Het syndroom van Sjögren, genoemd naar de Zweedse arts, Henrik Sjögren, die het ontdekte in de vroege jaren 1900, is een auto-immuunontstekingsziekte die kan voorkomen als een primaire aandoening zonder andere reumatische aandoening of als een secundaire toestand samen met een andere reumatische aandoening. Ongeveer 50 procent van het syndroom van Sjögren is de enige aandoening.
De andere 50 procent van het Sjogren-syndroom komt voor als een secundaire aandoening, hoogstwaarschijnlijk met reumatoïde artritis, systemische lupus erythematosus, sclerodermie, polymyositis of dermatomyositis.
Volgens de Sjogren Syndroom Foundation is het syndroom van Sjögren één van de meest voorkomende auto-immuunziekten en treft het maar liefst 4 miljoen Amerikanen. Negentig procent van de patiënten met het syndroom van Sjogren zijn vrouwen. De gemiddelde ouderdom is meer dan 40 jaar oud, maar mannen, vrouwen en kinderen kunnen op elke leeftijd het syndroom van Sjögren ontwikkelen.
Oorzaak
De oorzaak van het Sjogren-syndroom is onbekend. Volgens het American College of Rheumatology kunnen genetische factoren en virale infecties het risico op het ontwikkelen van het syndroom vergroten. Hormonen kunnen ook een factor zijn.
Symptomen
Volgens de Stichting Syndroom van Sjogren kunnen de symptomen zijn:
- Droge ogen die ook stug of brandend kunnen aanvoelen
- Droge mond
- Moeilijkheden met kauwen, slikken en praten
- Gekraakte of pijnlijke tong
- Droge, brandende keel
- Verschil in smaak of geur
- Tandbederf
- Orale schimmelinfecties
- Gewrichtspijn
- Spijsverteringsproblemen
- Droge neus en huid
- Zwelling van klieren rond gezicht
- Vaginale droogheid
- Vermoeidheid
- Vergrote lymfeklieren
Zeldzame complicaties in verband met het syndroom van Sjögren omvatten:
- Uitslag op armen en benen gerelateerd vasculitis
- Ontsteking in de longen, lever en nieren
- Neurologische complicaties die resulteren in gevoelloosheid, tintelingen en zwakte
- Lymfoom bij een klein aantal patiënten
Diagnose
Samen met de symptomen helpen resultaten van een lichamelijk onderzoek en bepaalde diagnostische tests om formuleren de diagnose van het syndroom van Sjögren. Geen enkele test kan de diagnose alleen bevestigen. Tests die helpen bij het formuleren van de diagnose zijn:
- Antinucleair antilichaam (ANA-test) – 70% van de patiënten van Sjögren is positief voor ANA, maar het antilichaam kan ook bij gezonde mensen aanwezig zijn.
- SSA (anti-Ro) en SSB (anti-La) – Antistoffen die meestal worden aangetroffen bij mensen met het primaire Sjogren-syndroom. Niet alle Sjogren-patiënten testen positief voor SSA en SSB.
- Reumatoïde factor – 60 tot 70 procent van de mensen met het syndroom van Sjögren is positief voor de reumafactor.
- Immunoglobulines – Normale bloedeiwitten zijn verhoogd in het syndroom van Sjögren.
- Speciale oogheelkundige of tandheelkundige tests kunnen worden besteld om abnormale droogheid of andere abnormaliteiten te controleren. Testen kunnen zijn: Schirmer’s test voor droge ogen (arts legt papierstroken onder de onderste oogleden en meet vochtigheid op het papier na 5 minuten); spleetlamponderzoek (uitgevoerd door een oogarts met behulp van apparatuur om het oog te vergroten en te onderzoeken, te controleren op uitdroging en ontsteking); kleuring met vitale kleurstoffen (controleren op schade aan het oppervlak van het oog); mondonderzoek (de arts controleert op afwijkingen en kan een speekselmonster nemen voor kwaliteitscontrole); lipbiopsie (arts verwijdert kleine speekselklieren van onderlip voor microscopisch onderzoek).
Behandeling
Behandeling van het syndroom van Sjögren is verschillend voor elke persoon, afhankelijk van welke lichaamsdelen worden beïnvloed. Hoewel er geen remedie is voor het syndroom van Sjögren, kunnen mondspoelingen, speekselvervangers, sprays, gels en kauwgom orale symptomen verlichten. Medicamenten en behandelopties voor droge mond geassocieerd met het syndroom van Sjögren kunnen speeksel- en mucusstimulerende geneesmiddelen omvatten, zoals:
- Salagen (Pilocarpine hydrochloride)
- Evoxac (Cevimeline HCI)
Kunsttranen en oogzalven kunnen chronische droge ogen helpen verlichten. Medicijnen en behandelopties voor droge ogen geassocieerd met het syndroom van Sjögren kunnen zijn:
- Restasis (Cyclosporine Ophthalmic Emulsion)
- Hydroxypropyl Cellulose (oogdruppels en pellets)
Extraglandulaire problemen, zoals gewrichtspijn of spierpijn, worden vaak behandeld met NSAID’s (niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen). Longen, nieren, bloedvaten of problemen met het zenuwstelsel kunnen worden behandeld met:
- Corticosteroïden
- DMARD’s (disease modifying antirheumatic drugs) of immunosuppressiva
Een heel woord
De gemiddelde tijd vanaf het begin van de symptomen tot de diagnose van het syndroom van Sjögren wordt gezegd om meer dan 6 jaar te zijn. Er zijn tenslotte veel oorzaken voor droge ogen en een droge mond die moeten worden uitgesloten. Droge mond en droge ogen zijn de meest voorkomende symptomen die samenhangen met het syndroom van Sjögren, maar de symptomen zijn niet exclusief. Bepaalde medicijnen, genomen voor andere aandoeningen, kunnen uitdroging veroorzaken. Zelfs de menopauze wordt geassocieerd met symptomen van uitdroging. Het is belangrijk om niet naar conclusies te springen, omdat u droge ogen of een droge mond ervaart. Als u deze symptomen heeft, raadpleeg dan een arts voor een grondige evaluatie en diagnose. Reumatologen beheren Sjögren-patiënten, terwijl tandartsen en oogartsen specifieke symptomen kunnen behandelen. Het syndroom van Sjögren is een behandelbare aandoening. Met een effectieve behandeling kunnen de meeste mensen goed leven.
We zouden niet opletten om de eenvoudige remedies voor droge ogen te vermelden. Knipper je ogen om ze te bevochtigen. Knipper 5 of 6 keer per minuut. Bescherm uw ogen tegen wind en tocht. Zorg ervoor dat u een luchtbevochtiger thuis gebruikt. Vermijd rook en vermijd oogmake-up die irriterend kan zijn. Evenzo zijn er gezond verstand tips voor het beheer van droge mond. Kauw suikervrije kauwgom of zuig op suikervrij hard snoep. Drink de hele dag door water. Gebruik lippenbalsem om droge lippen te kalmeren.
