HIV is de afkorting voor het humaan immunodeficiëntievirus. Het is een type virus dat door wetenschappers wordt geclassificeerd als een retrovirus, dat ziekte veroorzaakt door het infecteren en doden van bloedcellen (bekend als CD4 T-cellen) die centraal staan in het immuunsysteem van het lichaam. Naarmate deze cellen geleidelijk worden weggevaagd, wordt het lichaam steeds minder goed in staat zich te verdedigen tegen anders gebruikelijke ziektes.
AIDS is het acroniem voor verworven immunodeficiëntiesyndroom. Het is het stadium van HIV-infectie waarbij het immuunsysteem van een persoon volledig wordt aangetast, waardoor het lichaam wordt blootgesteld aan een breed scala van mogelijk dodelijke ziekten die opportunistische infecties worden genoemd.
Als zodanig kan HIV de oorzaak en AIDS zijn van het effect van een dergelijke infectie.
Wat is een retrovirus?
Een retrovirus wordt als ‘retro’ beschouwd omdat het de genetische code in omgekeerde volgorde transcribeert. In de meeste levende organismen wordt het genetische materiaal van een cel gecodeerd van DNA naar RNA. Een retrovirus is uniek omdat het in de tegenovergestelde richting functioneert, waarbij het de RNA-codering gebruikt om DNA te produceren in een geïnfecteerde cel.
Wanneer dit gebeurt, wordt het nieuw geproduceerde DNA ingevoegd in de kern van de gastheercel en kapitaliseert het zijn genetische machine om meerdere kopieën van zichzelf te maken, elk in staat tot het infecteren en doden van een groot aantal andere gastheercellen.
HIV richt zich bij voorkeur op witte bloedcellen die ‘helper’-T-cellen worden genoemd. De belangrijkste hiervan zijn CD4-T-cellen, waarvan het de taak is om de immuunrespons van het lichaam te activeren.
Door deze immuuncellen systematisch uit te putten, vermindert HIV het vermogen van het lichaam om het binnendringende virus te identificeren en te neutraliseren, evenals een groot aantal andere agentia (bijvoorbeeld virale, bacteriële, parasitaire) waar het zich anders tegen zou kunnen verdedigen.
Wat gebeurt er als u besmet bent met HIV?
HIV wordt voornamelijk verspreid door seksueel contact, injecterend drugsgebruik, accidentele bloedblootstelling en overdracht van moeder op kind tijdens de zwangerschap.
HIV kan niet worden overgedragen via zweet, tranen, speeksel, ontlasting of urine.
Tijdens de initiële (acute) infectie repliceert HIV krachtig, infecteert en vernietigt een aanzienlijk aantal CD4 T-cellen. Als reactie hierop is de aangeboren immuunafweer van het lichaam actief en wordt de infectie geleidelijk onder controle gebracht.
Tijdens dit chronische stadium van infectie verdwijnt het virus niet. In plaats daarvan gaat het in een periode van latency, die tussen acht en twaalf jaar kan duren. Gedurende deze tijd zal het virus stil blijven repliceren, vaak met weinig of geen tekenen van ziekte. In feite is het vaak alleen wanneer een opportunistische infectie voor het eerst verschijnt dat een persoon zelfs begint te vermoeden dat hij of zij mogelijk HIV heeft. Tegen die tijd is het immuunsysteem meestal aangetast, soms ernstig.
Naast vrij circulerend HIV, zal een subset van het virus provirus zich inbedden in cellen en weefsels van het lichaam, de zogenaamde latente reservoirs. Deze verborgen reservoirs bieden een HIV-toevluchtsoord door ze te beschermen tegen detectie van de immuunafweer van het lichaam. Zelfs als HIV onder controle wordt gebracht met het gebruik van antiretrovirale geneesmiddelen, kunnen deze provirale middelen blijven bestaan, klaar om opnieuw te verschijnen als volledig gevormd HIV op het moment dat de behandeling faalt of het immuunsysteem instort.
Wat gebeurt er als een persoon met AIDS wordt gediagnosticeerd?
Aids is op zich geen ziekte, maar eerder het stadium van HIV-infectie waarbij het immuunsysteem van het lichaam ernstig wordt aangetast. Technisch wordt AIDS gedefinieerd door ofwel een CD4-telling van minder dan 200 cellen per microliter (μL) of door de diagnose van een zogenaamde AIDS-definiërende ziekte.
(Normaal CD4-waarden liggen gemiddeld tussen 800 en 1600 cellen per μL.)
Als de gemiddelde overlevingstijd voor een persoon met AIDS niet wordt behandeld, ligt deze tussen zes en 19 maanden. Een 35-jarige antiretrovirale therapie (ART) kan daarentegen een levensverwachting bereiken die gelijk is aan die van de algemene bevolking, blijkt uit onderzoek uit het Britse
Collaborative HIV Cohort Study.
Uiteindelijk is behandeling de sleutel tot het vermijden van HIV-gerelateerde ziekten en het herstel van de immuunfunctie. Zelfs bij personen met een gevorderde ziekte kan de implementatie van ART het replicatievermogen van HIV onderdrukken, waardoor CD4 T-cellen opnieuw kunnen bevolken tot bijna normale (en in sommige gevallen normale) niveaus.
Verder concludeerde onderzoek uit de door de VS gefinancierde Strategic Timing of Antiretroviral Treatment (START) studie dat de vroege start van ART leidde tot een afname van 53 procent in het risico van zowel HIV- als niet-HIV-gerelateerde ziekten.
Als gevolg van deze en andere onderzoeken bepleiten zowel de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) als het Amerikaanse ministerie van Volksgezondheid en Human Services vandaag de dag voor de implementatie van ART op het moment van diagnose, ongeacht het aantal CD4-cellen van een persoon, het ziektestadium , locatie of inkomen.
Globale HIV / AIDS-statistieken
Sinds de identificatie in 1981 werd HIV toegeschreven aan de dood van meer dan 30 miljoen mensen wereldwijd. Wereldwijd leven er vandaag meer dan 35 miljoen mensen met HIV, waarvan 69% in Afrika ten zuiden van de Sahara.
In de VS zijn ongeveer 1,2 miljoen mensen besmet met HIV, volgens de surveillance van de Centers for Disease Control and Prevention in Atlanta. Hiervan wordt geschat dat 20-25% niet gediagnosticeerd is.
Hoewel de uitgebreide toegang tot ART het aantal AIDS-gerelateerde sterfgevallen, zowel in de Verenigde Staten als daarbuiten, sterk heeft doen dalen, blijft het aantal nieuwe infecties stijgen in veel landen met een hoge prevalentie, waaronder Zuid-Afrika, waar het aantal HIV-diagnoses met 100.000 toenam. Alleen van 2010 tot 2011.
De WHO en de Verenigde Naties hebben ernaar gestreefd om die tendens om te keren met de uitvoering van het 90-90-90-initiatief, dat gericht is op de uitbreiding van nationale behandelprogramma’s door:
- de HIV-status van 90 procent van alle met hiv besmette mensen te bevestigen;
- 90% van de gevallen die zijn bevestigd bij antiretrovirale therapie, en;
- zorg ervoor dat 90% van de patiënten in therapie in staat is om volledige virale onderdrukking te bereiken.
Door dit te doen, wordt aangenomen dat het globale infectiepercentage tot 20.000 infecties zou kunnen worden teruggedrongen op de streefdatum van 2030.
