Intraperitoneale chemotherapie is een manier om chemotherapie voor eierstokkanker rechtstreeks toe te dienen in de buikholte. Hoewel de meeste chemotherapie intraveneus is en veel nieuwe biologische of gerichte therapieën oraal zijn, is de intraperitoneale methode voor het toedienen van chemotherapie een van de aanbevolen eerstelijnsbehandelingen voor vrouwen met stadium III eierstokkanker.
Een kernstudie
In 2006 werden de resultaten van de klinische studie GOG 172 van de Gynecologic Oncology Group gepubliceerd in het New England Journal of Medicine. In deze studie kwamen vrouwen in aanmerking voor behandeling als ze stadium III eierstokkanker hadden of primaire peritoneale kanker en als ze een optimale cytoreductieve operatie hadden (wat betekent dat er na de operatie geen resterende tumormassa van meer dan 1 cm achterbleef).
De proef was gerandomiseerd, wat betekent dat patiënten aan een behandelingsgroep werden toegewezen door middel van een geautomatiseerde omloop van een muntstuk. Van deze 415 vrouwen in de studie kreeg de helft traditionele intraveneuze chemotherapie met cisplatine en paclitaxel (Taxol). De andere helft kreeg dezelfde geneesmiddelen, maar in een combinatie van intraveneuze (paclitaxel) en intraperitoneale (cisplatine en paclitaxel) toediening.
Dit is geen gemakkelijke therapie om te nemen en de studieresultaten bevestigden dat. Slechts 42% van de vrouwen in de intraperitoneale groep kon alle zes cycli van intraperitoneale chemotherapie ontvangen.
90% van de vrouwen in de intraveneuze groep ontving alle zes cycli. De vrouwen die intraperitoneale chemotherapie ontvingen, hadden ernstigere of levensbedreigende vermoeidheid, pijn, lage bloedtellingen en neurologische bijwerkingen. Ook belangrijk om op te merken is dat negen vrouwen stierven tijdens chemotherapie – vier in de intraveneuze groep en vijf in de intraperitoneale groep.
De sterfgevallen waren te wijten aan een infectie.
Een overlevingsvoordeel
Dit onderzoek uit 2006 haalde de krantenkoppen, ondanks de toxiciteit van de behandeling, vanwege de overlevingsresultaten. Ondanks het feit dat slechts 42% van de vrouwen in de intraperitoneale groep alle zes cycli van therapie kon ontvangen, was de progressievrije overleving (de overlevingstijd voordat de kanker voortschrijdt) 5 1/2 maanden langer voor de intraperitoneale chemotherapie groep. Nog indrukwekkender waren de totale overlevingsgegevens. Vrouwen die intraperitoneale chemotherapie ontvingen hadden een algehele overleving die bijna 16 maanden langer was dan die van vrouwen die alleen intraveneuze chemotherapie kregen – 65,6 maanden in vergelijking met 49,7 maanden.
Het National Cancer Institute heeft, op basis van de resultaten van deze studie, en van twee andere fase III-onderzoeken, een zeldzame klinische aankondiging uitgebracht waarin wordt aanbevolen het gebruik van intraperitoneale chemotherapie sterk te overwegen voor in aanmerking komende patiënten.
Praktische overwegingen
Het ontvangen van intraperitoneale chemotherapie is echter niet voor iedereen met eierstokkanker. Denk eraan, op basis van de cruciale studie weten we alleen dat het voordelen heeft voor vrouwen met een stadium III-ziekte die ook een optimale cytoreductieve operatie hebben ondergaan (na de operatie is er geen resterende tumormassa van meer dan 1 cm achtergebleven).
Om intraperitoneale chemotherapie te krijgen, moet een intraperitoneale katheter (poort) door de gynaecologische oncoloog in de buikwand worden geplaatst. Als het niet op het moment van de eerste operatie wordt geplaatst, kan het later worden geplaatst, in een aparte chirurgische ingreep door de gynaecologische oncoloog of door een radioloog. De verpleegkundigen die via deze poort chemotherapie toedienen, moeten vaardig en vertrouwd zijn met de aanpak. De katheter kan lekken of verstopt raken. Het beheer van de bijwerkingen vereist een bekwame medische oncoloog of gynaecologische oncoloog die ervaring heeft met dit type behandeling.
De follow-up
Een recente studie door Dr. Wright en collega’s, gepubliceerd in het Journal of Clinical Oncology, toonde aan dat niet alle vrouwen die in aanmerking komen voor intraperitoneale chemotherapie deze krijgen. Haar team bestudeerde in totaal 823 vrouwen met stadium III eierstok- of eileider of primaire peritoneale carcinoom. Deze vrouwen werden behandeld in zes verschillende grote kankercentra die deel uitmaken van het National Comprehensive Cancer Network, waaronder City of Hope, Dana-Farber / Brigham en Women’s, Fox Chase, Ohio State University, het MD Anderson Cancer Center van de Universiteit van Texas, en de universiteit van Michigan.
De groep van Dr. Wright ontdekte dat minder dan 50% van de vrouwen die in aanmerking kwamen voor intraperitoneale chemotherapie, het daadwerkelijk kreeg. Hun onderzoek bevestigde ook dat vrouwen die intraperitoneale chemotherapie ontvingen langer leefden dan vrouwen die alleen intraveneuze chemotherapie kregen.
Het Take-Home-bericht
Intraperitoneale chemotherapie voor eierstokkanker of primaire peritoneale kanker is een belangrijk hulpmiddel bij de behandeling van deze ziekten, met verbeterde overlevingspercentages voor patiënten die deze therapie kunnen krijgen. Het kan echter een moeilijke behandeling zijn met erger bijwerkingen dan traditionele intraveneuze chemotherapie. Als u pas gediagnosticeerd bent met eierstokkanker in een gevorderd stadium of primaire peritoneale kanker, is het de moeite waard om met uw oncoloog te bespreken of deze aanpak geschikt voor u is.
