Het grootste bloedvat in het lichaam en het belangrijkste bloed dat het hart van het lichaam afvoert, is de aorta. Bij de coarctatie van de aorta, een hartafwijking die bij de geboorte aanwezig is, is een deel van de aorta erg smal (ingesnoerd). Dit maakt het voor het hart moeilijker om bloed naar het lichaam te pompen.
Coarctatie van de aorta komt voor bij 5-8% van de kinderen die geboren zijn met hartafwijkingen (congenitale hartaandoeningen genoemd).
Het komt twee keer zo vaak voor bij jongens als bij meisjes. Coarctatie van de aorta treedt op omdat het vat zich niet goed ontwikkelde tijdens de eerste acht weken van de zwangerschap. Dit hartafwijking komt vaker voor bij personen met bepaalde genetische aandoeningen zoals het syndroom van Turner. Het wordt meestal gediagnosticeerd bij kinderen en volwassenen jonger dan 40 jaar.
Symptomen
De aorta heeft de vorm van een snoepriet, met het gebogen deel naar het hoofd en het rechte gedeelte naar beneden in het lichaam. Coarctatie van de aorta kan overal in het vat voorkomen, maar dit treedt meestal op vlak na de C-vormige curve aan de bovenkant (de aortaboog genoemd). Dit betekent dat bloed moeilijk naar het lichaam kan gaan. Ook zal de bloeddruk hoog zijn vóór het vernauwde gedeelte maar laag erna. Daarom kunnen kinderen met coarctatie van de aorta symptomen hebben zoals:
- hoofdpijn door hoge bloeddruk in het hoofd
- koude voeten of benen
- krampen in de benen bij inspanning
- abnormale hartgeluiden (hartgeruis)
- duizeligheid of flauwvallen
- baby’s mogen moeite hebben met eten en een slechte gewichtstoename
Hoe ernstiger de vernauwing, hoe ernstiger de symptomen zullen zijn. Milde vernauwing veroorzaakt mogelijk geen symptomen.
Diagnose
Soms wordt coarctatie van de aorta gevonden tijdens het eerste onderzoek van een pasgeboren baby of tijdens een routine-onderzoek met de kinderarts.
Soms duiden symptomen zoals hartruis, hoofdpijn of een slechte bloedsomloop op de benen op de diagnose. Een kinderhartspecialist (kindercardioloog) geeft het kind een volledig hartonderzoek, inclusief controle van de pols en bloeddruk in de armen en benen. Bij coarctatie van de aorta zal de pols zwakker zijn en de bloeddruk lager in de benen dan in de armen.
Een thoraxfoto kan het vernauwde deel van de aorta tonen. De meest nuttige procedure is een echografie van het hart (echocardiogram). In deze procedure kan de cardioloog naar de hartstructuur kijken en de coarctatie van de aorta zien. Soms zijn andere tests nodig, zoals magnetische resonantie beeldvorming (MRI) of computertomografie (CT) -scan om de diagnose te bevestigen.
Behandeling
Coarctatie van de aorta wordt behandeld door het vernauwde gedeelte van het vat te repareren. De meeste kinderen laten deze reparatie in de kinderschoenen doen, en bijna allemaal zullen ze gerepareerd zijn voor de leeftijd van 10 jaar. Er zijn twee manieren waarop het kan worden gerepareerd: door ballonangioplastiek en door openhartoperaties.
Ballonangioplastiek – In deze procedure wordt een lange flexibele buis (een katheter genaamd) in een groot bloedvat in de lies geplaatst en van schroefdraad voorzien tot aan het hart waar de aorta smaller wordt.
De katheter heeft een kleine leeggelopen ballon aan het uiteinde ervan. Wanneer het de vernauwde sectie bereikt, wordt de ballon opgeblazen en wordt het vernauwde deel opengetrokken. Een klein apparaatje genaamd een stent kan daar worden geplaatst om de aorta open te houden.
Chirurgie – Het vernauwde deel van de aorta is uitgeknipt en de gezonde uiteinden zijn samengevoegd. Als de verwijderde sectie groot is, wordt synthetisch materiaal of een van de eigen bloedvaten van het kind gebruikt om de opening te overbruggen.
De meeste kinderen leven een gezond leven na herstel van de coarctatie. Soms kan vernauwing van de aorta opnieuw voorkomen. In dit geval kan een ballonangioplastiek of extra operatie nodig zijn om het te repareren.
