Keratoconus is een medische aandoening die ervoor zorgt dat het hoornvlies uitpuilt. Het hoornvlies is de heldere, koepelachtige structuur aan de voorkant van het oog. Na verloop van tijd wordt het hoornvlies steiler en steiler. Keratoconus is een Grieks woord dat "kegelvormig hoornvlies" betekent. Met de aandoening wordt het hoornvlies kegelvormig en wordt het zicht extreem vervormd en wazig.
Keratoconus begint in de tienerjaren te verschijnen en neemt af na 40-jarige leeftijd. Mensen weten misschien niet eens dat ze het in een vroeg stadium hebben. Hoewel keratoconus in één oog altijd erger lijkt te zijn, is het meestal een aandoening die in beide ogen voorkomt. Wanneer keratoconus vordert, wordt het zicht erg wazig en vervormd. Het zicht verslechtert doordat het hoornvlies naar voren uitstulpt, onregelmatig astigmatisme en bijziendheid ontstaat. Naarmate de aandoening vordert, kan er littekenvorming in het hoornvlies optreden, wat leidt tot verder verlies van het gezichtsvermogen. Sommige patiënten met een visie op keratoconusopsporing fluctueren vaak terwijl anderen alleen veranderingen zien gedurende een periode van jaren.
Mensen met keratoconus klagen vaak dat het gezichtsvermogen niet veel verbetert met gecorrigeerde brillen. In sommige gevallen kan het hoornvlies naar voren bobbelen en zo dun worden dat er littekens ontstaan, waardoor het zicht verder wordt belemmerd. In zeldzame gevallen kan het hoornvlies decompenseren, wat leidt tot een ernstig verminderd zicht of zelfs blindheid.
Oorzaken van Keratoconus
De exacte oorzaak van keratoconus is een beetje een raadsel. Wetenschappers zijn echter van mening dat genetica, het milieu en hormonen invloed kunnen hebben op de reden waarom sommige mensen keratoconus ontwikkelen.
Genetica: Er wordt gedacht dat sommige mensen een genetisch defect hebben waardoor bepaalde eiwitvezels in het hoornvlies zwak worden.
Deze vezels werken samen om het hoornvlies bij elkaar te houden en behouden de heldere, koepelachtige structuur. Wanneer deze vezels zwak worden, begint het hoornvlies naar voren te buigen. Sommige wetenschappers geloven dat genetica een sterke rol speelt in keratoconus omdat een familielid af en toe ook keratoconus zal ontwikkelen.
Milieu: Mensen met keratoconus hebben over het algemeen allergieën, vooral atopische allergische aandoeningen zoals hooikoorts, astma, eczeem en voedselallergieën. Interessant is dat veel patiënten die keratoconus ontwikkelen, een geschiedenis van krachtig oogwrijven hebben. Sommige van deze mensen hebben allergieën en anderen niet, maar ze hebben de neiging om hun ogen te wrijven. Er wordt gedacht dat deze krachtige oogwrijving schade aan het hoornvlies kan veroorzaken, waardoor keratoconus ontstaat. Een andere zeer populaire theorie over de oorzaken van keratoconus is oxidatieve stress. Om een of andere reden hebben mensen die keratoconus ontwikkelen een afname van antioxidanten in het hoornvlies. Wanneer het hoornvlies niet voldoende antioxidanten bevat, wordt het collageen in het hoornvlies zwak en begint het hoornvlies zich naar voren te plooien. Oxidatieve stress kan worden veroorzaakt door mechanische factoren zoals oogwrijving of in sommige gevallen overmatige blootstelling aan ultraviolette straling.
Hormonale oorzaken: Vanwege de ouderdom van keratoconus wordt aangenomen dat hormonen een grote rol kunnen spelen in de ontwikkeling ervan.
Het is gebruikelijk dat keratoconus zich ontwikkelt na de puberteit. Het is ook gedocumenteerd om vooruitgang te boeken bij zwangere vrouwen.
Diagnose van Keratoconus
Vaak ontwikkelen mensen met vroege keratoconus astigmatisme. Astigmatisme wordt veroorzaakt doordat het hoornvlies een langwerpige vorm heeft, zoals een voetbal, in plaats van een bolvorm, zoals een basketbal.
Een hoornvlies met astigmatisme heeft twee bochten, een vlakke curve en een kromme. Hierdoor worden beelden vervormd weergegeven en worden ze wazig weergegeven. Deze patiënten komen echter vaker terug in het kantoor van hun optometrist en klagen dat hun gezichtsvermogen lijkt te zijn veranderd.
Omdat het hoornvlies geleidelijk steiler wordt, wordt bijziendheid ook vaak gediagnosticeerd. Bijziendheid zorgt ervoor dat objecten op een afstand wazig worden.
Oogartsen meten de steilheid van het hoornvlies met een keratometer. Hij of zij kan een geleidelijke steiler worden na verloop van tijd, en cornet-topografie testen zal worden besteld. Een corneale topograaf is een gecomputeriseerde methode om de vorm en de steilheid van het hoornvlies in kaart te brengen. Een corneale topograaf produceert een kleurenkaart die steilere gebieden in warmere, rode kleuren en plattere gebieden in koelere, blauwe kleuren laat zien. Topografie zal meestal een inferieure steiling van het hoornvlies laten zien. Soms vertoont de topografie ook een asymmetrie in vorm tussen de bovenste helft van het hoornvlies en de onderste helft van het hoornvlies.
Naast een uitgebreid oogonderzoek, zullen oogartsen ook een spleetlamponderzoek uitvoeren met een speciale rechtop staande biomicroscoop om het hoornvlies te onderzoeken. Vaak zullen keratoconuspatiënten fijne lijntjes in hun hoornvlies hebben, de striae van Vogt. Ook kan een cirkel van ijzerafzetting rond het hoornvlies zichtbaar zijn.
Behandeling van Keratoconus
Er zijn verschillende manieren om keratoconus te behandelen, afhankelijk van de ernst van de aandoening.
Contactlenzen met zacht astigmatisme: In de vroege stadia van keratoconus kan een zachte torische lens worden gedragen. Een torische lens is een lens die astigmatisme corrigeert. De lens is zacht, maar hij bevat twee vermogens: één stroom en ook verschillende stroom op 90 graden afstand.
Stijve gasdoorlatende contactlenzen: In gematigde stadia van keratoconus wordt een starre gasdoorlatende lens gedragen. Een starre gasdoorlatende lens biedt een hard oppervlak, zodat eventuele corneale vervorming kan worden afgedekt. Naarmate keratoconus vordert, kan het moeilijker worden om een stijve gasdoorlatende lens te dragen vanwege overmatige lensbeweging en decentratie van de lens. Starre gasdoorlatende lenzen zijn kleine lenzen, meestal rond de 8-10 millimeter in diameter en bewegen lichtjes met het ooglid knipperen.
Hybride contactlenzen: Hybride contactlenzen hebben een centrale lens gemaakt van hard gasdoorlatend materiaal met een omringende zachte rok. Dit biedt veel meer comfort voor de persoon die de lens draagt. Omdat het midden stijf is, biedt het nog steeds dezelfde beeldcorrectie als een normale stijve gasdoorlatende lens.
Sclerale contactlenzen: Sclerale contactlenzen zijn zeer grote lenzen die zijn gemaakt van een materiaal dat vergelijkbaar is met datgene waar starre gasdoorlatende lenzen van zijn gemaakt. Scleralenzen zijn echter erg groot en bedekken het hoornvlies en overlappen elkaar op de sclera, het witte deel van het oog. Een sclerale lens kluft volledig het steilste deel van het hoornvlies, verhoogt het comfort en vermindert de kans op littekens.
Hoornvliesverknoping: Hoornvliesverknoping is een relatief nieuwe procedure die zorgt voor versterking van de bindingen in het hoornvlies om de normale vorm te behouden. De procedure omvat het aanbrengen van riboflavine (vitamine B) in een vloeibare vorm op het oog. Een ultraviolet licht wordt vervolgens op het oog aangebracht om het proces te laten stollen. Hoornvliesverknoping lost keratoconus meestal niet op of vermindert de steilheid van het hoornvlies, maar voorkomt dat het verergert.
Penetrerende keratoplastiek: In zeldzame gevallen kan keratoconus verergeren tot het punt waarop een hoornvliestransplantatie nodig is. Tijdens een penetrerende keratoplastiekprocedure wordt donorhoornvlies geënt op het perifere deel van het hoornvlies van de ontvanger. Nieuwere laserprocedures hebben het succes van een hoornvliestransplantatie vergroot. Doorgaans zijn corneatransplantaties succesvol. Afwijzing is echter altijd een zorg. Het is moeilijk om de uiteindelijke uitkomst van de visie van een patiënt te voorspellen. Hoewel de transplantatie succesvol kan zijn, kan de patiënt toch een vrij hoog recept krijgen en moet hij een bril dragen.
