Prednison is een medicijn dat vaak wordt gebruikt voor de behandeling van inflammatoire darmaandoeningen (IBD) en andere auto-immuunziekten. Hoewel prednison effectief kan zijn, is het ook een steroïde, en dat betekent dat het gepaard gaat met een hele reeks bijwerkingen. Veel prednison-bijwerkingen zullen verminderen als de dosering wordt verlaagd, maar bepaalde schadelijke effecten kunnen blijvend zijn, waaronder glaucoom.
Hoge doses of langdurig gebruik van prednison kan glaucoom veroorzaken, een ernstige oogziekte. Glaucoom kan pijnloos zijn, maar het kan leiden tot blijvend verlies van het gezichtsvermogen of zelfs blindheid. Dit is eng om over na te denken, vooral omdat zoveel mensen met IBD zijn behandeld met prednison, maar het testen op glaucoom is snel en pijnloos. Het moet op zijn minst jaarlijks worden gedaan voor iedereen met IBD, ongeacht leeftijd, samen met een uitgebreid oogonderzoek. Als uw oogarts geen glaucoomtest doet, vraag er dan om, zelfs als hij erop staat dat u te jong bent om glaucoom te krijgen. Mensen die prednison innemen, moeten hun arts ook vertellen of familieleden een voorgeschiedenis van glaucoom hebben.
Overzicht
Glaucoma is de opbouw van vloeistofdruk, de intraoculaire druk, in het oog. Deze toename van de druk kan de oogzenuw beschadigen. De oogzenuw is een lichtgevoelig weefsel aan de achterkant van het oog dat is samengesteld uit zenuwvezels die het netvlies verbinden met de hersenen.
De oogzenuw is essentieel voor het zicht, omdat het beelden naar de hersenen stuurt.
Glaucoom wordt gediagnosticeerd nadat schade aan de oogzenuw optreedt. Hoge intraoculaire druk kan het zicht verergeren en uiteindelijk leiden tot blindheid in een paar jaar. Sommige mensen hebben een verhoogde oogdruk, maar geen schade aan de oogzenuw en ontwikkelen mogelijk nooit glaucoom.
Hoge intraoculaire druk duidt echter op een verhoogd risico op het ontwikkelen van glaucoom.
Types
Er zijn verschillende soorten glaucoom, waaronder secundaire (complicatie van een andere aandoening of met bepaalde medicijnen zoals prednison), open-hoek, hoeksluiting, aangeboren (aanwezig bij de geboorte) en lage spanning of normale spanning (geassocieerd met normale oogdruk).
- Openhoekglaucoom. Dit is de meest voorkomende vorm van glaucoom en wordt soms breedhoekglaucoom genoemd. In deze vorm van de ziekte vindt de stroom van oogvocht door de oogdrain (trabeculair netwerkwerk) te langzaam plaats. De vloeistof bouwt zich vervolgens op in het oog, toenemende druk.
- Secundair glaucoom. Dit type glaucoom komt minder vaak voor dan de open-hoek in de algemene populatie, maar komt vaker voor bij mensen met IBD die prednison of andere corticosteroïden gebruiken. Het kan ook voorkomen als een complicatie van een andere aandoening zoals chirurgie, geavanceerde cataracten, oogtumoren, uveïtis of diabetes. Secundair glaucoom kan van het type met open of gesloten hoek zijn.
- Angledicht glaucoom. Bij dit type glaucoom verhindert een deel van de iris dat vloeistof het oog verlaat door het trabeculaire netwerk. Er ontstaat plotseling vocht, waardoor de oogdruk abrupt stijgt, ernstige pijn en misselijkheid, wazig zicht en roodheid van de ogen. Als het niet snel wordt behandeld, kan blindheid binnen een paar dagen optreden.
Demografische risico’s
Personen met een hoger risico op glaucoom omvatten:
- Mensen die corticosteroïden gebruiken
- Afro-Amerikanen ouder dan 40 jaar
- Mensen ouder dan 60 jaar, met name Iberiërs
- Mensen met een familiegeschiedenis van glaucoom
- Mensen met slecht gezichtsvermogen, hoog bloeddruk, hartaandoeningen, netvliesloslating, oogtumoren en oogontstekingen zoals chronische uveïtis en iritis
Symptomen
In veel gevallen kan glaucoom zonder enige symptomen aanwezig zijn. Tegen de tijd dat dergelijke symptomen als het verlies van perifeer of zijzicht optreedt, is de ziekte al aanzienlijk gevorderd. Elke twee of twee jaar een oogonderzoek kan helpen bij vroegtijdige opsporing van glaucoom.
Degenen die corticosteroïden gebruiken, moeten met hun zorgverlener overleggen hoe vaak zij een oogonderzoek moeten ondergaan.
Diagnose
Glaucoma wordt gediagnosticeerd door twee eenvoudige en pijnloze tests. De eerste test is verwijding. De arts legt druppels in de ogen die de pupillen verwijden. Wanneer de pupillen groot zijn, kan de arts een licht gebruiken om het netvlies aan de achterkant van het oog te zien en op zoek te gaan naar tekenen van glaucoom of andere aandoeningen. Wanneer de ogen verwijd zijn, is het zicht wazig. Sommige oogartsen kunnen nieuwere technieken gebruiken, zoals retinale beeldvorming, waarbij een hoge resolutie foto van het oog wordt gemaakt zonder de noodzaak voor verwijding.
De tweede test is tonometrie. Tijdens een eerste tonometrietest (pneumotonometrie) "vlakt" een machine het hoornvlies af met een kleine hoeveelheid lucht tegen het oog. Als deze test afwijkingen vertoont, kan een andere type tonometrietest worden uitgevoerd.
Behandelingen
Oogdruppels worden gebruikt om het volume van de vloeistof in het oog te verminderen of de stroom uit het oog te vergroten. Deze druppels moeten verschillende keren per dag worden gebruikt en bijwerkingen omvatten hoofdpijn, prikkeling, branderigheid en roodheid.
Laserchirurgie kan worden gebruikt om de verstopping te verwijderen of de uitstroom van vocht uit het oog te vergroten. Bij trabeculoplastiek wordt het trabeculaire netwerk opengetrokken; bij iridotomie neemt de uitstroom toe door een gat in de iris te maken; en bij cyclofotocoagulatie wordt het oog behandeld om de vloeistofproductie te verminderen. Bijwerkingen van laserchirurgie kunnen een ontsteking zijn. De procedure moet mogelijk worden herhaald.
Bij microchirurgie wordt een opening in het oog gecreëerd om overtollige vloeistofafvoer te helpen. Deze behandeling wordt vaak alleen gebruikt nadat andere behandelingen niet succesvol zijn geweest. Bijwerkingen kunnen ontsteking, cataract en hoornvliesproblemen zijn.
