Ichthyosis vertegenwoordigt een groep huidaandoeningen die een droge, schilferige of dikke huid veroorzaken. Er zijn twee hoofdtypen ichthyosis: erfelijk en verworven. De meeste gevallen zijn erfelijk en kunnen van invloed zijn op elk geslacht of etniciteit.
Verworven gevallen worden meestal veroorzaakt door een onderliggende aandoening zoals:
- Kanker: de ziekte van Hodgkin, non-Hodgkin lymfoom (inclusief mycosis fungoides), longkanker, borstkanker, eierstokkanker en baarmoederhalskanker
- Sarcoïdose
- Lepra
- Schildklieraandoening
- Hyperparathyroïdie
- Voedingsstoornissen
- Chronisch nierfalen
- HIV-infectie
- Auto-immuunziekten: systemische lupus erythematosus, dermatomyositis
Verworven ichthyose is ook in verband gebracht met het gebruik van bepaalde medicijnen, zoals niacinamide, Tagamet (cimetidine) en Lamprene (clofazimine).
Verworven ichthyosis vulgaris – ook bekend als visschaalziekte vanwege het patroon waarin droge, dode huid zich ophoopt – is het meest voorkomende type verworven ichthyosis. Dit type ichtyosis verschijnt het vaakst in de volwassenheid en kan op elk moment voor of na de diagnose van een systemische aandoening verschijnen.
Beide soorten ichthyosis worden als zeldzaam beschouwd, met minder dan 200.000 gevallen die elk jaar in de Verenigde Staten worden gediagnosticeerd.
Ichthyosis Symptomen
Verworven ichthyoseklachten zijn vaak erg vergelijkbaar met die van erfelijke ichthyosis. Typische symptomen zijn:
- Gebieden van ruwe, droge huid
- Symmetrische schilfering van de huid – schubben kunnen klein en fijn of groot en dik zijn. Donkere individuen hebben vaak donkerdere schalen. Een persoon kan meerdere soorten schalen op zijn lichaam hebben.
- Droge, schilferige hoofdhuid
- Overgroei (hyperkeratose) van de huid op de handpalmen en voetzolen
- Gekraakte huidplooien, die meer kunnen barsten tijdens droog weer
- Keratosis pilaris (folliculaire hyperkeratose), acne-achtige bultjes, aan de zijkant van de nek, achterkant van de bovenarmen, billen of dijen
Schubben komen het meest voor op de ellebogen en onderbenen. Schalen in deze regio’s zijn mogelijk ook dikker dan andere delen van het lichaam waarop ze voorkomen. Symptomen hebben de neiging om slechter te zijn in koude, droge omgevingen en kunnen verbeteren in warmere, vochtige klimaten.
Diagnose krijgen
Een arts kan gewoonlijk ichthyosis diagnosticeren op basis van hoe uw huid eruit ziet. Een huidmonster (biopsie) kan ook onder een microscoop worden genomen en onderzocht op veranderingen die kenmerkend zijn voor de stoornis. Biopsieën kunnen andere aandoeningen uitsluiten, zoals eczeem en dermatitis. Meestal zullen biopten worden genomen waar de huid en schubben het dikst zijn – zoals de ellebogen en schenen. Als verworven ichthyosis verschijnt voordat een systemische ziekte wordt gediagnosticeerd, zult u hoogstwaarschijnlijk moeten worden onderzocht op de aanwezigheid van een onderliggende aandoening.
Behandeling van verworven Ichthyosis
De ernst van verworven ichthyosis is meestal afhankelijk van de onderliggende aandoening die aanwezig is. Naarmate de systemische aandoening wordt behandeld, verbetert de ichthyosis in het algemeen. De huid die wordt aangetast door ichthyose wordt behandeld door hydratatie met alfa-hydroxyzuurlotions, zoals Lac-Hydrin (ammoniumlactaat).
Topische retinoïde crème zoals Retin-A (tretinoïne), kan ook worden gebruikt. Schalen en opbouw van de huid kunnen worden verminderd met salicylzuur. Welke behandeling u ook gebruikt, het is belangrijk om de huid gehydrateerd te houden met een lotion die niet verdampt. Als u ichthyosis heeft gekregen, zorg dan voor een consequente follow-up met uw dermatoloog en eventuele andere specialisten die eventuele onderliggende aandoeningen bewaken.
