Polyartritis (ook bekend als polyarticulaire artritis) wordt gedefinieerd als artritis die gelijktijdig vijf of meer gewrichten aantast. Polyartritis wordt meestal geassocieerd met auto-immuunziekten en wordt als zorgwekkend beschouwd omdat het na verloop van tijd de neiging heeft om over te gaan naar andere gewrichten.
Oorzaken
Polyartritis wordt meestal veroorzaakt door een auto-immuunziekte waarbij het immuunsysteem van een persoon per ongeluk zijn eigen cellen en weefsels aanvalt.
De oorzaken van auto-immuunziekten zijn niet goed bekend maar men gelooft dat deze sterk geassocieerd zijn met genetica, omgeving en blootstelling aan alles, van straling tot toxinen.
Omdat auto-immuunziekten de neiging hebben om een reactie van het hele lichaam uit te lokken, zullen die waarbij de gewrichten betrokken zijn, meestal niet geïsoleerd lijken zoals ze zouden kunnen zijn met artrose (a.k.a. "slijtage artritis").
De auto-immuunziekten die meestal worden geassocieerd met polyartritis zijn onder meer:
- Reumatoïde artritis
- Artritis psoriatica
- Amyloïdose
- Lupus
- Sclerodermie
- Juveniele idiopathische artritis
Polyartritis kan ook worden veroorzaakt door bepaalde zogenaamde alphaviral-infecties, waaronder het chikungunya-virus en het Mayaro-virus.
Hoewel we de neiging hebben om geassocieerd te worden met polyartritis met een progressieve, niet-reversibele ziekte, kan het ook voorkomen als onderdeel van een acute ziekte, zoals reumatische koorts, waarbij de ontsteking voorbijgaand kan zijn en migreren tussen meerdere gewrichten.
Diagnose
Terwijl polyartritis meestal geassocieerd is met auto-immuunziekten, beschrijft de term zelf eenvoudig het aantal betrokken gewrichten en niets meer. Als zodanig kan het worden gebruikt om een willekeurig aantal aandoeningen te beschrijven, permanent of van voorbijgaande aard, waarbij meer dan vier gewrichten zijn aangetast.
Hiertoe zal de arts doorgaans een onderzoek starten door te kijken naar de twee meest waarschijnlijke oorzaken van polyartritis: reumatoïde artritis (RA) en osteoartritis (OA).
Er zijn verschillende aanwijzingen die kunnen helpen om onderscheid te maken tussen de voorwaarden:
- Bij OA beginnen de symptomen meestal aan de ene kant van het lichaam en verspreiden ze zich naar de andere. Bij RA kan het symptoom zich aan beide zijden lukraak ontwikkelen.
- Bij OA beginnen de symptomen met één gewricht en verspreiden zich naar buiten om andere aangrenzende gewrichten te betrekken. Met RA kunnen de symptomen zich ontwikkelen op kleine of grote gewrichten zonder duidelijk patroon.
- OA-symptomen ontwikkelen zich geleidelijk. RA kan snel toeslaan en plotseling.
- OA heeft meestal geen systemische (gehele lichaam) symptomen. RA gaat meestal gepaard met aanhoudende vermoeidheid en een algemeen gevoel van onwelheid.
- Bij OA kunnen de gewrichten pijn doen en gevoelig zijn maar weinig of niet zwellen. Bij RA zijn de gewrichten pijnlijk, opgezwollen en stijf.
Afhankelijk van de vermoedelijke oorzaak, kunnen röntgenfoto’s, echografie, bloedtesten en een gezamenlijke vloeistofanalyse (ook bekend als arthrocentesis) worden besteld.
Specifiek voor RA kunnen twee bloedtesten bekend als de reumafactor test en de anti-cyclische gecitrullineerde peptide (anti-CCP) antilichaamtest de diagnose helpen bevestigen.
Daarentegen zijn er geen bloedtesten om OS te bevestigen. De diagnose is op basis van het fysieke onderzoek, beeldvormingstests en de evaluatie van bloed en gewrichtsvloeistoffen om RA en alle andere oorzaken uit te sluiten.
