Overzicht
Bij coronaire hartziekte (CAD) zorgt atherosclerose ervoor dat de gladde, elastische voering van de kransslagaders verhard, verstijfd en opgezwollen wordt door "plaques", dit zijn afzettingen van calcium, vetten en abnormale ontstekingscellen. Dit betekent onder andere dat als u calciumafzettingen in uw kransslagaders heeft, u op zijn minst enige CAD hebt.
Al vele jaren weten artsen dat bepaalde geavanceerde computertomografie (CT) -scans coronaire arteriekalksteenafzettingen kunnen detecteren en meten. (De namen die worden gegeven aan de verschillende soorten cardiale CT-scans kunnen verwarrend zijn, maar elke CT-scan die wordt gebruikt om coronair calcium te meten, wordt meestal gewoon een "calciumscan" genoemd.)
Hoe de test wordt uitgevoerd
Calcasescans hebben lijkt veel op het hebben van een röntgenfoto. U zult op een röntgentafel liggen, er zullen draden aan uw borst worden bevestigd om een ECG op te nemen en de tafel zal naar de scanner schuiven. U wordt gevraagd om ongeveer een minuutje te ademen, zodat een helder beeld kan worden verkregen. Het resulterende gecomputeriseerde röntgenbeeld zal worden onderzocht op de veelbetekenende "witte vlekken" die calciumafzettingen in de kransslagaders aangeven en de hoeveelheid calcium zal in een score worden gekwantificeerd.
Een calciumscore interpreteren
De hoeveelheid calcium in de kransslagaders wordt als volgt berekend op basis van de Agatson-schaal:
- 0 – geen identificeerbare ziekte
- 1 tot 99 – milde ziekte
- 100 tot 399 – matige ziekte
- 400 of hoger – ernstige ziekte
Gebruik
Er is veel controverse geweest over wie calciumscans zou moeten hebben en hoe de resultaten zouden moeten worden gebruikt. De controverse ontstond grotendeels omdat aanvankelijk artsen de neiging hadden om deze scans te gebruiken om patiënten te screenen op obstructieve CAD; dat wil zeggen, voor gedeeltelijke blokkades in de kransslagaders die mogelijk door stenting moeten worden behandeld.
Het blijkt echter dat calciumscans niet bijzonder goed zijn voor dit doel. Veel patiënten met hoge calciumscores hebben geen significante blokkades – ondanks een aanzienlijke CAD. Calciumscans zorgden er al vroeg voor dat veel patiënten onnodige hartkatheterisaties kregen, en wanneer de katheterisaties geen significante blokkades vertoonden, werden de calciumscans (ten onrechte) als ‘foutpositieven’ beschouwd.
Vandaag beseffen artsen dat het belangrijkste voordeel van calciumscans niet is om specifieke blokkades te vinden, maar om in plaats daarvan vast te stellen of een patiënt CAD heeft en, zo ja, om de ernst ervan in te schatten. Deze informatie kan zeer nuttig zijn om te bepalen hoe agressief het is om de wijziging van risicofactoren na te streven.
- Lees meer over de nieuwe manier van denken over CAD.
Risico’s
Het enige echte risico voor een calciumscan is de blootstelling aan straling, die optreedt bij elke röntgentest. De hoeveelheid straling die een persoon ontvangt met een calciumscan varieert nogal, afhankelijk van de gebruikte apparatuur, en voordat u akkoord gaat met de test, moet u het lab vragen hoeveel stralingsblootstelling u in die faciliteit zult krijgen. Een redelijke hoeveelheid straling met een calciumscan is 2 tot 3 mSv (millisievert), wat overeenkomt met ongeveer 8 tot 12 maanden van natuurlijk voorkomende straling.
Kandidaten
Het nut van calciumscans hangt in grote mate af van uw risiconiveau voor CAD. U kunt eenvoudig uw eigen risiconiveau schatten (in de categorieën laag, gemiddeld of hoog) door een paar eenvoudige vragen te beantwoorden. Om je eigen risico op hartziekten in te schatten, kun je hier terecht.
Mensen in de categorie met een laag risico hebben een zo lage kans op een positieve scan dat momenteel wordt aanbevolen dat ze geen calciumscans hebben.
Mensen in de categorie met een hoog risico hebben zo’n hoge kans op een positieve calciumscan dat er heel weinig wordt verdiend door de scan daadwerkelijk uit te voeren.
Het zijn mensen in de tussenliggende risicocategorie die baat kunnen hebben bij calciumscans.
Deze personen zijn vaak redelijk gezond, behalve twee of drie risicofactoren die alleen "borderline" abnormaal kunnen zijn. Het kan moeilijk zijn om te beslissen of je agressieve veranderingen in je levensstijl zult aanenamen of dat je statines of aspirine profylactisch inneemt. Hier kan een calciumscan heel nuttig zijn. Als de calciumscore matig of hoog is, is actieve CAD al aanwezig en deze mensen zouden zichzelf als een hoog (en niet als middelmatig) risico op hartaanvallen moeten beschouwen. Er moeten agressieve stappen worden gezet om de risicofactor te wijzigen, vaak inclusief statines en aspirine. Aan de andere kant, als de calciumscore laag is, is er waarschijnlijk weinig of geen CAD aanwezig en is een minder agressieve wijziging van de risicofactor (zoals het verbeteren van levensstijlkeuzes) redelijk. Lees hier voor meer informatie over het beheersen van risicofactoren voor hartziekten.
De bottom line, zoals bij elke test, is dat als de resultaten van de calciumscan nuttig zijn bij het begeleiden van uw behandeling of uw gedrag, het dan een goed idee is om deze test te overwegen. Anders geef je het door.
