De maagdarmstelselaandoening van Meibom, MGD, is een aandoening die zo vaak voorkomt dat zelfs artsen de neiging hebben om eraan te denken, zelfs wanneer patiënten symptomen hebben. MGD is een type blefaritis. Blefaritis is een term die een inflammatoire en soms infectieuze toestand van het ooglid beschrijft. Blefaritis is gecategoriseerd als anterior of posterior blepharitis.
Anterior blefaritis beïnvloedt het voorste deel van het ooglid en de wimpers. Anterior blefaritis veroorzaakt ooglidverdikking, roodheid en knapperige wimpers en wordt meestal meer veroorzaakt door stafylokokkenbacteriën die we allemaal op ons lichaam hebben. Het heeft de neiging zich te verzamelen op de oogleden en wimpers bij sommige personen. Posterieure blefaritis wordt aangeduid als meibomische klierdisfunctie.
Er zijn ongeveer 40-50 klieren van meibom op de bovenste oogleden en 20-25 klieren op de onderste oogleden. De klieren van Meibom zijn grote talgklieren die olie of meibum afscheiden. Telkens wanneer we knipperen, scheiden deze klieren meibum uit en wordt het verspreid over het oppervlak van de tranen. Deze laag olie voorkomt verdamping van traanvocht en helpt onze ogen gesmeerd te houden.
Bij MGD worden deze klieren ontstoken. Na verloop van tijd verandert de chemische samenstelling van deze olie-achtige afscheiding en wordt soms te dik. In sommige gevallen is de meibum overproductie en is er te veel van.
Deze aandoening wordt meibomische seborrhee genoemd.
MGD veroorzaakt een onstabiele traanfilm. De traanfilm die ons oog bedekt, is vrij gecompliceerd en als deze onstabiel of van slechte kwaliteit wordt, begint het oppervlak van het oog ontstoken te raken. De ogen worden rood, geïrriteerd, droog en kunnen ertoe leiden dat het gezichtsvermogen dagelijks fluctueert.
Chronische MGD kan ervoor zorgen dat de klieren geblokkeerd raken, worden beïnvloed en worden geïnfecteerd. Wanneer het geïnfecteerd raakt, wordt het een hordeolum of een stye genoemd. Wanneer een hordeolum niet goed geneest en wekenlang aanhoudt, kan het soms een chalazion worden.
Symptomen van MGD
Mensen met MGD klagen over:
- rood omrande ooglidranden
- droge ogen
- zandig, stenig gevoel
- fluctuerend zicht
Interessant is dat veel patiënten klagen bij het verlaten van een warme douche. Ze zeggen dat hun ogen extreem rood worden en dat ze soms een puntige, stekende oogpijn voelen. Dit komt meestal omdat er een plotselinge verandering is in de luchtvochtigheid in de badkamer en de traanfilm zeer snel onstabiel wordt. Het oog droogt uit en het hoornvlies, de heldere koepelachtige structuur aan de voorkant van het oog, is niet goed gesmeerd en droogt uit.
Hoe diagnosticeert een optometrist MGD?
Oogartsen diagnosticeren de aandoening eerst op basis van symptomen van de patiënt. Onder de microscoop zullen artsen zien dat de marge van het ooglid rood lijkt, gevasculariseerd en de klieren van Meibom mogelijk lijken te zijn aangesloten. De traanfilm is onstabiel. Artsen meten iets dat de TBUT-traanfilm breektijd wordt genoemd. Als de olieachtige laag op het oppervlak niet intact is, hebben mensen een verminderde TBUT.
Een normale TBUT is ongeveer 10 seconden. De klieren van Meibom kunnen worden uitgedrukt en een dikkere dan normale meibum wordt gezien. De traanfilm lijkt soms te vettig. Andere keren hebben de tranen een schuimige, sprankelende uitstraling.
Hoe wordt MGD behandeld?
Behandeling van de disfunctie van de klieren van de Meibom hangt af van de ernst.
- Dekselhygiëne – Veel artsen zullen eerst warme kompressen elke dag aanbevelen, gevolgd door een soort van hygiënische ooglidspiegels voor het deksel. In de handel verkrijgbare oppervlakteactieve ooglidspijkerpreparaten zijn verkrijgbaar zonder voorschrift. Nieuwere biochemicaliën zoals hypochlorigzuur-oplossing blijken eveneens buitengewoon heilzaam te zijn.
- Antibiotica – Er is aangetoond dat tetracycline- en tetracyclinederivaten zoals doxycycline of minocycline een tweevoudig therapeutisch effect hebben. Ze verminderen het aantal bacteriën dat in de klier aanwezig is en hebben ook een ontstekingsremmend effect op de klieren. Soms moeten patiënten ze enkele weken tot maanden gebruiken. Onlangs is aangetoond dat azithromycine dat gedurende slechts zes dagen wordt gegeven hetzelfde therapeutische effect nabootst als dat tetracycline gedurende een veel langere tijdsperiode geeft. Het voordeel is controversieel bij oogzorgbeoefenaars
- Topische antibiotica – Azithromycin is ook verkrijgbaar als een actuele gel, Azasite (Akorn Pharmaceutical). Sommige artsen zullen Azasite voorschrijven om direct in de nacht op de ooglidmarge te worden aangebracht. Dit kan ergens tussen de 10 en 30 dagen worden voorgeschreven.
- Topische steroïden – Topische steroïde oogdruppels worden ook in combinatie gegeven als MGD overmatige ontstekingen veroorzaakt.
- Omega 3-supplementen – Het is aangetoond dat omega 3-vetzuren in therapeutische doses de meibomklieren normaliseren.
Wat gebeurt er als MGD niet correct wordt behandeld?
Als MGD niet wordt behandeld, kan een ernstigere vorm van oculaire oppervlakziekte ontstaan en symptomen vertonen die de kwaliteit van leven kunnen veranderen. Omdat MGD verdampend droge ogen veroorzaakt, kan het hoornvlies uitdrogen en droog worden tot een punt waar zich littekenweefsel kan vormen. Als MGD chronisch is, kan het ervoor zorgen dat de klieren van Meibom daadwerkelijk atrofiëren. Zodra ze zijn geatrofieerd, is het erg moeilijk om ze weer normaal te laten functioneren. MGD kan zich ontwikkelen tot oculaire rosacea, waarvoor een meer agressieve medische behandeling nodig kan zijn.
