Gewrichtseffusie is de abnormale accumulatie van vocht in of rond een gewricht. U hebt misschien de termen "water op de knie" of "vloeistof op de knie" gehoord, die beide een uitstorting van het kniegewricht beschrijven.
Aseptische gewrichtseffusie betekent dat de oorzaak niet gerelateerd is aan een bacteriële infectie. In dit geval kan een virale infectie, lichamelijk letsel of artritis de schuld zijn.
Septische gewrichtseffusie betekent precies het tegenovergestelde en is direct gerelateerd aan een infectie (inclusief sepsis).
Wanneer een gewricht wordt aangetast door inflammatoire artritis, is de opeenhoping van vocht niet ongebruikelijk. Wanneer dit gebeurt, zal het gewricht gezwollen lijken en zal gewoonlijk gepaard gaan met pijn, roodheid, warmte en een verminderd bewegingsbereik.
Lichamelijk onderzoek
Als een gewricht abnormaal opgezwollen is, voert de arts een lichamelijk onderzoek uit om te bepalen of de zwelling van weefsels secundair is aan de effusie of dat de weefsels zelf de effusie veroorzaken. Het is een mooie onderscheiding maar wel een die kan helpen onderscheid te maken tussen bijvoorbeeld een infectie en een inflammatoire aandoening waarbij de weefsels alleen collateraal zijn.
De arts zal dan het aangetaste gewricht palperen (onderzoeken door aanraking). Dit kan ons verschillende dingen vertellen:
- Als de zwelling gerelateerd is aan artritis, zal het smerende weefsel tussen de gewrichten, het synovium genaamd, drassig aanvoelen. Bovendien zal de zwelling geleidelijk verlopen (met uitzondering van jicht kan plotseling toeslaan en vooral de grote teen treffen).
- Een infectie wordt vaak gekenmerkt door zwelling, pijn, koorts en het onvermogen om het gewricht te bewegen.
- Acute zwelling gepaard gaand met het onvermogen om gewicht te dragen (met of zonder blauwe plekken) kan duiden op een traanband of fractuur.
Echografie wordt vaak gebruikt om te helpen bij de diagnose. Uiteindelijk, hoe meer de arts in staat is om de aandoening te karakteriseren, hoe groter de kans dat de juiste behandeling wordt voorgeschreven.
Gezamenlijke effusie op röntgenfoto
Hoewel gewrichtseffusie op röntgenfoto’s niet gemakkelijk te herkennen is, zijn er kenmerken die kunnen helpen bij de diagnose. Onder hen:
- Met een effusie van het kniegewricht, zal de effusie verschijnen als een afgeronde, homogene massa van zacht weefsel die zich bevindt tussen de voorkant van het dijbot (femur) en de quadriceps-spieren van de dij.
- Bij een elleboogeffusie heeft de massa gezwollen weefsel de vetlaag rond het onderste deel van het onderarmbeen (opperarmbeen) verplaatst en verschijnt in een karakteristieke driehoekige vorm die een "zeilteken" wordt genoemd.
- Heupafwijkingen zijn, in tegenstelling tot de andere gezamenlijke effusies, bijna onmogelijk te zien op röntgenfoto’s en vereisen doorgaans een echografie, computertomografie (CT) -scan of MRI-scan (Magnetic Resonance Imaging).
Gezamenlijke vloeistofanalyse
Uw arts zal waarschijnlijk vocht (uit de vloeistof) van het aangetaste gewricht willen opzuigen om de druk te ontlasten. Als een infectie wordt vermoed, kan de arts een kleine hoeveelheid cortison in het gewricht injecteren om ontsteking te verminderen en te voorkomen dat vloeistof zich weer opbouwt.
Het opzuigen van vloeistof kan ook helpen bij het bepalen van de oorzaak van de effusie. Gewone synoviale vloeistof is meestal helder met de viscositeit van een eiwit. Elke verandering in uiterlijk of textuur kan aanwijzingen geven over de oorzaak van de effusie.
Bijvoorbeeld:
- Bewolkte vloeistof kan wijzen op reumatoïde artritis. De laboratoriumanalyse zal vaak verhoogde niveaus van verdedigende witte bloedcellen onthullen (meer dan 2000 per kubieke millimeter).
- Geelgroene of troebele vloeistof kan wijzen op een infectie of sepsis. De witte bloedcellen zullen ook worden verhoogd (meer dan 20.000 per kubieke millimeter). Sporen van etter kunnen ook worden gezien.
- Gouden vloeistof wordt vaak gezien met jicht. Microscopisch onderzoek zal meestal naaldachtige kristallen van mononatriumuraat onthullen.
- Bloedige of roze vloeistof wordt vaak gezien met een gewrichtsbeschadiging. Labotests zullen meestal een gelijk aantal rode en witte bloedcellen onthullen.
- Heldere vloeistof wordt meestal gezien met artrose omdat het geen ontsteking met zich meebrengt. Het aantal witte bloedcellen zal gewoonlijk minder zijn dan 2000 cellen per kubieke millimeter.
Behandeling
Nadat de gewrichtsvloeistof is afgetapt, worden niet-steroïde ontstekingsremmende geneesmiddelen (NSAID’s) en immobilisatie voorgeschreven als de standaardbehandeling van een aseptische effusie. In het geval van een septische effusie, moeten mogelijk antibiotica worden voorgeschreven.
