunctie van de galwegen. Bovendien kan galwegkanker hoge niveaus van de tumormarkers carcino-embryonaal antigeen (CEA), CA19-9 en CA-125 veroorzaken.
Op basis van resultaten van de bloedchemie-test en tumormarkertests, kan een specialist een biopsie van het galkanaal bestellen om erachter te komen of het kanker is. Biopsie verwijst naar de verwijdering van een kleine hoeveelheid weefsel voor histologisch onderzoek onder de microscoop.
Behandeling
Nadat een patiënt de diagnose van galwegkanker heeft gekregen, wordt beeldvorming (zoals echografie en ERCP) uitgevoerd om het stadium of de verspreiding van de tumor te bepalen en de tumor af te bakenen.
Hoewel de meeste proximale galwegtumoren niet kunnen worden gebruikt, kan de helft van alle distale galwegtumoren worden verwijderd of worden verwijderd. Voor distale tumoren omvat resectie de pancreaticoduodenectomie of Whipple-procedure. De Whipple-procedure is een uitgebreide en notoir moeilijke operatie om uit te voeren waarbij het hoofd van de pancreas, de galblaas, het galkanaal en het duodenum, het eerste deel van de dunne darm, wordt verwijderd. De Whipple-procedure wordt uitgevoerd door een chirurgische oncoloog.
Helaas zijn zelfs voor patiënten die kandidaat zijn voor resectie en de galwegen verwijderd zijn, de overlevingspercentages na vijf jaar laag: tussen 20 en 25 procent. Voor die patiënten die niet-operabele kanker hebben, kan overleving in weken of maanden worden gemeten.
De gevoelige locatie van het galkanaal maakt operaties lastig. Chirurgie wordt beperkt door de mate waarin de tumor zich heeft verspreid en de grootte ervan. Tumoren die zijn uitgezaaid of verspreid, kunnen niet worden gebruikt. Afhankelijk van de specifieke kenmerken van de galwegtumor, kunnen andere operaties worden uitgevoerd, waaronder:
- Gedeeltelijke hepatectomie (dwz het verwijderen van een deel van de lever)
- Chirurgische verwijdering van het galkanaal
- Levertransplantatie
Systemische behandelingen voor galwegkanker zoals chemotherapie en radiotherapie bieden weinig voordeel. Radiotherapie kan echter worden gebruikt om kankercellen te doden die de galwegen blokkeren of op de zenuwen drukken – een palliatieve therapie.
Palliatieve therapie wordt toegediend om pijn en controle te verlichten voor symptomen van de late ziekte. Naast palliatieve radiotherapie zijn er verschillende andere opties voor palliatieve zorg.
- Pijnstillers zoals opioïde medicijnen
- Plaatsing van een biliaire stent of katheter om het galkanaal open te houden en de oorzaak van geelzucht
- Biliaire bypass waarbij de chirurg een bypass rond de tumor creëert die het galkanaal blokkeert
- Tumorablatie waarbij warmte en elektriciteit wordt gebruikt energie om kankercellen te doden
- Alcoholinjecties om zenuwen af te weren die pijn rond het galkanaal en de dunne darm veroorzaken
- Photodynamische therapie maakt gebruik van een medicijn dat gevoelig is voor licht met een specifieke golflengte om kankercellen te vernietigen
Baarmoedervleeskanker versus levercelcarcinoom
Hoewel de galwegen zijn nauw verbonden met de lever, kankervormen van de galwegen verschillen sterk van die van de lever.
Zoals de naam al aangeeft, komen levercelcarcinomen voort uit levercellen of hepatocyten. Galkanaalskankers ontstaan uit de epitheelcellen van de galwegen en zijn meestal adenocarcinomen. Adenocarcinomen verwijzen naar een kwaadaardige tumor afkomstig van het glandulaire epitheel of cellen die langs de galwegen lopen.
Anders gezegd, hoewel de galwegen anatomisch gezien dicht bij de lever zijn, zijn ze gemaakt van verschillende celtypen. Tumoren ontstaan uit deze verschillende celtypen.
