Diabetische neuropathie verwijst naar een groep zenuwaandoeningen die wordt veroorzaakt door diabetes. Diabetische neuropathie kan zenuwen door het hele lichaam aantasten, hoewel het meestal de zenuwen in de voeten en benen aantast. Diabetici moeten vooral voorzichtig zijn met hun voeten en onderbenen.
Neuropathieën kunnen zich ontwikkelen bij mensen met type 1- of type 2-diabetes. Bij type 1-diabetes kan neuropathie zich gedurende vele jaren niet ontwikkelen.
Bij diabetes type 2, vooral voor mensen die hun aandoening onbehandeld laten, kan dit eerder voorkomen.
Wat zijn de soorten diabetische neuropathie?
Neuropathieën worden geclassificeerd op basis van de aangetaste zenuwen:
- Perifere neuropathie beïnvloedt de perifere zenuwen in de ledematen. Het kan gevoelloosheid of pijn in de tenen, voeten, benen, handen en armen veroorzaken. Het is een van de meest voorkomende vormen van diabetische neuropathie.
- Autonome neuropathie treft zenuwen die de autonome functie reguleren, zoals de spijsvertering, hartslag en bloeddruk. Deze neuropathie kan problemen veroorzaken met de controle van de darmen of de blaas en zelfs met het vermogen om reacties met een laag bloedsuiker te herkennen. Autonome neuropathie kan ook leiden tot erectiestoornissen bij mannen en het onvermogen tot climax bij vrouwen.
- Focal-neuropathie kan optreden in elke zenuw van het perifere zenuw (niet-centraal zenuwstelsel). Het veroorzaakt een plotselinge zwakte in één zenuw of meer en kan pijn of spierzwakte veroorzaken.
- Proximale neuropathie (ook wel lumbosacrale plexus neuropathie genoemd) treft zenuwen in de dijen, heupen of billen. Het kan in die gebieden pijn of gevoelloosheid veroorzaken en kan leiden tot zwakte in de benen. Proximale neuropathie komt minder vaak voor dan perifere of autonome neuropathieën.
Wat is de oorzaak van neuropathie?
Onderzoek suggereert dat diabetische neuropathie een van de complicaties is die kan voortvloeien uit aanhoudende hoge bloedsuikerspiegels.
Omdat niet iedereen neuropathie ontwikkelt, denken onderzoekers dat er andere factoren kunnen zijn, zoals:
- Lifestyle-factoren, zoals roken of alcoholgebruik, die beide kunnen leiden tot zenuwbeschadiging
- Metabole factoren, zoals de duur van diabetes en cholesterol niveaus
- Auto-immuunfactoren die de zenuwen kunnen doen ontvlammen, schade veroorzaken
- Zenuw- en bloedvatfactoren die de bloedvaten kunnen beschadigen, waardoor ze minder goed in staat zijn om zuurstof en andere voedingsstoffen te vervoeren die zenuwen nodig hebben
- Genetische eigenschappen die de gevoeligheid verhogen
- Zenuwbeschadiging, zoals carpaaltunnelsyndroom
Mensen met diabetische neuropathie kunnen de ontwikkeling ervan vertragen door de bloedsuikerspiegel op het beoogde doel te houden.
Wat zijn de symptomen van neuropathie?
Sommige mensen hebben mogelijk diabetische neuropathie en weten het niet, omdat zenuwbeschadiging vaak jaren in beslag neemt. De symptomen zijn in het begin meestal licht en kunnen onopgemerkt blijven. Sommige mensen ervaren gevoelloosheid, een "pins and needles" -sensatie of pijn in hun voeten, benen of armen. Na enkele jaren kan neuropathie leiden tot spierzwakte in de getroffen gebieden.
In gevallen van focale neuropathie kan het begin van de pijn of gevoelloosheid ernstig en plotseling zijn, meestal in de romp, het hoofd of het been. Focal-neuropathie kan ook optreden in de zenuwen in het oog, waardoor plotselinge visusveranderingen kunnen optreden.
Andere symptomen van diabetische neuropathie kunnen zijn:
- Verkorting van de spieren in de voeten of handen (perifere neuropathie)
- Indigestie, braken of misselijkheid (autonome neuropathie)
- Flauwvallen of duizeligheid door bloeddrukveranderingen (autonome neuropathie)
- Urine of darmen moeilijkheden (autonome neuropathie)
- Impotentie of vaginale droogheid (autonome neuropathie)
Hoe wordt neuropathie voorkomen of behandeld?
Het houden van bloedsuikerspiegels binnen het streefbereik kan diabetische neuropathie helpen voorkomen. Mensen die al neuropathie hebben, moeten samenwerken met hun zorgverleners om hun bloedsuikerspiegel binnen het streefbereik te brengen.
Goede voetverzorging is ook van bijzonder belang voor mensen met diabetes. Naarmate neuropathie vordert, kan het gevoel in de voeten verdwijnen, waardoor het mogelijk is om een wond of een zweer te hebben zonder het te weten. Voetverzorging hoort onderdeel te zijn van de dagelijkse routine van iedereen met diabetes.
- Gebruik een milde zeep om voeten te wassen, ook tussen de tenen. Ze moeten dan droog worden gepoetst.
- De toppen, bodems en tussen de tenen van elke voet moeten worden geïnspecteerd (eventueel met een spiegel) voor tekenen van uitdroging, barstjes of roodheid.
- Een vochtinbrengende crème moet worden aangebracht op de droge of gebarsten huid, maar mag niet tussen de tenen worden aangebracht.
- Elke roodheid, drainage, ulceratie, wonden of zwelling aan de voeten moet worden gemeld aan een zorgverzekeraar.
Teennagels moeten zorgvuldig worden bijgesneden zonder dat de huid wordt afgekapt. Mensen met likdoorns, eelt of heel dikke of ingegroeide teennagels moeten mogelijk een podotherapeut (een arts die gespecialiseerd is in voetverzorging) bezoeken. Mensen met diabetes kunnen hun voeten beschermen door:
- Schoenen te dragen die goed passen in de kamer zodat de tenen kunnen bewegen. Schoenen moeten worden gecontroleerd voordat ze worden aangetrokken om te zorgen dat er niets in vastzit.
- Zachte sokken dragen die dagelijks worden vervangen. Sokken met veel elastiek moeten worden vermeden.
- Geen sandalen of schoenen met open teen dragen.
- Niet blootsvoets gaan.
Mensen die al diabetische neuropathie hebben, moeten mogelijk hun arts regelmatig laten inspecteren.
Afhankelijk van het type diabetische neuropathie kunnen zich andere complicaties voordoen, zoals retinopathie (oogziekte) of nefropathie (nierziekte). Mensen met diabetes moeten contact opnemen met hun zorgverleners om te zien of zij een bezoek aan een nierspecialist of een oogarts die gespecialiseerd is in retinopathie, aanbevelen.
