T-cellen zijn een subset van witte bloedcellen die een belangrijke rol spelen in het immuunsysteem van het lichaam. CD4 is daarentegen een type eiwit dat wordt aangetroffen op de bepaalde immuuncellen zoals T-cellen, macrofagen en monocyten.
CD4-T-cellen worden als "helpercellen" beschouwd omdat ze infecties niet neutraliseren, maar eerder de reactie van het lichaam op infecties triggeren.
Als reactie spelen CD8 T-cellen – als zodanig geclassificeerd vanwege het type eiwit op hun oppervlak – een deel "moordenaar" cellen door stoffen (antilichamen) te produceren die virussen en andere buitenlandse indringers helpen bestrijden.
De rol van CD4 T-cellen bij HIV-infectie
Een van de raadsels van een HIV-infectie is dat de cellen die bedoeld zijn om een immuunverdediging in te leiden dezelfde zijn als die gericht zijn op infectie door HIV. Als een retrovirus moet HIV bepaalde "gastheercellen" infecteren om kopieën van zichzelf te maken. CD4-cellen zijn hiervoor het belangrijkste doelwit in de loop van een infectie.
Tijdens infectie hecht HIV zich aan deze helpercellen, waardoor het genetische materiaal erin wordt gelekt, zodat de genetische codering van de gastheer kan worden gewijzigd om andere HIV-virions te produceren. Daarbij wordt de gastheer-CD4-cel gedood en het vermogen ervan om een immuunverdediging te activeren moet geleidelijk worden uitgeput tot een zodanig punt dat het lichaam open blijft voor opportunistische infecties.
De dynamiek van een HIV-infectie is zodanig dat "moordende" CD8-T-cellen in toenemende mate blind worden bij een voortschrijdende infectie en uiteindelijk niet in staat zijn om met de groeiende populatie van HIV (gemeten door de virale lading) om te gaan. Indien onbehandeld, zal het immuunsysteem, in alle, zeldzame gevallen, volledig instorten (of in gevaar komen).
Typen CD4 T-cellen
Vaker wel dan niet hebben we de neiging om CD4 T-cellen als één type cel te beschouwen. In feite begon pas in het midden van de jaren tachtig de wetenschapper verschillende subsets met verschillende functies te identificeren. Sommige zijn belangrijk bij het activeren van zogenaamde macrofaag en dendritische cellen tijdens de initiële infectie, terwijl andere immuunafweer vormen wanneer ze worden geconfronteerd, individueel, met parasitaire organismen, bacteriën of virussen.
Deze omvatten subtypes die T-helper 1, T-helper 2, T-helper 9, T-helper 17, regulerende T-cel en folliculaire helper-T-cel worden genoemd, die elk verschillende soorten substantie uitscheiden om virussen te neutraliseren.
Hoe meten we CD4 T-cellen (en waarom)?
Door te bepalen hoeveel functionerende CD4-cellen in het bloed circuleren, kan een arts de status van het immuunsysteem van een persoon bepalen. Een eenvoudige bloedtest, de CD4-telling genoemd, schat het aantal functionerende CD4-cellen in een kubieke millimeter bloed. Hoe hoger het CD4-aantal, hoe sterker de immuunfunctie.
Bij een gezonde volwassene kan een normale CD4-telling enorm variëren (per populatie, leeftijdsgroep, enz.) Maar ligt meestal rond 500 tot 1500 cellen per kubieke millimeter bloed (ml). Wanneer het echter onder de 200 komt, wordt de ziekte geclassificeerd als AIDS (acquired immune deficiency syndrome).
Het is in deze periode dat bekend is dat de meest ernstige opportunistische infecties voorkomen, omdat het immuunsysteem effectief wordt aangetast door een infectie.
Vóór 2016 hadden CD4-tellingen als middel gebruikt om te bepalen wanneer antiretrovirale therapie (ART) moest worden gestart. Maar in de afgelopen jaren is die rol veranderd omdat de mondiale autoriteiten nu instemmen met de onmiddellijke start van HIV-therapie bij diagnose (in plaats van te wachten tot het CD4-aantal onder 500 cellen / ml daalde, zoals de vorige richtlijn was).
Het CD4-aantal wordt ook gebruikt om de reactie van een individu op de therapie te controleren, waarbij ART eerder in staat was om de immuunfunctie van een persoon te herstellen.
Daarentegen hebben mensen die ART starten bij zeer lage CD4-tellingen (minder dan 100 cellen / ml) het vaak moeilijker om hun CD4-tellingen te herstellen tot normale niveaus, vooral na een ernstige periode van ziekte.
Het is daarom belangrijk om getest te worden volgens de huidige Amerikaanse richtlijnen en onmiddellijk hulp te zoeken in het geval van een HIV-positieve diagnose. Als de behandeling snel wordt gestart, hebben mensen met HIV nu een veel betere kans om een normaal en gezond leven te leiden.
