Het diagnosticeren van multiple sclerose (MS) kan een moeilijk en vaak langdurig proces zijn. Dit komt omdat er geen symptomen of laboratoriumtests zijn die op zichzelf kunnen bepalen of een persoon MS heeft.
De term multiple sclerose zelf beschrijft een ziekte die meerdere gebieden van cellulaire schade veroorzaakt (vandaar de term sclerose die "littekens" of "verharding" betekent).
Als zodanig kun je niet naar één evenement of test wijzen om definitief te zeggen dat de persoon MS heeft.
Dat gezegd hebbende, nieuwe richtlijnen hebben het proces enorm gestroomlijnd, waardoor we in een relatief korte tijd na de eerste symptomen een definitieve diagnose kunnen stellen.
Voortschrijding van MS
Multiple sclerose is een progressieve inflammatoire immuunziekte die schade veroorzaakt aan de beschermende bedekking van zenuwcellen (de myeline-omhulling genoemd).
Deze schade, bekend als demyelinisatie, kan zenuwimpulsen tussen cellen verstoren en leiden tot de vorming van laesies in de hersenen en / of het ruggenmerg. De vorming en verspreiding van deze laesies kan een reeks fysieke en cognitieve symptomen veroorzaken die variëren naargelang de locatie van de schade.
Klinisch geïsoleerd syndroom (CIS) is de term die wordt gebruikt om het eerste symptoom van MS te beschrijven dat minstens 24 uur aanhoudt en gepaard gaat met tekenen van ontsteking en / of demyelinisatie.
CIS kan worden ingedeeld als een van twee dingen:
- Een monofocale episode waarbij één symptoom wordt veroorzaakt door één laesie
- Een multifocale episode waarbij meer dan één symptoom wordt veroorzaakt door laesies op verschillende locaties
Huidige criteria voor diagnose
Hoewel het redelijk lijkt om aan te nemen dat een multifocale episode van CIS voldoende is om een diagnose te stellen van MS – gezien het bewijs van oorzaak en symptomen – het simpele feit is dat maar liefst 15 procent van de mensen die CIS hebben, nooit MS gaat ontwikkelen.
We weten niet helemaal zeker waarom dit is, maar wat het ons wel vertelt is dat alleen een definitieve diagnose kan worden gesteld dat de ziekte progressief blijkt te zijn
Onder de bijgewerkte richtlijnen die in 2010 zijn uitgegeven, kan MS vandaag worden gediagnosticeerd op basis van de volgende Criteria:
- Twee of meer aanvallen (minimaal 24 uur aanhouden en ten minste 30 dagen gescheiden) plus twee laesies op een MRI-scan
- Twee of meer aanvallen, één laesie en bewijs dat zich op verschillende plaatsen nieuwe laesies beginnen te vormen van de hersenen en / of het ruggenmerg (aangeduid als de "disseminatie in de ruimte")
- Eén aanval, twee of meer laesies en bewijs dat sinds de laatste MRI nieuwe laesies zijn ontstaan (verwezen naar de "disseminatie in de tijd")
- Eén aanval, één laesie en bewijs van verspreiding in ruimte en tijd
- Een verslechtering van symptomen of laesies plus verspreiding in de ruimte (bevestigd door MRI of een wervelkolom)
De richtlijnen overwinnen veel van de tekortkomingen van de vorige criteria (namelijk wachten op meerdere terugvallen voordat een diagnose wordt gesteld). Hoewel de richtlijnen nog steeds geen diagnose toestaan bij één aanval, verkleinen ze het proces enorm. In plaats van te wachten op een nieuwe aanval, kunnen artsen nu binnen drie maanden een tweede MRI bestellen.
Als er aanwijzingen zijn voor extra laesies, kan deze vaak voldoen aan de definitie van "verspreiding in de tijd" of "verspreiding van de ruimte".
Het belang van vroege diagnose
Vroegtijdige diagnose heeft zijn voordelen in de vorm van vroege behandeling. Het meeste onderzoek van vandaag suggereert sterk dat vroege behandeling het aantal recidieven dat een persoon kan ervaren, evenals het risico op invaliditeit op de korte termijn aanzienlijk kan verminderen.
Wetenschappers moeten echter nog bepalen of een vroege behandeling het resultaat op de lange termijn tien of meer jaren op de weg zal verbeteren. Toekomstig onderzoek zal deze vragen hopelijk beantwoorden als diagnostische technologieën blijven verbeteren.
