Coeliakie en niet-coeliakie glutengevoeligheid hebben betrekking op twee verschillende reacties op het gluten-eiwit, dat voorkomt in de granen tarwe, gerst en rogge. De symptomen van beide aandoeningen lijken echter erg op elkaar of zijn bijna identiek, waardoor het bijna onmogelijk is om te bepalen welke je hebt (als een van beide) zonder het gebruik van medische tests.
Coeliakie omvat auto-immuunreactie op gluten
Coeliakie komt voor wanneer gluten uw immuunsysteem aanzetten om de bekleding van uw dunne darm aan te vallen. De resulterende darmbeschadiging, villous-atrofie genaamd, kan ondervoeding en aandoeningen zoals osteoporose veroorzaken. Het kan ook potentieel leiden tot kanker in zeldzame gevallen.
De aandoening is auto-immuun van aard, wat betekent dat gluten de schade niet direct veroorzaakt; in plaats daarvan stimuleert de reactie van je immuunsysteem op het gluten-eiwit je witte bloedcellen om per ongeluk je dunne darmwand aan te vallen. Coeliakie is ook geassocieerd met andere auto-immuunziekten, waaronder auto-immuunziekte van de schildklier en diabetes type 1.
Coeliakie komt voor bij ongeveer één op de 133 mensen of bij bijna 1 procent van de bevolking. Maar weinig mensen – sommige schattingen zijn slechts 5 procent van het totaal – weten dat ze de aandoening hebben.
Glutengevoeligheid komt voort uit verschillende reacties op het immuunsysteem
Glutengevoeligheid, ook bekend als niet-coeliakie gluten gevoeligheid of soms gluten-intolerantie, is pas onlangs erkend als een stand-alone aandoening door de medische gemeenschap, en er is nog steeds veel controverse rond het .
Niet alle artsen zijn het erover eens en er is weinig onderzoek gedaan naar de oorzaken, symptomen en effecten ervan.
Een team van onderzoekers van het University of Maryland Centre for Coeliac Research bracht in 2011 een nog te bevestigen hypothese naar voren dat glutengevoeligheid een andere reactie van het immuunsysteem impliceert dan coeliakie.
Het team, geleid door centrumdirecteur Dr. Alessio Fasano, veronderstelt dat een persoon met glutengevoeligheid een directe reactie op gluten ervaart, d.w.z. je lichaam ziet het eiwit als een indringer en bestrijdt het met ontsteking zowel binnen als buiten je spijsverteringskanaal.
Onder coeliakie loopt uw immuunsysteem ondertussen geen directe aanval op gluten; in plaats daarvan triggert gluten inname je immuunsysteem om je eigen weefsel aan te vallen, in de vorm van je darmwand.
Het is nog niet duidelijk of glutengevoeligheid uw risico verhoogt voor andere aandoeningen, waaronder auto-immuunziekten – sommige onderzoekers denken dat dit het geval is en anderen zeggen dat dit niet het geval is. Het is ook niet duidelijk of het uw organen of ander weefsel fysiek beschadigt, of dat het eenvoudig symptomen veroorzaakt zonder schade aan te richten.
Het is ook nog niet duidelijk hoeveel mensen glutengevoelig kunnen zijn. Dr. Fasano’s team schat dat de aandoening 6 tot 7 procent van de bevolking treft (ongeveer één op de vijf mensen), maar andere onderzoekers (en voorstanders) plaatsen het aantal veel hoger – misschien wel 50 procent van de bevolking.
Bepalen of u glutengevoeligheid of coeliakie hebt
Omdat niet alle artsen het erover eens zijn dat glutengevoeligheid bestaat, is er nog geen consensus over hoe u dit kunt testen.
In een studie die in februari 2012 werd gepubliceerd, adviseerden Dr. Fasano en zijn team echter een diagnostisch algoritme dat kan bepalen of u de ene of de andere heeft.
Specifiek, volgens hun voorgestelde algoritme, zouden jij en je arts eerst coeliakie uitsluiten door bloedonderzoek naar coeliakie. Als die negatief zijn, zou je deelnemen aan een glutenuitdaging, eerst gluten uit je dieet verwijderen om te zien of je symptomen zijn verdwenen en het vervolgens "uitdagen" of herstellen in je dieet, om te zien of de symptomen terugkeren.
In theorie, als u symptomen ervaart wanneer uw dieet gluten bevat, maar die symptomen opruimen wanneer u het glutenvrije dieet volgt, zou u volgens Dr. Fasano de diagnose van glutengevoeligheid krijgen.
