Procalcitonine (PCT) is een bloedtest die vaak wordt uitgevoerd als er een vermoeden bestaat dat een patiënt bacteriële sepsis kan hebben, een ernstige systemische infectie die levensbedreigend kan worden. De procalcitonine testen is een manier om de diagnose sneller te stellen en mogelijk levens te redden.
Procalciton-resultaten interpreteren
Bij een gezonde persoon is het onwaarschijnlijk dat procalcitonine verhoogd is.
Als een persoon ziek is en vermoedt dat sepsis bestaat, wordt het procalcitoninelaboratorium vervolgens aangetrokken om te bepalen of een infectie aanwezig is. Het is belangrijk op te merken dat procalcitonine geen diagnose stelt van een type infectie; het geeft eerder aan hoe waarschijnlijk een infectie is. Als de procalcitoninetest positief is, kijkt de arts vervolgens naar aanvullende tests en het lichamelijk onderzoek van de patiënt om te bepalen of een infectie aanwezig is en hoe deze moet worden behandeld.
Als vermoed wordt dat sepsis bestaat, worden er vaak aanvullende tests, zoals bloedkweken en een compleet bloedbeeld (CBC), uitgevoerd om te bepalen of sepsis aanwezig is en om te bepalen welk organisme de infectie veroorzaakt. In sommige gevallen wordt procalcitonine gebruikt om onderscheid te maken tussen een ernstige lokale infectie, zoals een infectie van de luchtwegen, en een infectie die systemisch is geworden.
Lokale infectie versus systemische infectie (Sepsis)
Een lokale infectie bevindt zich in een specifiek deel van het lichaam; voorbeelden zijn onder meer een luchtweginfectie, een tandinfectie of een botinfectie.
Sepsis is een systemische infectie die de bloedbaan is binnengekomen en zich naar alle delen van het lichaam verplaatst. Hoewel het mogelijk is dat een lokale infectie levensbedreigend is, is de kans groter dat sepsis ernstig wordt en een groot medisch ingrijpen rechtvaardigt.
Procalcitonin resultaten
Hoewel de resultaten van de procalcitoninetest moeten worden geïnterpreteerd door een arts of een andere getrainde zorgaanbieder, worden de resultaten over het algemeen als volgt geïnterpreteerd:
- Procalcitonine van 0-.05 μg / L wordt verwacht bij een gezond persoon.
- Procalcitoninespiegels van minder dan 0,5 μg / L kunnen wijzen op een infectie, maar een dergelijk niveau is waarschijnlijk geen systemische infectie zoals sepsis. Een lokale infectie, zoals een geïnfecteerde tand of luchtweginfectie, kan aanwezig zijn.
- Een procascitonineniveau tussen 0,5 – 2 μg / L geeft aan dat een systemische infectie mogelijk is, maar niet diagnostisch is voor sepsis.
- Procalcitoninespiegels van 2-10 μg / L geven aan dat sepsis waarschijnlijk is.
- Procalcitonine-uitkomsten van 10 μg / L of meer duiden op een hoge kans op ernstige sepsis of septische shock en doorgaans wordt onmiddellijk een behandeling met IV-medicatie en vocht gestart.
De resultaten van procalcitonine kunnen ook worden gebruikt om te bepalen of een infectie waarschijnlijk wordt veroorzaakt door bacteriën of een virus. Als bekend is dat een infectie aanwezig is en het niveau van procalcitonine erg laag is, is de aanwezigheid van bacteriën onwaarschijnlijk en is de kans groter dat de infectie wordt veroorzaakt door een virus. Dit kan onnodig het gebruik van antibiotica voorkomen, omdat virussen niet kunnen worden behandeld met antibiotische therapie.
Andere oorzaken van verhoogde procalcitonine
Naast sepsis zijn er extra redenen waarom een persoon een verhoogd procalcitonineniveau zou kunnen hebben.
Bij pasgeborenen bijvoorbeeld, is het normale niveau in het bloed hoog zonder dat er een infectie aanwezig is. Verwondingen – met name ernstig trauma of een operatie – kunnen ook een hoog resultaat veroorzaken zonder de aanwezigheid van sepsis. Sommige medicijnen, shock niet veroorzaakt door sepsis, en zelfs kanker, kunnen ook een verhoging in procalcitonine niveaus veroorzaken.
Aandoeningen die het zuurstofniveau verlagen dat beschikbaar is voor de weefsels van het lichaam, ongeacht de oorzaak, kunnen een verhoogd procalciton veroorzaken wanneer er geen infectie is. Deze kunnen variëren van een verminderde zuurstofinname als gevolg van astma of longontsteking tot een hartstilstand.
Lage procalcitoninespiegels met of zonder sepsis
Het is mogelijk dat een patiënt met sepsis een laag procalcitonineniveau heeft. Als de test heel vroeg in de loop van de ziekte wordt uitgevoerd, zijn de niveaus mogelijk laag, maar zullen deze waarschijnlijk de komende paar uur of dagen toenemen.
Lage niveaus kunnen ook worden gedetecteerd wanneer er geen duidelijke bron van infectie is. Dit kan het geval zijn als een infectie moeilijk te lokaliseren is. Een patiënt kan geen symptomen van infectie hebben wanneer de test aangeeft dat er een infectie aanwezig is.
Procalcitonine en sepsis: wat betekent dit allemaal?
In wezen voorspelt alleen een procalcitonineniveau de waarschijnlijkheid dat een type infectie aanwezig is. Het resultaat van procalcitonine is een gids, geen diagnose. Beschouw het testresultaat als een teken dat verder testen moet worden gedaan, geen echte diagnose.
Patiënten worden niet alleen behandeld op basis van procalcitonine: de volledige reikwijdte van hun huidige gezondheid wordt geëvalueerd en de behandeling is gebaseerd op het klinische oordeel van de arts. De patiënt wordt altijd beoordeeld op extra tekenen en symptomen van infectie. Voor een patiënt die vroeg in de loop van sepsis wordt onderzocht en een laag procalcitonine-niveau heeft, kan het herhalen van de test op een later tijdstip weerspiegelen dat sepsis aanwezig is.
De werkelijke waarde van het procalcitonineniveau is dat dit kan leiden tot een eerdere behandeling van sepsis, die snel levensbedreigend kan worden. Voor een persoon die sepsis ontwikkelt, kan een paar uur sneller worden behandeld vanwege een verhoogd procalcitonineniveau, het verschil maken tussen een ziekte die snel reageert op antibiotica en een ziekte die ernstig genoeg is om zorg op IC-niveau te vereisen.
Sepsis is soms moeilijk te diagnosticeren omdat de persoon in kwestie misschien niet eens beseft dat ze een infectie hebben. Iets zo klein als voetschimmel kan tot sepsis leiden. Voor deze patiënten die niet op de hoogte zijn van een infectie, is de procalcitoninetest bijzonder nuttig.
