Zolang ik in de spoedeisende medische zorg (EMS) zit, is de voorkeursbehandeling voor bewusteloze patiënten die ademen, om ze in de herstelpositie te plaatsen. Het idee is om te voorkomen dat braken (maaginhoud) in de longen terechtkomt, een aandoening die aspiratie wordt genoemd. In medisch taalgebruik wordt de herstelpositie de laterale ligpositiegenoemd, of soms wordt dit de laterale decubituspositiegenoemd.
In bijna alle gevallen wordt eerstehulpverleners geadviseerd de patiënt op zijn linkerzij te plaatsen en deze regelmatig de linkse laterale ligpositie te noemen.
Hoe het werkt (zogezegd)
Het idee voor de herstelpositie is om de maaginhoud te laten wegvloeien in het geval er iets wordt uitgespuugd. De bovenkant van de slokdarm (de voedselpijp) bevindt zich pal naast de top van de luchtpijp (de luchtpijp). Als er iets uit de slokdarm borrelt, kan het gemakkelijk zijn weg vinden in de longen, in wezen de patiënt verdrinken of het creëren van wat bekend staat als aspiratiepneumonie (een infectie van de longen door vreemd materiaal).
Het probleem met de herstelpositie is hetzelfde als bij veel andere eerste hulpbehandelingen: het klinkt in theorie goed, maar niemand weet of het echt werkt. Er is niet veel geld in eerste hulp tenzij de behandeling een medicijn of een speciale uitrusting vereist. Het plaatsen van iemand om te voorkomen dat ze gaan opzuigen, is helemaal gratis.
Omdat er niets te winnen is, doen maar heel weinig mensen onderzoek naar zaken als de herstelpositie.
Ondersteunend bewijs (er is niet veel)
We konden precies één onderzoek vinden waarin gekeken werd naar de effectiviteit van verschillende lichaamsposities op aspiratie. Het onderzoek heeft een tekortkoming, omdat het feitelijk de lichaamsstanden niet vergelijkt als een soort behandeling.
In plaats daarvan, deze studie was het vergelijken van de uitkomsten van patiënten die een overdosis hadden genomen en braken voordat iemand daar aankwam. De auteurs keken naar hoe de patiënt werd gevonden en vergeleken vervolgens hoe goed elke persoon op de lange termijn was uitgekomen.
In die studie was de herstelpositie beter dan wanneer de bewusteloze persoon plat op zijn of haar rug lag, bekend als rugliggend. De beste optie om de luchtweg te beschermen – althans volgens deze ene studie – was echter als de patiënt opgetrokken lying was, liggend op zijn of haar buik. Het blijkt dat als je plat op de grond ligt met de afvoer (je mond) op het laagste punt, dan zal het spul dat uit je darmen komt, niet in je longen terechtkomen.Wie wist het?
Het is natuurlijk niet zo eenvoudig. Ze bestudeerden toeval, geen behandelkeuze gemaakt door hulpverleners. De meesten van ons zouden aarzelen om onze patiënt volledig te plunderen. Om te beginnen moet je in staat zijn om de ademhaling en luchtwegen van een patiënt te controleren als de patiënt zo ziek is. Het is echt moeilijk om dat te doen als je het gezicht van je patiënt in de grond duwt. Ademhalen van zand is niet veel beter dan het opzuigen van lunch, voor zover de overlevingskansen.
Er is meer aan een overdosis dan aan kotsen
Een andere studie die ik vond over het positioneren van een overdosispatiënt, maakt de dingen nog een beetje gecompliceerder.
Dat een patiënt te veel pillen heeft ingeslikt, betekent nog niet dat hij of zij de potentieel gevaarlijke substantie volledig heeft opgenomen. Er zitten bijna altijd nog onverteerde capsules en tabletten in de buik. Een andere groep onderzoekers heeft het effect van lichaamspositionering gemeten op hoe snel die onverteerde pilparten hun weg naar de bloedbaan vonden. Het wordt absorptie genoemd en het blijkt dat onze lichaamspositie veel invloed heeft op hoe snel we verteren.
In deze studie kwam links laterale decubitus naar voren. Supine was echt de winnaar, maar zelfs deze auteurs erkenden dat het opborrelen van de maaginhoud in je longen het doel van het vertragen van de absorptie in de eerste plaats versloeg.
De patiënt op zijn buik zetten was het ergste om de overdosis te vertragen. In de buikligging namen de patiënten de pillen veel sneller op.
Wat als de patiënt hartaandoeningen heeft?
Alsof de wateren niet duister genoeg waren, is er nog een mogelijke complicatie te overwegen. Patiënten met een vorm van hartaandoening die bekend staat als congestief hartfalen (CHF) tolereren de herstelpositie helemaal niet goed. Deze mensen hebben problemen om het bloed door het hart te laten pompen en wanneer ze op hun zij liggen, raakt het hart meer overbelast dan normaal.
Een derde groep onderzoekers vergeleek 14 gezonde vrijwilligers met 14 CHF-patiënten (die ook vrijwilligers waren). Patiënten met CHF veranderden niet teveel toen ze van zittende naar gebogen of rugligging gingen. Aan hun zijkanten hadden ze echter kortademigheid en veel ongemak.
Wat betekent dit voor jou? Je bent nu misschien meer in de war dan toen je dit artikel begon, maar dat is het punt. Veel van de behandelingen die in EHBO worden gegeven, zijn eerder gebaseerd op theorie dan op bewijs. Als het logisch is, zo is het gedaan. Soms kloppen de theorieën niet. Soms is het bewijs verkeerd geïnterpreteerd en verandert de manier waarop eerste hulp wordt uitgevoerd, alleen om terug te veranderen wordt er opnieuw bewijsmateriaal gepubliceerd. CPR is een perfect voorbeeld van de manier waarop EHBO-praktijk ebt en stroomt met de combinatie van politiek, mode en een groeiend aantal bewijzen.
Anders dan bij reanimatie, is de praktijk om bewusteloze patiënten in de herstelpositie te brengen niet veranderd in tientallen jaren. Ik vermoed dat dat komt omdat aspiratie bij de meeste patiënten niet zo gewoon is. In feite is aspiratie vooral een probleem bij oudere dementiepatiënten die moeite hebben met slikken.
De herstelpositie wordt zeer nauwkeurig beschreven. Sommige eerstehulpboeken – en ook meer geavanceerde teksten – laat de hulpverlener de patiënt op zijn of haar zij plaatsen met één gebogen been en het hoofd op een arm. De echte wereld is niet precies. Begrijpen wat je moet bereiken is belangrijker dan hoe je het doet. Houd spullen uit de longen van uw patiënten. Als dat betekent, rol je ze bijna helemaal op hun buik, het zij zo. Zorg ervoor dat je naar hun ademhaling kijkt en stop ze als ze stoppen en begin met reanimeren.
