Calciumantagonisten zijn een grote klasse geneesmiddelen die worden gebruikt voor de behandeling van verschillende cardiovasculaire problemen, waaronder angina, hypertensie, supraventriculaire tachycardie en hypertrofische cardiomyopathie.
Overzicht
Calciumantagonisten voorkomen dat calcium de hartspiercellen binnendringt en in de gladde spiercellen die de bloedvaten doen samentrekken.
Door calciuminstroom te verminderen, zorgen calciumantagonisten ervoor dat deze spiercellen "ontspannen". Dit ontspannende effect resulteert in de verwijding van bloedvaten en een verminderde samentrekkingskracht van de hartspier.
Sommige calciumkanaalblokkers vertragen ook de sinusknoop en de snelheid waarmee de elektrische impuls van het hoortoestel door het AV-knooppunt wordt verzonden. Deze effecten maken calciumblokkers nuttig bij de behandeling van sommige aritmieën.
Alle effecten van calciumblokkers (bloedvatverwijding, vermindering van de contractie van de hartspier en een langzamere hartslag) verminderen de hoeveelheid zuurstof die de hartspier nodig heeft.
Door de hoeveelheid zuurstof die door het hart wordt gebruikt te verminderen, kan het hart langer functioneren zonder ischemie te ontwikkelen, zelfs wanneer de bloedstroom door de kransslagaders gedeeltelijk wordt geblokkeerd door een atherosclerotische plaque. Bij patiënten met stabiele angina verhogen calciumblokkers gewoonlijk de hoeveelheid inspanning die kan worden uitgevoerd voordat angina optreedt.
Calciumblokkers kunnen met name nuttig zijn bij patiënten met Prinzmetal-angina (coronaire arterieel spasme), omdat ze direct spasmen van de kransslagaders kunnen voorkomen.
Types
Verschillende calciumblokkers zijn op de markt en ze zijn niet allemaal hetzelfde. Er zijn drie soorten veelgebruikte calciumblokkers:
1)De dihydropyradinen.
De geneesmiddelen nifedipine (Procardia, Adalat), nicardipine (Cardene), felodipine (Plendil) en amlodipine (Norvasc) worden de dihydropyridines genoemd. Deze medicijnen veroorzaken aanzienlijke verwijding van bloedvaten en relatief weinig effect op de hartspier en hartslag. Ze zijn het meest geschikt voor het behandelen van hypertensie.
2)Verapamil.Verapamil (Calan, Covera, Isoptin, Verelan) beïnvloedt de hartspier en is vooral effectief bij het vertragen van de hartslag, maar heeft weinig effect op de bloedvaten. Het is niet erg nuttig voor hypertensie, maar is best goed voor angina en hartritmestoornissen.
3)Diltiazem.Diltiazem (Cardizem, Dilacor, Tiazac) heeft bescheiden effecten op zowel de hartspier en de bloedvaten. Het wordt meestal beter getolereerd dan de meeste andere calciumblokkers
Gebruik
Behandeling van angina
Alle calciumblokkers zijn gebruikt voor de behandeling van angina pectoris. De meest gebruikte calciumblokkers zijn echter de langerwerkende vormen van diltiazem en verapamil, amlodipine of felodipine.
Nifedipine, en met name de kortwerkende vormen ervan, moet in het algemeen worden vermeden bij patiënten met angina, aangezien de uitgesproken bloedvatverwijding die door dit geneesmiddel wordt geproduceerd, kan stijgen in adrenaline, wat leidt tot een snellere hartslag en bijgevolg eentoenamein het hart zuurstofbehoefte (die de kans op het ontwikkelen van cardiale ischemie kan vergroten).
In het algemeen, terwijl calciumblokkers nuttig zijn voor het verlichten van angina, worden ze beschouwd als inferieur aan bètablokkers. De huidige aanbevelingen zijn:
- Calciumblokkers moeten worden geprobeerd bij patiënten die geen bètablokkers kunnen verdragen.
- Calciumblokkers moeten worden toegevoegd aan bètablokkers bij patiënten die onvoldoende verlichting van de symptomen hebben met bètablokkers.
Andere vaak voorkomende toepassingen
- Hypertensie.De calciumblokkers van dihydropyradine zijn vrij nuttig voor de behandeling van hypertensie en worden vaak gebruikt als eerstelijnsbehandeling voor stadium I hypertensie. Lees over het kiezen van het "juiste" medicijn voor hypertensie.
- Supraventriculaire aritmieën.Calciumblokkers (vooral verapamil) blokkeren de functie van de AV-knoop gedeeltelijk en zijn daarom vaak behoorlijk nuttig bij de behandeling van de supraventriculaire aritmieën die op het AV-knooppunt vertrouwen om te blijven bestaan. Met name AV-nodale terugkerende tachycardie (de meest voorkomende vorm van supraventriculaire aritmie) kan vaak worden gecontroleerd met verapamil-therapie.
- Hypertrofische cardiomyopathie.Calciumblokkers kunnen worden gebruikt om de "stijfheid" van de linker hartkamer bij mensen met hypertrofische cardiomyopathie te verminderen en op deze manier de symptomen te verminderen.
Bijwerkingen
Vaak voorkomende bijwerkingen van calciumkanaalblokkers zijn hoofdpijn, duizeligheid, blozen en zwelling van de voet en de enkel. Verapamil heeft in het algemeen ook de neiging constipatie te veroorzaken.
Omdat calciumblokkers de neiging tot het verminderen van de contractiekracht van de hartspier verminderen, moeten ze met voorzichtigheid (of helemaal niet) worden gebruikt bij patiënten met hartfalen.
Het is meestal het beste om verapamil en diltiazem te vermijden bij mensen met bradycardie, aangezien deze geneesmiddelen de hartslag verder zullen vertragen.
