Slagaders zijn de bloedvaten die zuurstofrijk bloed uit het hart vervoeren. Terwijl ze door het arteriële netwerk naar beneden gaan, worden ze kleiner en kleiner als de takken van een boom. Wanneer ze kleiner zijn geworden tot minder dan 300 micrometer (μm), noemen we ze arteriolen.
Arteriolen delen veel van de eigenschappen van slagaders. Ze zijn sterk, hebben relatief dikke wanden en bevatten een hoog percentage gladde spieren.
Maar ze dienen ook een andere belangrijke functie. Arteriolen zijn in feite de meest gereguleerde bloedvaten in het lichaam en dragen het meest bij aan het stijgen en dalen van de bloeddruk.
Als een groep reageren arteriolen op een grote verscheidenheid aan chemische en elektrische berichten uit de hersenen, het immuunsysteem en het endocriene systeem en veranderen voortdurend in reactie op die berichten. Door dit te doen, kan de bloedstroom versnellen of vertragen, wat relatieve veranderingen in de bloeddruk veroorzaakt.
De bloedstroom volgen
De bloedsomloop wordt beschouwd als gesloten voor zover het bloed nooit de grenzen van het vaatstelsel verlaat. Op zijn meest elementaire manier is het systeem een lus die begint en eindigt in het hart, zuurstofmoleculen verdeelt over de heenreis en kooldioxide terugvoert op de innerlijke reis.
De uiterlijke route begint wanneer het hart bloed door de aorta pompt en blijft pompen, terwijl het bloed de weg vindt naar de kleinste bloedvaten die de haarvaten worden genoemd.
Vóór dit moet het bloed door de arteriolen passeren, waar de snelheid constant wordt aangepast. Deze aanpassingen kunnen om een aantal redenen plaatsvinden, waaronder een stijging of daling van de temperatuur, veranderingen in fysieke activiteit, voedsel, stress of blootstelling aan toxines of medicijnen.
De functie van de arteriolen is daarom om de bloeddruk zodanig te reguleren dat deze stabiel blijft en minder gevoelig is voor schommelingen.
Door dat te doen, zal het bloed niet langer pulseren als het de haarvaten bereikt. In plaats daarvan zal de stroom meer continu zijn, waardoor stabiele zuurstof- en kooldioxidemoleculen kunnen worden uitgewisseld.
Zodra de uitwisseling voltooid is, zal het bloed de innerlijke reis maken door het netwerk van aderen, en uiteindelijk terugkeren naar het hart door de inferieure en superieure vena cava.
Arteriole aandoeningen
Wanneer het lichaam functioneert zoals het hoort, helpen de arteriolen ervoor zorgen dat de bloeddruk binnen normale, gezonde grenzen blijft. Er zijn echter omstandigheden die hun prestaties kunnen beïnvloeden of deze kunnen belemmeren. Onder hen:
- Arteriosclerose is de verdikking, verharding en verlies van elasticiteit van de arteriële wanden. Dit proces beperkt het vermogen van de arteriole om de bloedstroom te reguleren en zorgt voor de progressieve opbouw van plaque en cholesterol op de slagaderlijke wanden. De drie belangrijkste oorzaken van aderverkalking zijn hoog cholesterolgehalte, hoge triglyceriden, roken van sigaretten en zelfs hoge bloeddruk zelf.
- Arteriële stenose is de abnormale vernauwing van de bloedvaten. Dit kan worden veroorzaakt door een aantal dingen, waaronder vervuiling, roken, diabetes, infectie en aangeboren afwijkingen. Meer specifiek kan de aanhoudende vernauwing van bloedvaten als gevolg van verontreinigende stoffen of chronische infectie leiden tot de progressieve littekenvorming (fibrose) van slagaderweefsel.
- Arteritis is de ontsteking van de slagaderlijke wanden in en rond de hoofdhuid, vaak geassocieerd met auto-immuunziekten. De ontsteking van de arteriële wanden leidt tot een afname van de bloedstroom. Een goed voorbeeld is gigantische celarteritis (GCA) die de takken van de externe halsslagader van de nek aantast. Met GCA kan de gestoorde bloedstroom symptomen van hoofdpijn, visusveranderingen, visusverlies en kaakpijn veroorzaken tijdens het kauwen.
Een heel woord
Als u de diagnose hoge bloeddruk hebt gekregen, moet u de zorg inroepen van een arts die u tegen antihypertensiva kan brengen. Hoewel u zich misschien goed voelt en geen symptomen heeft, kan de aanwezigheid van hoge bloeddruk uw risico op een hartaanval en beroerte verhogen.
Daarom wordt hoge bloeddruk terecht de ‘stille moordenaar’ genoemd.
