Een stressfractuur is een veel voorkomende overbelastingsblessure, het meest vaak gezien bij atleten. Het is anders dan het typische gebroken bot veroorzaakt door een acute gebeurtenis, zoals een auto-ongeluk of een val. In die gevallen ervaart het bot een zeer hoge kracht die de breuk veroorzaakt.
Een stressfractuur treedt op wanneer de krachten veel lager zijn, maar herhaalt zich gedurende een lange periode herhaaldelijk; deze verwondingen worden ook vermoeidheidsbreuken genoemd.
Stressfracturen worden vaak gezien bij atleten die hardlopen en springen op harde ondergrond, zoals afstandslopers, basketbalspelers en balletdansers.
Een stressfractuur kan voorkomen in elk bot, maar wordt vaak gezien in de voet-, scheenbeen- en heupbeenderen. Ze komen zelden voor in de bovenste extremiteit omdat het gewicht van je lichaam niet wordt ondersteund door je armen zoals het in je benen zit.
Tekenen van een stressfractuur
Het meest voorkomende teken van een stressfractuur is pijn die samenhangt met activiteit. De pijn van een stressfractuur is meestal voorspelbaar. Dit betekent dat atleten meestal precies weten hoe lang ze moeten rennen of trainen tot de pijn zich ontwikkelt en de pijn verdwijnt meestal zodra het lichaamsdeel is uitgerust.
Elke atleet met aanhoudende pijn die niet oplost, moet worden geëvalueerd om er zeker van te zijn dat er geen sprake is van een stressfractuur.
Omdat deze overbelastingsverwondingen een typisch verloop en veel voorkomende fysieke bevindingen hebben, kunnen de geschiedenis en het onderzoek van cruciaal belang zijn bij de diagnostische evaluatie.
Röntgenfoto’s vertonen mogelijk geen spanningsbreuk, maar ze kunnen bewijs tonen van botten die proberen te helen rond het gebied van de stressfractuur. Verdere studies, waaronder een MRI of botscan, kunnen nodig zijn als de diagnose onduidelijk is of als het probleem niet met de behandeling verdwijnt.
Hoe stressfracturen optreden
Bot ondergaat voortdurend veranderingen om zich aan te passen aan zijn omgeving.
Wanneer astronauten de ruimte ingaan, is bekend dat ze een dunner worden van het bot ontwikkelen, vergelijkbaar met osteoporose. De reden is dat hun skelet niet onder de constante zwaartekracht ligt en dat het bot zich aanpast aan die omgeving.
Stressfracturen worden meestal gezien bij atleten die hun activiteitsniveau in korte tijd verhogen. De toegenomen vraag op het bot zorgt ervoor dat het bot opnieuw wordt gemodelleerd en sterker wordt op het gebied van hogere stress. Als de reactie van het bot het tempo van de repetitieve eisen echter niet kan handhaven, kan dit leiden tot een stressfractuur. Stressfracturen zijn bijna altijd het gevolg van een te lange duur of intensiteit van een activiteit om het lichaam te snel aan te passen.
Een andere factor die kan bijdragen aan de ontwikkeling van een stressfractuur zijn afwijkingen in de voeding en menstruele onregelmatigheden. Omdat beide factoren bijdragen aan de gezondheid van de botten, kunnen eventuele problemen met het dieet (bijvoorbeeld slechte voeding, anorexia, boulimie) of menstruatie (amenorroe) een persoon met een hoger risico op een stressfractuur plaatsen. Dit is de reden dat adolescente vrouwelijke atleten een bijzonder hoog risico lopen op de ontwikkeling van een stressfractuur.
Behandeling van stressfracturen
De beste behandeling van een stressfractuur is om het gewonde lichaamsdeel te laten rusten.
Als er geen aanwijzingen zijn dat de stressfractuur kan verdringen (verschuiving van uitlijning), dan kan het vermijden van de overbelastingsactiviteit voldoende behandeling zijn. Als er echter sprake is van verplaatsing van de stressfractuur, moet het gewicht worden vermeden (dat wil zeggen gebruik krukken). Stressfracturen van de heup zijn vooral zorgwekkend, omdat als deze fracturen verdringen, een operatie verplicht is en complicaties op de lange termijn een groot probleem zijn.
Andere algemene spanningsbreukbehandelingen zijn onder meer:
- IJs in het geblesseerde gebied
- Draag geschikte uitrusting, met name schoenen
- Verhoog de activiteiten geleidelijk
