Nadir is een term die verwijst naar het laagste punt van alles. Wanneer het wordt gebruikt in relatie tot chemotherapie, beschrijft het het punt waarop het aantal bloedcellen het laagst is na een chemotherapiebehandeling. Het wordt vaak aangeduid als de "nadir-periode" of eenvoudigweg "nadir" bij zorgverleners en patiënten.
Waarom treedt Nadir op?
Terwijl chemotherapie rechtstreeks gericht is tegen kankercellen, beïnvloedt het ook onze bloedcellen in het proces – rode bloedcellen, witte bloedcellen en bloedplaatjes.
Deze cellen worden vervaardigd in het beenmerg. Tijdens chemotherapie kan de activiteit van het beenmerg worden verminderd, met als gevolg een verlaging van het aantal bloedcellen in het lichaam.
Elk bloedceltype bereikt Nadir op verschillende tijdstippen
Witte bloedcellen (WBC) dalen over het algemeen ongeveer 7 tot 14 dagen na een chemotherapiebehandeling naar hun laagste waarde. Wanneer WBC het laagste aantal is, lopen mensen een verhoogd risico op het ontwikkelen van infecties. Witte bloedcellen zijn een vitaal onderdeel van het immuunsysteem, omdat ze binnendringende bacteriën op afstand houden. Wanneer het aantal witte bloedcellen te laag is, is het immuunsysteem aangetast en kan het infecties niet effectief bestrijden.
Rode bloedcellen (RBC) leven over het algemeen langer dan witte bloedcellen en bereiken weken na de behandeling een dieptepunt. Hun taak in het lichaam is om zuurstof van de longen naar de weefsels van het lichaam te transporteren. RBC bevat hemoglobine, een ijzerrijk eiwit dat zuurstof transporteert en ook bloed de rode kleur geeft.
Wanneer het aantal rode bloedcellen te laag is, wordt het resultaat bloedarmoede genoemd.
De bloedplaatjes bereiken over het algemeen hun nadir-periode op ongeveer hetzelfde tijdstip als de witte bloedcellen. Bloedplaatjes dienen een belangrijke functie door het bloed te helpen stollen, wat bloeden voorkomt. Wanneer het aantal bloedplaatjes in het lichaam te laag wordt, wordt de aandoening trombocytopenie genoemd.
Het wordt gekenmerkt door blauwe plekken, neusbloedingen, overmatige bloeding door snijwonden en vermoeidheid. Een roodachtig-paarse huiduitslag die op kleine stippen lijkt, is ook een symptoom van een laag aantal bloedplaatjes.
Verlaagde bloedceltellingen kunnen worden beheerd
Geleidelijk worden de aantallen bloedcellen weer normaal. Maar bij elke chemotherapiebehandeling komt een dieptepuntsperiode, dus mensen met meer frequente behandelingen kunnen vaker verlaagde tellingen ervaren dan iemand wiens behandelingen verder uit elkaar liggen.
Wanneer het aantal bloedcellen te laag wordt, kunnen ze worden beheerd door geneesmiddelen die de celproductie stimuleren, maar ook door transfusies. Verlaagde tellingen kunnen ook vertragende chemotherapiebehandelingen verdienen.
