Acromegalie is een hormonale stoornis waarbij sprake is van overproductie van groeihormoon. Als de stoornis begint in de puberteit, wordt dit gigantisme genoemd.
De meeste gevallen van acromegalie worden veroorzaakt door een goedaardige (niet-kankerachtige) tumor van de hypofyse in de hersenen. De tumor produceert overmatig groeihormoon, en naarmate het groeit, drukt het op het hersenweefsel eromheen.
De meeste van deze tumoren komen spontaan voor en zijn niet genetisch overgeërfd.
In enkele gevallen wordt acromegalie veroorzaakt door een tumor ergens anders in het lichaam, zoals in de longen, pancreas of bijnieren.
Symptomen
Sommige tumoren groeien langzaam en produceren weinig groeihormoon, dus acromegalie wordt al enkele jaren niet opgemerkt. Andere tumoren, vooral bij jongere mensen, groeien snel en produceren veel groeihormoon. De symptomen van acromegalie komen van het groeihormoon en van de tumor die op hersenweefsel drukt, en kunnen het volgende omvatten:
- Abnormale groei van de handen en voeten
- Veranderingen van gelaatstrekken: vooruitstekende wenkbrauw, onderkaak en neus; grote lippen en tong
- Artritis
- Hoofdpijn
- Moeilijkheidsgraad
- Dikke, ruwe, olieachtige huid
- Snurken of moeite met ademhalen tijdens het slapen (slaapapneu)
- Zweten en huidgeur
- Vermoeidheid en zwakte
- Uitbreiding van organen zoals lever, milt, nieren, hart
Acromegalie kan ook diabetes, hoge bloeddruk en hartaandoeningen veroorzaken.
Als de tumor in de kindertijd groeit, is gigantisme het gevolg van abnormale botgroei. De jonge volwassene groeit extreem lang (in één geval tot 8 voet 9 duim lang).
Diagnose
Het testen van het niveau van groeihormoon in het bloed tijdens een orale glucosetolerantietest is een betrouwbare methode om een diagnose van acromegalie te bevestigen.
Artsen kunnen de bloedspiegels meten van een ander hormoon, insuline-achtige groeifactor I (IGF-I), dat wordt gereguleerd door groeihormoon. Hoge niveaus van IGF-I duiden meestal op acromegalie. Met behulp van computertomografie (CT) of MRI-scans (magnetic resonance imaging) van de hersenen kunnen artsen de hypofysetumor opzoeken als er een vermoeden van acromegalie bestaat.
Behandeling
Behandeling voor acromegalie is gericht op:
- Het verminderen van de niveaus van het geproduceerde groeihormoon
- Ontlasting van de hypofysetumor op het hersenweefsel
- Vermindering of omkering van de symptomen van acromegalie.
De belangrijkste behandelingsmethoden zijn:
- Operatie om de hypofysetumor te verwijderen – in de meeste gevallen een zeer effectieve behandeling.
- Medicijnen om de hoeveelheid groeihormoon te verminderen en de tumor te verkleinen – Parlodel (bromocriptine), Sandostatine (octreotide) en Somatuline depot (lanreotide).
- Stralingstherapie – om tumoren te verkleinen die niet volledig door een operatie kunnen worden verwijderd.
- Medicatie die de effecten van groeihormoon blokkeert en IGF-I – Somavert (pegvisomant) vermindert.
Onderzoek
Onderzoekers aan de Federico II Universiteit van Napels in Italië bestudeerden 86 personen met acromegalie die vóór en na medicatie medicatie kregen die gedeeltelijke verwijdering (resectie) van hun hypofysetumoren ondergingen.
Ze vonden dat resectie van ten minste 75% van de hormoonafscheidende tumor de respons op medicatie verbeterde. Het onderzoek is gepubliceerd in de januari issue Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism .
