Een van de belangrijkste obstakels voor het succes van HIV-medicijnen is de hoge mate van therapietrouw die nodig is om de klinische doelen van de therapie te bereiken. Voor sommigen kan de dagelijkse taak om antiretrovirale medicijnen te nemen overweldigend zijn, vooral wanneer deze gepaard gaan met emotionele of functionele problemen die een negatief effect kunnen hebben op het leven en de therapietrouw van mensen met levend hiv.
Zó diepgaand zijn deze problemen dat in de VS tegenwoordig meer dan 20% van de mensen die een antiretrovirale therapie volgen in staat zijn om een niet-detecteerbare virale lading te behouden, de maatstaf voor het succes van de behandeling.
Als reactie hierop zijn wetenschappers nu begonnen met het onderzoeken van langwerkende geneesmiddelen, evenals systemen voor toediening van geneesmiddelen, die uiteindelijk kunnen zorgen voor een eenmalige of zelfs driemaandelijkse dosering, hetzij om een hiv-infectie te behandelen of om het te voorkomen.
Langdurige onderzoekende geneesmiddelen
In 2013 werden twee langwerkende antiretrovirale middelen geïntroduceerd op de 7e jaarlijkse International AIDS Society (IAS) -conferentie in Kuala Lumpur. De geneesmiddelen voor onderzoek werden beide ontwikkeld als injecteerbare nanosuspensies, waarbij kleine kristallen van actieve geneesmiddelen in vloeistof worden gesuspendeerd, wat de langzame en gestage afgifte van de medicatie in het systeem mogelijk maakt.
De eerste, cabotegravir (ook bekend als GSK1265744) behoort tot een klasse geneesmiddelen die integraseremmers wordt genoemd en die een enzym blokkeert dat integrase wordt genoemd en dat HIV moet vermenigvuldigen. De tweede, TMC278-LA, is een langwerkende formulering van het medicijn Edurant (ripilvirine) dat momenteel wordt gebruikt bij HIV-therapie.
Een aantal klinische fase II-onderzoeken hebben aangetoond dat de intramusculair toegediende cabotegravir over het algemeen goed wordt verdragen met een gemiddelde halfwaardetijd van 21 tot 50 dagen (vergeleken met 40 uur na een enkele orale dosis). Vergelijkbare studies toonden aan dat het medicijn ook een aanhoudende concentratie van het geneesmiddel in rectale en vaginale weefsels verzekerde, wat suggereert dat het kan worden toegediend als een effectief, langwerkend middel voor pre-expositieprofylaxe (PrEP).
Ter vergelijking bleek uit een fase I-studie dat TMC278-LA de plasmaconcentraties van het doelwit van 12-26 weken kon handhaven. Het medicijn toonde ook belofte als PrEP, met sterkere concentraties gezien in rectale weefsels in vergelijking met vaginale weefsels.
Er worden lopende onderzoeken gepland met als doel het onderzoek uit te breiden tot fase II en III klinische onderzoeken.
Subdermale antiretrovirale implantaten
Wetenschappers van het Oak Crest Institute of Science in Pasadena, Californië, rapporteerden de ontwikkeling van een implantaat van matchstickformaat dat stabiele concentraties antiretrovirale medicatie zou kunnen afgeven wanneer het onder de huid wordt geïmplanteerd.
Net als bij langwerkende anticonceptie-implantaten, werd het apparaat in het vroege onderzoek getoond om gecontroleerde, langdurige afgifte van het geneesmiddel tenofoviralafenamide (TAF) tot 40 dagen lang te kunnen afgeven.
[Anders dan tenofovirdisoproxilfumaraat (TDF), in de volksmond op de markt gebracht door Viread en vervat in de geneesmiddelen Truvada en Atripla, wordt TAF beschouwd als een precursormolecuul dat in staat is om bij veel kleinere doses de ideale geneesmiddelconcentratie te bereiken dan TDF.]
Terwijl het onderzoek zich momenteel richt op het apparaat voor PrEP, wordt gesuggereerd dat andere langwerkende middelen eventueel kunnen worden gebruikt om antiretrovirale combinatietherapie (cART) te bieden aan mensen die leven met HIV.
Toekomstig onderzoek hoopt de deur te openen naar de ontwikkeling van implantaten die een jaar of langer meegaan.
Intravaginale microbicidale ringen
Wetenschappers hebben er lang naar gestreefd om risicovrouwen de middelen te bieden voor zelfbescherming tegen HIV, met name in regio’s waar de seksuele macht van vrouwen hoog is. Veel van de strategieën, hetzij op de manier van orale PrEP of vaginale microbiciden, zijn grotendeels mislukt in onderzoek vanwege het gebrek aan therapietrouw en lage niveaus van biologische beschikbaarheid van het geneesmiddel in vaginaweefsels, zelfs bij vrouwen met een hoge mate van therapietrouw.
Om deze raadsels aan te pakken, onderzoeken een aantal onderzoeksteams intravaginale ringen die antiretrovirale geneesmiddelen idealiter maximaal een maand per keer zouden kunnen afgeven.
De ring, een ondoordringbaar elastomeer skelet dat is geïmpregneerd met een actief medicijn, zou de vrouw in staat stellen om het apparaat voor de duur van het gebruik onzichtbaar te dragen.
Vroege resultaten hebben de tolerantie aangetoond van een intravaginale ring die het experimentele geneesmiddel dapivirine (TMC120) bevat, met een succesvolle distributie van het geneesmiddel naar het lagere geslachtsorgaan gedurende een periode van 33 dagen.
Twee gelijktijdige Fase III-onderzoeken, de Ringstudie en ASPIRE, zijn aan de gang om de veiligheid van de ring te evalueren, evenals de langwerkende beschermende werkzaamheid ervan bij een cohort van 4.500 HIV-negatieve vrouwen.
Bronnen:
