Het was 1873 en dr. Armauer Hansen uit Noorwegen had verbazingwekkend nieuws voor de wereld: melaatsheid werd veroorzaakt door een bacterie (Mycobacterium leprae). Tot die tijd werd de ziekte vermoedelijk afgeleid van een vloek of zondig gedrag, vaak genoemd in de Bijbel.
Prevalentie
Lepra, bekend als de ziekte van Hansen, bestaat nog steeds. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) bedroeg de wereldwijde prevalentie van lepra begin 2014 180.000 chronische gevallen en meer dan 215.000 nieuwe gevallen.
Meer dan 15 miljoen mensen zijn genezen sinds behandelingen in de jaren tachtig beschikbaar kwamen, maar lepra is nog steeds verantwoordelijk voor het misvormen of uitschakelen van meer dan 2 miljoen mensen.
Overdracht
Moderne geneeskunde vertelt ons dat melaatsheid verspreid wordt wanneer een onbehandelde besmette persoon hoest of niest (maar niet door seksueel contact of zwangerschap), maar lepra is niet erg besmettelijk Ongeveer 95% van de mensen heeft een natuurlijke immuniteit voor de ziekte.
Mensen met melaatsheid die met medicatie worden behandeld, hoeven niet geïsoleerd te zijn van de samenleving. Wegens een verkeerd begrip van de ziekte werden mensen met melaatsheid in het verleden naar afgelegen eilanden of speciale ziekenhuizen gestuurd in ‘melaatsenkolonies’.
Het vroegste teken van lepra is gewoonlijk een plek op de huid die enigszins roder, donkerder of lichter is dan de normale huid van de persoon. De plek kan gevoel en haar verliezen. Bij sommige mensen is het enige teken gevoelloosheid in een vinger of . Als melaatsheid onbehandeld blijft, kan dit ernstige lichamelijke gevolgen hebben, waaronder:
Handen en voeten
– Leprabacteriën vallen de zenuwen in de handen en voeten aan en zorgen ervoor dat ze gevoelloos worden. snijdt of verbrandt de verdoofde delen en weet het niet, wat leidt tot infecties die blijvende schade aanrichten. Vingers en tenen kunnen verloren gaan door infectie. Voor ernstige infecties aan de voeten kan amputatie nodig zijn. Door verlamming kunnen de vingers en tenen permanent krullen.
- Ogen – Leprabacteriën vallen de zenuwen rond de ogen aan, waardoor er een knipperende reflex verloren gaat (die het oog beschermt tegen verwondingen en het oppervlak bevochtigt). De ogen worden droog en geïnfecteerd en er kan blindheid optreden. Vanwege de gevoelloosheid van het oog, voelt de persoon geen puin of krassen op het oog.
- Gezicht – Schade aan de binnenwand van de neus veroorzaakt littekens en uiteindelijk instorten van de neus.
- Diagnose Lepra wordt gediagnosticeerd door een huidmonster (biopsie) te nemen en het onder de microscoop te onderzoeken op zoek naar leprabacteriën. Een andere test die voor de diagnose wordt gebruikt, is een huidvlek. Er wordt een kleine snee in de huid gemaakt en er wordt een kleine hoeveelheid weefselvocht afgenomen. Dit wordt onder een microscoop onderzocht op de aanwezigheid van leprabacteriën.
Behandeling
Het goede nieuws is dat melaatsheid te genezen is. In 1981 adviseerde de WHO het gebruik van een combinatie van drie antibiotica – meestal dapson, rifampicine en clofazimine – voor de behandeling, die zes maanden tot een jaar of langer in beslag neemt. Bepaalde gevallen kunnen worden behandeld met twee antibiotica, maar rifampicine is een belangrijk onderdeel van beide behandelingen. Sinds 1995 heeft de WHO deze medicijnen gratis ter beschikking gesteld aan alle leprapatiënten wereldwijd.
Tijdens de behandeling kan het lichaam reageren op de dode bacteriën met pijn en zwelling in de huid en zenuwen.
Dit wordt behandeld met pijnstillers, prednison of thalidomide (onder speciale omstandigheden).
Prognose
Voordat de behandeling beschikbaar was, betekende een diagnose van lepra pijn en leed en werd de samenleving gemeden. Tegenwoordig voorkomen antibiotica en goede huidverzorging dat de ziekte het lichaam vernietigt. Misschien dat in de toekomst een vaccin deze oude plaag volledig zal elimineren.
