Overzicht
Adie’s leerling (ook wel Holmes-Adie-syndroom, Adie’s tonische pupil of Adie-syndroom genoemd) is een neurologische aandoening die de pupil van het oog en het autonome zenuwstelsel aantast. Patiënten met Adie’s pupil zijn overwegend vrouwtjes tussen de 20 en 40 jaar oud.
Symptomen
Mensen met Adie’s pupil ontwikkelen gewoonlijk verschillende symptomen.
De pupil van het aangedane oog verschijnt eerst groter of meer verwijd dan het normale oog en reageert abnormaal op licht. Aanvankelijk reageert de leerling langzaam of onregelmatig tijdens nauwe taken zoals lezen, omdat het oog zijn scherpstelbereik van dichtbij begint te verliezen. Na uitgebreide focussering of accommodatie in de buurt kan de betrokken leerling feitelijk tonisch worden en verstrikt blijven, lang nadat de accommoderende inspanning is gestopt. Af en toe wordt de iris gedepigmenteerd en verliest hij de meeste of alle kleuren. Diepe peesreflexen, zoals de klassieke hamer-tot-knie-reflex, kunnen ook worden verminderd bij patiënten met systemische dysautonomie. Wazig zien, vooral van dichtbij, is een ander veel voorkomend symptoom van de stoornis, evenals overmatig zweten.
Oorzaken
De exacte oorzaak van de pupil van Adie is onbekend. Er zijn veel mogelijke oorzaken, waaronder een type bacteriële of virale infectie die de zenuwen beschadigt, maar vaak is Adie’s pupil idiopathisch, wat betekent dat het geen bekende oorzaak heeft.
Diagnose
Uw oogarts zal u verschillende vragen stellen om te bepalen wanneer uw verschil in pupilverhoud of wazig zicht merkbaar werd. Uw arts zal hoogstwaarschijnlijk een uitgebreid oogonderzoek uitvoeren. Dit omvat onder meer een heel helder licht in je ogen om je pupilreacties te testen. Uw arts kan ook speciale diagnostische oogdruppels toedienen om de locatie in de zenuwbaan te bepalen dat er problemen kunnen optreden.
U kunt wel of niet worden doorverwezen naar een neuro-oogarts voor meer tests.
Behandeling
Standaardbehandeling voor de pupil van Adie omvat meestal het voorschrijven van een bifocale of leesbril om te helpen bij problemen met bijna-focussering. Een medicijn dat pilocarpine wordt genoemd, wordt soms voorgeschreven om de pupilgrootte te verminderen bij mensen die te maken hebben met nachtelijke schittering of lichtgevoeligheid. Brimonidine, een geneesmiddel tegen glaucoom, is ook gebruikt om de pupilgrootte te verminderen. Overmatig zweten kan worden behandeld met een chirurgische ingreep genaamd thoracale sympathectomie. Helaas is het verlies van diepe peesreflexen meestal permanent.
Herstel
Ongeveer 50% van de mensen met Adie’s pupil herstelt zich volledig binnen 2 jaar. Bij sommige mensen wordt de getroffen leerling kleiner dan de normale leerling, en bij anderen wordt de reactie van de bijna-pupil nooit volledig hersteld.
Complicaties
Hoewel de pupil van Adie geen levensbedreigende ziekte is, kan deze afstotelijk zijn. De pupil van Adie veroorzaakt vroegtijdig verlies van bijna-focusserend vermogen, vergelijkbaar met presbyopie, een aandoening die optreedt rond de leeftijd van 40 jaar. Als gevolg hiervan kan het voor een jongere patiënt moeilijk zijn omdat het ene oog zich prima richt en het andere niet. Sommige mensen klagen over extreme lichtgevoeligheid. Anderen hebben het misschien moeilijk met nachtzicht of rijden ’s nachts.
Sommige mensen met de stoornis vinden dat overmatig zweten levenskwaliteitsproblemen veroorzaakt.
