Een van de belangrijkste kenmerken van de chronische obstructieve longziekte (COPD) is de overmatige productie van slijm in de longen. Deze overproductie, soms aangeduid als chronische hypersecretie van slijm, wordt veroorzaakt door langdurige ontsteking die zowel het aantal als de omvang van zogenaamde "slijmbekercellen" die de luchtdoorgangen vormen verhoogt.
Terwijl slijmbekercellen gewoonlijk slijm afscheiden als een vorm van bescherming, kan COPD met de overmatige productie de passages verstoppen, waardoor het moeilijker wordt om te ademen.
Een manier om deze opbouw op te ruimen is met een oraal of verneveld medicijn dat mucolytisch wordt genoemd. Mucolytica werken door de chemische bindingen in de secreties op te lossen, ze te verbreken, zodat ze sneller kunnen worden opgehoest.
Hoewel mucolytica niet worden beschouwd als onderdeel van de huidige standaardbehandeling voor COPD-behandeling, suggereren de richtlijnen van 2017 van het Global Initiative voor obstructieve longziekten (GOLD) dat ze bruikbaar kunnen zijn voor personen die geen inhalatiecorticosteroïden gebruiken.
Overzicht van mucolytische geneesmiddelen bij de behandeling van COPD
Mucolytica kunnen oraal in tablet- of siroopformulering worden ingenomen of via een vernevelaar worden geïnhaleerd. Enkele van de meest voorkomende soorten die worden gebruikt bij COPD zijn onder meer:
- Carbocysteïne
- N-acetylcysteïne
- Erdosteine
- Mecysteine
- Guaifenesin
- Bromhexine
Het werkingsmechanisme kan per geneesmiddel verschillen. Carbocysteïne werkt bijvoorbeeld op het metabolisme van de slijmbekercellen en biedt ook antioxiderende en ontstekingsremmende voordelen.
N-acetylcysteïne breekt daarentegen de bindingen af die het slijm bij elkaar houden, terwijl de onbalans van oxidanten en antioxidanten wordt gewijzigd.
De bijwerkingen kunnen ook variëren, afhankelijk van het medicijntype en de formulering. Over het algemeen zijn misselijkheid en diarree de meest voorkomende bijwerking van tabletten, terwijl vloeibare symptomen ook bronchiale spasmen en huiduitslag kunnen veroorzaken.
Vernevelde formuleringen kunnen op dezelfde manier een zere keel, loopneus en de vorming van witte vlekken in de mond of lippen veroorzaken.
Over het algemeen worden mucolytica als veilig beschouwd en geassocieerd met een laag risico op bijwerkingen bij mensen met COPD. Dat gezegd hebbende, is het altijd belangrijk om met uw arts te praten over bijwerkingen, interacties of contra-indicaties die samenhangen met een mucolytisch product, ongeacht of het wordt voorgeschreven of gekocht zonder recept.
Effectiviteit van mucolytica bij COPD
Ondanks het wijdverspreide gebruik van mucoactieve geneesmiddelen bij COPD, is het huidige bewijsmateriaal niet erg bevorderlijk voor hun effectiviteit.
Een beoordeling van 34 onderzoeken uit 2015 concludeerde dat degenen die mucolytica gebruikten minder snel COPD-exacerbaties ervaren. Bij het analyseren van de resultaten vertaalde dit zich echter in een relatief bescheiden vermindering van één exacerbatie om de drie jaar. Andere studies hebben ongeveer dezelfde conclusies getrokken.
Ondanks deze tekortkomingen hebben sommigen betoogd dat mucolytica een rol spelen bij de behandeling van COPD. Gezien de bezorgdheid over de veiligheid van langdurig gebruik van corticosteroïden, zijn er suggesties geweest dat ze geschikt kunnen zijn in gevorderde COPD, waarbij het risico van exacerbatie hoog is, ongeacht het gebruik van steroïden.
Mucolytica kunnen in deze gevallen het aantal exacerbaties helpen verminderen en een zekere verbetering van de kwaliteit van leven bieden.
Een deelstudie in verband met de gerandomiseerde bronchitis op de NAC Cost-Utility Study (BRONCUS) concludeerde verder dat mucolytische geneesmiddelen, wanneer ze worden gebruikt met een inhalatiecorticosteroïd, COPD-exacerbaties met wel 21 procent kunnen verminderen.
Mucolytica kunnen ook nuttig zijn bij personen die intolerant zijn voor inhalatiecorticosteroïden of problemen hebben met handheld-inhalatoren.
