Heupdysplasie is de medische naam die wordt gebruikt om een probleem met de vorming van het heupgewricht bij kinderen te beschrijven. De locatie van het probleem kan de bal van het heupgewricht (heupkop), de mof van het heupgewricht (het heupgewricht) of beide zijn.
Historisch gezien hebben veel artsen het probleem aangeboren dysplasie van de heup of CDH genoemd. Meer recent is de geaccepteerde terminologie ontwikkelingsdysplasie van de heup of DDH.
Oorzaken van heupdysplasie
De exacte oorzaak van heupdysplasie is niet gemakkelijk vast te stellen, omdat er wordt verondersteld dat er verschillende factoren zijn die bijdragen aan het ontwikkelen van deze aandoening. Heupdysplasie komt voor bij ongeveer 0,4% van alle geboorten en komt het meest voor bij eerstgeboren meisjes. Sommige bekende risicofactoren voor een kind om heupdysplasie te hebben, zijn onder meer:
- Kinderen met een familiegeschiedenis van heupdysplasie
- Baby’s die in stuitligging zijn geboren
- Baby’s geboren met andere "verpakkingsproblemen"
- Oligohydramnios (gebrek aan intra-uteriene vloeistof)
"Verpakkingsproblemen" zijn aandoeningen die gedeeltelijk het gevolg zijn van de in-utero-positie van de baby; bijvoorbeeld klompvoet en torticollis. Heupdysplasie komt het meest voor bij eerstgeboren kinderen, komt veel vaker voor bij vrouwen (80%) en komt veel vaker voor aan de linkerkant (alleen 60% linkerheup, 20% beide heupen, alleen 20% rechterheup)
Diagnose van heupdysplasie
Diagnose van heupdysplasie bij de baby is gebaseerd op de lichamelijk onderzoeksbevindingen.
Uw arts zal een "heupklik" voelen bij het uitvoeren van speciale manoeuvres van het heupgewricht. Deze manoeuvres, de Barlow- en Ortolani-tests genoemd, zorgen ervoor dat een heup die niet goed zit, "klikt" terwijl deze de juiste positie in en uit beweegt.
Als u een heupklik voelt, krijgt uw arts meestal een heup-echografie om het heupgewricht te beoordelen.
Een röntgenfoto toont niet de botten in een jonge baby tot ten minste 6 maanden oud, en daarom heeft een heup-echografie de voorkeur. De echo in de heup toont de arts de positie en vorm van het heupgewricht. In plaats van de normale kogelgewrichtverbinding kan de echografie de bal buiten de socket en een slecht gevormde (ondiepe) socket laten zien. De echo van de heup kan ook worden gebruikt om te bepalen hoe goed de behandeling werkt.
Behandeling van heupdysplasie
De behandeling van heupdysplasie is afhankelijk van de leeftijd van het kind. Het doel van de behandeling is om het heupgewricht goed te positioneren (de heup te "verminderen"). Zodra een adequate reductie is verkregen, zal de arts de heup in die gereduceerde positie houden en het lichaam toestaan zich aan te passen aan de nieuwe positie. Hoe jonger het kind, hoe beter het vermogen om de heup aan te passen en hoe groter de kans op volledig herstel. In de loop van de tijd wordt het lichaam minder geschikt voor de herpositionering van het heupgewricht. Hoewel de behandeling van heupdysplasie varieert voor elke afzonderlijke baby, volgt een algemene schets:
- Geboorte tot 6 maanden
Over het algemeen zal bij pasgeborenen een heupdysplasie verminderen met het gebruik van een speciale beugel, een Pavlik harnas. Deze beugel houdt de heupen van de baby in een positie die het gewricht vermindert. Na verloop van tijd past het lichaam zich aan aan de juiste positie en begint het heupgewricht met normale formatie. Ongeveer 90% van de pasgeborenen met heupdysplasie behandeld in een Pavlik harnas zullen volledig herstellen. Veel artsen zullen de behandeling met Pavlik-harnas enkele weken na de geboorte niet starten.
- 6 maanden tot 1 jaar
Bij oudere baby’s is de behandeling met Pavlik harnas mogelijk niet succesvol. In dit geval zal uw orthopedisch chirurg het kind onder algemene anesthesie plaatsen. Hierdoor kan de heup meestal de juiste positie aannemen. Eenmaal in deze positie wordt het kind in een spica-cast geplaatst. De cast lijkt op het Pavlik harnas maar laat minder beweging toe. Dit is nodig bij oudere kinderen om de positie van het heupgewricht beter te handhaven. - Ouder dan 1 jaar
Kinderen ouder dan een jaar oud hebben vaak een operatie nodig om het heupgewricht in de juiste positie te brengen. Het lichaam kan littekenweefsel vormen dat voorkomt dat de heup de juiste positie aanneemt, en een operatie is nodig om het heupgewricht goed te positioneren. Als dit is gebeurd, krijgt het kind een spica-cast om de heup in de juiste positie te houden.
Het succes van de behandeling hangt af van de leeftijd van het kind en de geschiktheid van de verlaging. Bij een pasgeboren baby met een goede verlaging is er een zeer goede kans op volledig herstel. Wanneer de behandeling op oudere leeftijd begint, neemt de kans op volledig herstel af. Kinderen met aanhoudende heupdysplasie hebben later in hun leven een kans op het ontwikkelen van pijn en vroege heuparthritis. Een operatie om de botten (hippe osteotomie) of een heupprothese te knippen en opnieuw uit te lijnen, kan later in het leven nodig zijn.
