Iedereen die ooit een urineweginfectie heeft gehad (UTI) weet heel goed hoe frustrerend en ongemakkelijk ze kunnen zijn. Zelfs een milde koffer kan pijn veroorzaken bij het plassen, een verhoogde drang om te plassen en bloed of etter in de urine. Als de infectie zich van de blaas naar de nieren verplaatst, kan de aandoening erger worden, wat leidt tot ernstige rugpijn, misselijkheid, braken en, in zeldzame gevallen, nierschade.
En het zijn niet alleen volwassenen die beïnvloed kunnen worden. Pasgeborenen en kinderen kunnen ook UTI’s krijgen, en die bij ouderen kunnen soms levensbedreigend zijn. Door de tekenen en symptomen van een UTI te kennen, kunt u de behandeling zoeken en veel van de complicaties van deze al te vaak voorkomende infectie voorkomen.
Frequente symptomen
De symptomen van een urineweginfectie worden grotendeels bepaald door hun locatie in het urinestelsel. Over het algemeen zijn er twee soorten UTI:
- Een lagere urineweginfectie is er een die optreedt in de blaas of urethra (de buis waardoor urine het lichaam verlaat). Het wordt vaak een blaasontsteking genoemd.
- Een bovenste urineweginfectie omvat de nieren en urineleiders (het kanaal waardoor de urine van de nieren naar de blaas loopt). Een infectie van de nieren wordt ook pyelonefritis genoemd.
Lagere urineweg (blaasinfectie)
Een lagere urineweginfectie treedt meestal op wanneer bacteriën de urethra binnendringen en een infectie in de blaas veroorzaken.
Wanneer de symptomen verschijnen, beginnen ze vaak met een doffe pijn of ongemak in het bekken of de urethra. Gewoonlijk treedt binnen enkele uren de UTI op met kenmerkende symptomen, waaronder:
- Pijn of verbranding tijdens urinelozing (dysurie)
- Een verhoogde drang om te urineren (urinaire urgentie)
- De noodzaak om ’s nachts op te staan om te urineren (nocturie)
- Onvermogen om te urineren houd je urine vast (urine-incontinentie)
- Pas op voor veelvuldige, kleine hoeveelheden urine
- Vuil ruikende urine
- Bewolkte urine veroorzaakt door pus (pyurie)
- Bloedige urine (hematurie)
- Pusafscheiding uit de urethra
- Onderbuikpijn
- Bekkenpijn bij vrouwen
- Lage koorts
- Vermoeidheid
Bovenste urineweg (Pyelonephritis)
Een blaasontsteking die naar de nieren is gemigreerd, wordt meestal als ernstig beschouwd en heeft dringend medische zorg nodig. Pyelonefritis kan systemische (gehele lichaam) symptomen veroorzaken die niet alleen duidelijker maar ook vaak slopend zijn.
Tekenen van pyelonefritis kunnen zijn:
- Hoge koorts (meer dan 100,4 graden)
- Lichaamsrillingen
- Rigors (huivering en zweten vergezeld van een stijging van de temperatuur)
- Misselijkheid of braken
- Flankpijn (pijn die gewoonlijk diep en hoog in de rug is of kanten, hoewel het aanwezig kan zijn in de bovenbuik)
Speciale populaties
Baby’s, jonge kinderen en ouderen worden ook vaak getroffen door UTI’s en vaak op enorm verschillende manieren. De grootste uitdaging bij zeer jong en oud is dat de klassieke tekens vaak ontbreken of verkeerd worden toegeschreven aan andere oorzaken.
Vooral bij pasgeborenen zijn de enige aanwijzingen die u kunt hebben een aanhoudende drukte of huilen vergezeld van vreemd geurende urine en de weigering om te eten.
Daarom is het belangrijk om altijd de darm- en urinegewoontes van uw baby te bespreken bij elk bezoek aan een arts, hoe mild of incidenteel de veranderingen ook lijken.
Daarentegen zijn de tekenen van een UTI bij peuters en jongere kinderen karakteristieker en kunnen dysurie, urinaire urgentie, incontinentie overdag (enuresis) of het wrijven of vastgrijpen van de geslachtsorganen zijn.
Een UTI bij ouderen zal gewoonlijk geen van de traditionele symptomen hebben die bij andere volwassenen worden gezien. Deze kunnen urine-incontinentie en mentale verwarring omvatten (veroorzaakt door de bacteriële penetratie van de bloed-hersenbarrière). Als uw geliefde ouder is, zijn de belangrijkste aanwijzingen om op te letten plotselinge veranderingen in het gedrag en de controle over de blaas, vooral als dit gepaard gaat met lagere buikpijn of sterk geurende urine.
Complicaties
UTI-complicaties komen vaak voor als gevolg van een onbehandelde of een onderbehandelde infectie. Het risico is ook groot bij mensen met een onderliggende nieraandoening, diabetes of ziekten die een immuunverzwakking veroorzaken (zoals HIV).
Complicaties van een urineweginfectie omvatten:
- Terugkomende UTI’s die minstens twee keer voorkomen in zes maanden of vier keer per jaar, meestal bij vrouwen
- Uralrale vernauwing (strictuur) bij mannen met recidiverende infecties
- Verhoogd risico op vroeggeboorte en laag geboortegewicht tijdens de zwangerschap
- Permanente nierschade
- Sepsis (een mogelijk levensbedreigende, whole-body inflammatoire reactie veroorzaakt door een ernstige infectie)
Bij kinderen
Omdat een urineweginfectie bij pasgeborenen vaak weinig of geen klassieke tekenen van een UTI, een kind kan alleen symptomatisch worden wanneer sepsis (ook wel urosepsis genoemd) optreedt. Sepsis wordt altijd als een medisch noodgeval beschouwd.
Ga naar een eerstehulpafdeling of bel 911 als uw baby enkele of alle van de volgende symptomen vertoont:
- Geel worden van de ogen en de huid (geelzucht)
- Hoge koorts
- Verminderde tonus (floppiness)
- Braken
- Bewolkte of bloedige urine
- Onregelmatige ademhaling
- Bleke bleekheid of zelfs een blauwachtige huidskleur (cyanose)
- Een uitstulping van de zachte plek op de achterkant van het hoofd veroorzaakt door de ontwikkeling van meningitis
Bij ouderen
Aangezien UTI’s vaak bij ouderen ontbreken, kan de infectie alleen worden duidelijk wanneer urosepsis de hersenen en andere vitale organen begint te beïnvloeden.
Symptomen van deze gevaarlijke complicatie zijn onder meer:
- Een abnormaal snelle hartslag (tachycardie)
- Hoge koorts of onderkoeling (lichaamstemperatuur lager dan 95 graden)
- Moeilijk ademhalen of kortademig (dyspnoe)
- Overmatig zweten
- Plotselinge extreme angst
- Ernstige rug , buikpijn of bekkenpijn
- Dementie-achtige symptomen veroorzaakt door de ontwikkeling van hersenontsteking (encefalitis)
Als sepsis onbehandeld blijft, kan dit leiden tot septische shock, orgaanfalen en de dood.
Wanneer moet u naar een arts gaan
Hoewel milde UTI’s vaak vanzelf verdwijnen zonder behandeling, moet u niet vermijden een arts te raadplegen als de symptomen langer dan een paar dagen aanhouden.
Met dat gezegd, als u tekenen van een nierinfectie ontwikkelt, waaronder pijn in de zij, misselijkheid of braken, moet u onmiddellijk naar een arts gaan.
Als u zwanger bent, dient u nooit een kans te nemen met UTI’s, vooral als u diabetes, hiv of eerdere infecties heeft gehad. Zelfs milde symptomen moeten worden bekeken, behandeld en gecontroleerd om ervoor te zorgen dat de infectie volledig is gewist.
Zonder uitzondering moeten symptomen die wijzen op sepsis worden behandeld als een medisch noodgeval. Dit geldt vooral voor baby’s of ouderen.
