De meeste mensen zijn vertrouwd met de vijf zintuigen: smaak, gehoor, reuk, aanraking en zicht.
Onze zintuigen verzamelen informatie over onze externe wereld en zelfs ons interne lichaam om onze waarneming te beïnvloeden. Deze informatie is complex en er is veel van – veel ervan registreren we nooit bewust; in plaats daarvan wordt het intuïtief verwerkt.
Vandaag wilde ik vier zintuigen herkennen die ondergewaardeerd worden omdat ze niet passen binnen de 5 algemeen waargenomen zintuigen.
Waardering van onze zintuigen buiten de vijf algemeen bekende categorieën kan ons een breder begrip geven van het werk dat ons lichaam voortdurend onderneemt om ons te informeren over de wereld en onze plaats daarin.
Kennis van de basisfunctie van onze ondergewaardeerde zintuigen is ook uiterst waardevol wanneer deze zintuigen worden aangetast. Ergotherapeuten werken bijvoorbeeld vaak met verminderde zintuigen, of het nu mensen zijn die een beroerte hebben gehad of een kind met een sensorische verwerkingsstoornis.
Vestibular Sense
Het gevoel van evenwicht
Het vestibulaire gevoel geeft u een gevoel van evenwicht. De receptoren voor dit gevoel laten je weten in welke richting je lichaam beweegt in relatie tot de zwaartekracht. Als je ooit snel in een cirkel hebt rondgedraaid en dan moeite hebt om in een rechte lijn te lopen, heb je een overbelasting van je vestibulaire gevoel ervaren.
De receptoren voor het vestibulaire zintuig bevinden zich in het binnenoor.
Sommige ziekten hebben een specifieke invloed op het binnenoor, waardoor de patiënt een gevoel van extreme duizeligheid heeft.
Proprioceptie
Het gevoel van waar je lichaam ruimte heeft
Sir Charles Bell noemde proprioceptie het ‘zesde zintuig’, en hoewel het niet zo opwindend is als het zien van dode mensen, is het nog steeds een verbazingwekkend gevoel. Proprioceptie is een bewustzijn van waar je lichaam zich in de ruimte bevindt.
Als je je ogen sluit, heb je nog steeds een idee van waar je armen en benen zijn. Je kunt zelfs waarschijnlijk een object naast je pakken en pakken. Naast onze vision-tracking, waar we zijn, hebben we receptoren in onze gewrichten, grote spieren en de huid die allemaal samenwerken om informatie te verzamelen over uw positie.
Dit gevoel kan worden aangetast door neurologische aandoeningen, met name door een beroerte. Een persoon die een beroerte heeft gehad, kan bijvoorbeeld zijn gevoel van proprioceptie verliezen op een deel van zijn lichaam. Ze zullen dan visueel moeten nagaan waar hun arm zich in de ruimte bevindt, zodat ze er niet op zitten of ergens in vast komen te zitten.
Thermoceptie
Het gevoel van temperatuur
Je lichaam heeft receptoren die je helpen warm en koud te voelen. Hoewel dit gevoel verbonden is met ons tastgevoel, onderscheidt het zich van de thermoceptie met zijn eigen set receptoren. Veel van de receptoren liggen wel in je vel, maar we hebben ook receptoren in ons lichaam die ons over onze eigen lichaamswarmte vertellen en ons lichaam helpen onze lichaamstemperatuur te regelen.
Dit gevoel kan ook worden aangetast, bijvoorbeeld kankerpatiënten met perifere neuropathie kunnen ervaren dat dit gevoel minder wordt, samen met andere zintuigen die verband houden met aanraking.
Er zijn ook verhalen dat mensen het gevoel van kou verliezen nadat ze door de bliksem zijn getroffen.
Nociceptie
Het gevoel van pijn
Pijn lijkt op het eerste gezicht ook een verlengstuk van aanraking, maar het is zoveel complexer dan dat. Er zijn pijnreceptoren in je hele lichaam, niet alleen je huid, maar ook binnenin je hele lichaam (darmklachten?). Er zijn drie verschillende soorten pijnreceptoren. Mechanische pijnreceptoren waarschuwen u voor pijn die fysiek is toegebracht, bijvoorbeeld van het rollen van uw enkel of het slaan met een knuppel. Er zijn ook temperatuur pijnreceptoren die u waarschuwen voor extreme hitte of kou.
Tenslotte zijn er chemische receptoren, die worden geactiveerd door de eigen chemicaliën van uw lichaam, bijvoorbeeld wanneer een ontsteking optreedt, kunt u er pijn mee krijgen.
Zoals alle andere zintuigen kan dit specifieke zintuig worden aangetast. Sommige neurologische aandoeningen zorgen ervoor dat uw pijngevoel afgestompt is. Er is ook een zeldzame genetische stoornis, aangeboren ongevoeligheid voor pijn met anhidrose die het vermogen van de persoon om pijn te voelen belemmert.
