Oculair melanoom, of melanoom van het oog, is een zeldzaam type kanker dat verschillende delen van het oog treft, met name het choroidea, het ciliaire lichaam en de iris. Choroïdaal melanoom is het meest voorkomende type oogmaligniteit.
Oogmelanoom (Oculair melanoom) – Oorsprong
Veel mensen zijn in de war door het melanoomaspect van dit type oogkanker, omdat melanomen meestal worden geassocieerd met de huid.
Melanomen ontwikkelen zich van melanocyten, cellen die het donkere pigment (melanine) bevatten dat onze huidkleuring bepaalt. Melanocyten zijn niet exclusief voor de huid – ze zijn te vinden in het haar, de ogen en de binnenkant van sommige organen.
Oogmelanoom begint meestal in de middelste laag van het oog die bekend staat als de uvea. Dit is de laag waarin de bloedvaten door het oog reizen. De buitenste laag is de sclera (het dikke witte gedeelte) en de binnenste laag is het netvlies (waarbij de staven en kegeltjes die het sensorische deel van het oog zijn signalen oppikken om naar de hersenen te sturen.) Soms komt melanoom ook voor op de conjuctiva of ooglid.
Deze vorm van kanker komt het meest voor bij oudere mensen en piekt rond de 70 jaar. Het komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. Oculaire melanomen vormen ongeveer 5% van de melanomen.
Wat is de oorzaak van Oculaire melanoom?
Zoals veel andere soorten kanker zijn we niet helemaal zeker wat de oorzaak van oculair melanoom is, maar er bestaat een vermoeden dat het verband houdt met blootstelling aan de UV-stralen van de zon.
Deze theorie moet echter nog worden bewezen.
Hoewel de oorzaak van oculair melanoom nog moet worden vastgesteld, hebben onderzoekers risicofactoren voor de ziekte vastgesteld. Risicofactoren voor oogmelanoom zijn vergelijkbaar met risicofactoren voor melanoom van de huid en omvatten:
- Een lichte huid of een lichte haarkleur en oogkleur hebben (blauwe of groene ogen)
- Langdurige blootstelling aan zonlicht of zonnebanken
- Het vermogen om te bruinen
- Kaukasisch ras
- Dysplastisch naevus syndroom, een aandoening die abnormale moedervlekken veroorzaakt
- Afwijkende pigmentatie van het ooglid of de uvea
- Na oculodermale melanocytose, een zeldzame aandoening die leidt tot verhoogde en abnormale pigmentatie van het oog en de huid rondom het oog
Onderzoekers zijn aan het leren veel meer over kankergenetica en melanoom en men denkt dat 55% van iemands risico op melanoom te wijten is aan genetische factoren.
Symptomen van oogmelanoom
Er zijn soms geen waarneembare symptomen van oculair melanoom, vooral in de vroege stadia. In deze gevallen wordt melanoom van het oog meestal gediagnosticeerd door een routinematige oogscreening door een opticien of oogarts. Symptomen van oogmelanoom zijn onder meer:
- Wazig zien in één oog
- Zwervers (kleine "zwevende" vlekken in uw gezichtsveld)
- Verandering in iriskleur of donkere vlek op de iris
- Verandering in de vorm van de pupil
- Flitslichten zien
- Rood en / of pijnlijk oog
- Uitpuilend oog
- Verlies van perifeer zicht of verlies van alle zichten
Door de meest voorkomende locaties van deze tumoren kunnen mensen de kanker meestal zelf niet vinden – met andere woorden, ze zijn meestal niet zichtbaar in de spiegel.
Diagnose van Oculair melanoom
In tegenstelling tot andere vormen van kanker, is een biopsie meestal niet nodig voor de meeste gevallen van oculair melanoom.
Een van de eerste tests die de meeste mensen hebben, is een oftalmoscopie, waarbij een speciale scope wordt gebruikt om een gedetailleerd beeld van het oog te krijgen. Het lijkt veel op het hulpmiddel dat uw opticien of arts gebruikt om naar uw oog te kijken. Het is niet-invasief en pijnloos en gedaan nadat uw oogarts eerst uw ogen verwijdt.
Een echografie kan ook worden uitgevoerd om het oog en de omringende structuren te bekijken. Numbing drops worden vóór de scan gegeven om ongemak te voorkomen. Mogelijk wordt u gevraagd om in verschillende richtingen te kijken om verschillende kijkhoeken mogelijk te maken. Oog-echografieën duren in het algemeen ongeveer 15 minuten of minder.
Andere tests, zoals een MRI- of CT-scan, kunnen worden uitgevoerd als wordt vermoed dat de kanker zich buiten het oog heeft verspreid.
De lever is een veel voorkomende plaats van uitzaaiing voor oculaire kanker. Deze lijst laat zien waar melanoom zich gewoonlijk verspreidt.
Behandeling van oculair melanoom
Behandeling van oculair melanoom is gebaseerd op welk deel van het oog is aangetast en of het is uitgezaaid naar andere delen van het lichaam.
Chirurgie is een methode voor de behandeling van melanoom van het oog. Verwijdering van het oog (enucleatie) kan in sommige gevallen van grote tumoren noodzakelijk zijn wanneer andere behandelingsmethoden niet geschikt zijn. In de meeste gevallen kan een kunstoog worden gemaakt. Prothetische ogen van vandaag zijn veel realistischer dan in het verleden. Ze zijn gemaakt door getalenteerde, getrainde personen die ocularisten worden genoemd. Het duurt meestal 4 tot 6 afspraken om te worden aangebracht voor een prothetisch oog en voor plaatsing. Kwaliteit en artistiek talent zijn twee belangrijke kenmerken om te overwegen bij het kiezen van een ocularist.
Stralingstherapie is ook een veel voorkomende behandeling voor oculair melanoom. Het kan de enige behandeling zijn of gedaan worden na de operatie. Er zijn twee soorten bestralingstherapie: extern en intern. Beide gebruiken specifieke soorten energie om de activiteit van kankercellen te verstoren om ze te elimineren en te voorkomen dat ze celdeling ondergaan.
- Externe straling levert straling van een gespecialiseerde machine die extern de tumorplaats raakt. Deze stralingsmethode is specifiek en beperkt de schade aan het omliggende weefsel.
- Inwendige bestraling (brachytherapie), vaak plaque-therapie genoemd, verwijst bij de verwijzing naar de behandeling van oculair melanoom naar een radioactief "zaadje" of "plaque" dat nabij de tumorplaats wordt geïmplanteerd om therapie toe te dienen. Normaal blijft het geïmplanteerd gedurende ongeveer 7 dagen en wordt vervolgens verwijderd. Dit is het meest voorkomende type bestralingstherapie voor oogmelanoom.
Bestralingstherapie is effectief tegen oogmelanoom, maar komt niet zonder bijwerkingen. Rode, droge ogen zijn een veel voorkomende bijwerking. Cataract komt soms voort uit de therapie, maar een operatie kan een optie zijn om ze te verwijderen. Wimperverlies en -verlies kunnen ook optreden. Minder vaak kan bestralingstherapie oogzenuwbeschadiging, glaucoom en abnormale bloedvaten in het netvlies veroorzaken.
Behandeling van gemetastaseerd melanoom is meestal vergelijkbaar met die voor andere typen gemetastaseerd melanoom. Hoewel goede behandelingen meestal ontbreken voor gemetastaseerde ziekte, bestaan er verschillende opties voor melanoomchemotherapie.
Daarnaast zijn er klinische onderzoeken naar gerichte therapieën en immunotherapie aan de gang en is het een belofte dat dit in de toekomst zal veranderen.
