Colitis ulcerosa is een vorm van inflammatoire darmaandoening (IBD), een chronische aandoening waarvoor op dit moment geen remedie bekend is. Het primaire teken van colitis ulcerosa is een ontsteking van de dikke darm en het rectum, die een verscheidenheid aan symptomen in het maag-darmkanaal veroorzaakt, waaronder pijn en bloederige ontlasting. Veranderingen in levensstijl kunnen helpen, evenals medicijnen zoals ontstekingsremmers en antidiarree.
De ziekte kan soms leiden tot complicaties die andere delen van het lichaam aantasten, waaronder de gewrichten, de huid en de ogen.
Soorten en symptomen
Er zijn verschillende soorten colitis ulcerosa en de symptomen kunnen elkaar overlappen. Als u weet welke vorm u heeft, kan uw arts de meest geschikte en effectieve behandelingen bieden.
- Ulceratieve proctitis: Ulceratieve proctitis wordt gedefinieerd door een ontsteking die zich in het rectum bevindt, meestal de laatste zes inch of minder. Voor ongeveer 30 procent van de patiënten begint hun colitis ulcerosa in deze vorm. Symptomen zijn diarree, bloederige ontlasting, rectale pijn en een dringende behoefte om de darmen te verplaatsen (tenesmus). Met de ontsteking beperkt tot een kleiner gebied dan in de andere vormen van colitis ulcerosa, wordt ulceratieve proctitis als een minder ernstig type van de ziekte beschouwd en heeft gewoonlijk minder complicaties.
- Proctosigmoiditis: Wanneer de ontsteking zich in het rectum en de sigmoïd colon (het laatste deel van de dikke darm) bevindt, is het bekend als proctosigmoiditis. Symptomen zijn diarree, bloedige diarree, krampachtige pijn, urgentie en pijn aan de linkerkant van de buik.
- Linksezijdige colitis:Ook bekend als beperkte of distale colitis, is linkszijdige colitis wanneer ontsteking zich aan de linkerkant van de dikke darm bevindt (het rectum, de sigmavormige dikke darm en de afnemende dikke darm). Symptomen zijn onder meer diarree, bloederige ontlasting, gewichtsverlies, verlies van eetlust en soms ernstige pijn linkszijdig.
- Pancolitis: Pancolitis is een ontsteking in de hele dikke darm. Symptomen zijn diarree, krampen, aanzienlijk gewichtsverlies en hevige buikpijn. Matige tot ernstige gevallen van dit type colitis ulcerosa kunnen soms in het ziekenhuis worden behandeld.
Flares en Remissie
Colitis ulceratieve symptomen komen en gaan. Wanneer de symptomen actief zijn, wordt dit een flare-up genoemd. Een flare-up kan enkele dagen of weken ernstig zijn en vervolgens in remissie gaan, waar er weinig of geen symptomen zijn of weinig ontsteking in de dikke darm. Sommige mensen met colitis ulcerosa zullen geen remissie ervaren, maar in plaats daarvan een continue, actieve ziekte hebben.
Voor de meeste mensen blijven symptomen gedurende hun hele leven op en af flitsen. (Ongeveer 10 procent van de mensen heeft nooit een nieuwe opflakkering na de eerste, maar mogelijk omdat de diagnose van colitis ulcerosa onjuist was.)
Soms tijdens een ernstige opflakkering zwelt uw dikke darm op en kan een kleine perforatie ontstaan . Een perforatie laat ontlasting in uw buik weglekken, wat een levensbedreigende infectie (peritonitis) kan veroorzaken.
Voorspoed
Als u al langere tijd colitis ulcerosa heeft gehad, kunt u symptomen krijgen op andere plaatsen in uw lichaam, zoals huiduitslag, zweertjes in de mond en gewrichtspijn.
Ongeveer 5 procent van de mensen met colitis ulcerosa zal uiteindelijk darmkanker ontwikkelen. Uw risico neemt toe als u acht tot tien jaar lang symptomen heeft gehad. Chronische ontsteking van de dikke darm stimuleert veranderingen in de cellen in de darmwand; deze cel "omzet" kan uiteindelijk resulteren in de vorming van kankercellen.
Andere factoren, waaronder een familiegeschiedenis van kanker, kunnen ook het risico verhogen. Gelukkig krijgen de meeste mensen met colitis ulcerosa geen dikkedarmkanker en als ze vroeg worden opgepakt, kan de ziekte met succes worden behandeld.
Oorzaken
Colitis ulcerosa is een idiopathische ziekte, wat betekent dat er geen bekende oorzaak is. Er zijn echter verschillende theorieën over de oorsprong van colitis ulcerosa en aandoeningen die kunnen bijdragen aan de ontwikkeling ervan. Recent onderzoek suggereert dat meer dan 100 genen mogelijk geassocieerd zijn met de ontwikkeling van IBD. Geen van deze theorieën is echter nog bewezen en er zullen nog meer onderzoeken moeten worden gedaan voordat er een definitief antwoord is.
In het verleden werd algemeen aangenomen dat er een psychologische component was voor IBD. Oudere studies die aantoonden dat stress en psychische problemen een rol speelden in de ontwikkeling van IBD zijn nog steeds niet bevestigd. Meer recent onderzoek heeft aangetoond dat eerdere onderzoeken mogelijk gebrekkig zijn geweest, omdat hun resultaten niet kunnen worden gereproduceerd. Er is geen rechtstreeks verband tussen IBD en psychische stoornissen. Helaas geloven veel mensen nog steeds de IBD-stressverbinding.
Diagnose
Om een diagnose van colitis ulcerosa te bevestigen, bestelt uw arts verschillende tests, waaronder:
- Bloedonderzoek:Een volledig aantal bloedcellen (CBC) kan onthullen of u bloedarmoede of een tekort aan bepaalde mineralen heeft, beide mogelijke bijwerkingen effecten van diarree. Niveaus van C-reactief proteïne (CRP) meten de mate van ontsteking in het lichaam.
- Een ontlastingsmonster:Witte bloedcellen in de ontlasting zijn indicatief voor colitis ulcerosa. Een ontlastingsmonster kan ook bloed in de ontlasting detecteren en kan worden gebruikt om andere problemen, zoals infecties in het spijsverteringsstelsel, uit te sluiten.
- Colonoscopie:De hele dikke darm wordt onderzocht tijdens een colonoscopie. Als een dikke darm kanker wordt vermoed, zal een arts een kleine hoeveelheid weefsel verwijderen voor een biopsie.
- Flexibele sigmoidoscopie:Bij deze procedure worden een dunne buis met een lamp en een camera gebruikt om de onderste dikke darm en de endeldarm te inspecteren.
- Röntgenstralen:Deze kunnen een darmblokkade of vernauwing van de darm detecteren.
- CT-scans:CT-scans worden gebruikt om te controleren op complicaties, zoals abcessen of fistels.
Behandeling
Meestal wordt colitis ulcerosa behandeld met verschillende geneesmiddelen op recept, waaronder onderdrukkers van het immuunsysteem en ontstekingsremmers; deze medicijnen worden vaak in combinatie gebruikt.
Een bepaald deel van de mensen met colitis ulcerosa reageert niet op medicamenteuze behandeling en blijft symptomen vertonen, zelfs tijdens de behandeling. Anderen lopen mogelijk een hoog risico op darmkanker nadat ze de ziekte een aantal jaren hebben gehad. In deze gevallen kan een soort operatie genaamd ileale pouch-anale anastomose (IPAA), beter bekend als een ‘J-pouch’, worden gedaan. Als het geen haalbare optie is, is ileostomiechirurgie een andere chirurgische optie voor colitis ulcerosa.
Medicijnen zonder voorschrift, zoals diarree tegen diarree, klysma’s en paracetamol, kunnen worden gebruikt om specifieke symptomen aan te pakken, maar zijn niet in staat om de ziekte als geheel te behandelen.
Een heel woord
Als u de diagnose colitis ulcerosa hebt, zult u als gevolg van de ziekte te maken krijgen met fysieke en emotionele uitdagingen. De ups en downs van opflakkeringen en remissie kunnen stressvol zijn, en daarom is het belangrijk om de ontsteking onder controle te houden en andere gezondheidskwesties aan te pakken terwijl ze opduiken en een goede kwaliteit van leven hebben. Raadpleeg regelmatig uw gastro-enteroloog om nieuwe symptomen te melden en een plan voor onderhoudstherapie te bespreken – een behandelingsstrategie die ook wordt gebruikt als u zich goed voelt om toekomstige opflakkeringen te voorkomen.
Het goede nieuws is dat er nu meer dan ooit tevoren behandelingen met colitis ulcerosa beschikbaar zijn en er zijn er meer op komst.
