Onderzoek naar niet-coeliakie gluten gevoeligheid – ook bekend als gluten-intolerantie – blijkt steeds meer dat je ernstige symptomen kunt krijgen van gluten-inname zonder coeliakie.
In een baanbrekend onderzoek naar glutengevoeligheid dat begin 2011 werd vrijgegeven, concludeerde prominente coeliakieonderzoeker Dr. Alessio Fasano dat "glutengevoeligheid" een geheel andere aandoening vertegenwoordigt dan coeliakie, en dat de meeste mensen die aan glutengevoeligheid lijden nooit coeliakie zullen ontwikkelen.
Hoewel zijn onderzoek zeker van belang is voor de medische gemeenschap, is het belangrijk op te merken dat zijn onderzoek nog niet is gerepliceerd en daarom beschouwt de medische gemeenschap dit nog steeds als een theorie in ontwikkeling.
Dr. Fasano en een groep bestaande uit prominente coeliakieonderzoekers, waaronder Drs. Peter Green (hoofd van het Columbia University Celiac Disease Centre) en Dr. Marios Hadjivassiliou (een neuroloog en expert in glutenataxie), volgden de eerste studie met een consensusverklaring die in februari 2012 werd gepubliceerd en waarin manieren werden voorgesteld om onderscheid te maken tussen coeliakie, gluten gevoeligheid en glutenataxie.
Bijkomende onderzoekers hebben zich ook aangesloten bij de bevindingen. Sommige studies tonen aan dat sommige gluten-gevoelige mensen vergelijkbare metabolische profielen hebben om celiacs te diagnosticeren, wat aangeeft dat er mogelijk sprake is van een pre-coeliakie. Andere studies ondersteunen Dr. Fasano’s bevindingen dat gluten symptomen kan veroorzaken bij mensen die geen klassieke coeliakie hebben.
Onderzoek naar de gevoeligheid van gluten evolueert snel. Bovendien krijgen mensen die positieve bloedonderzoeken voor coeliakie hebben, maar vaker een negatieve biopsie, vaker de diagnose van glutengevoeligheid.
In sommige gevallen zegt hun arts dat ze gluten met mate kunnen eten, of wordt hen verteld het glutenvrije dieet te volgen, maar dat ze niet zo voorzichtig hoeven te zijn als coeliakiepatiënten.
Anderen krijgen te horen dat ze "potentiële" coeliakiepatiënten zijn en moeten het over een jaar of zo controleren om te zien of ze de aandoening hebben ontwikkeld.
Meer onderzoek zal nodig zijn om te bepalen of mensen met glutengevoeligheid kleine hoeveelheden gluten echt zonder schade kunnen inslikken, of dat een specifieke subgroep van gluten-sensitieven uiteindelijk coeliakie gaat ontwikkelen.
Lees meer over mogelijke gezondheidsrisico’s bij glutengevoeligheid: glutengevoeligheid Gezondheidsrisico’s
U. van Maryland Pegs ‘Glutengevoeligheid’ als werkelijke conditie
In Dr. Fasano’s eerste onderzoek naar glutengevoeligheid, online gepubliceerd in maart 2011 in BMC Medicine, onderzoekers vonden onderscheidende verschillen tussen coeliakie en glutengevoeligheid op moleculair niveau, hoewel de symptomen van de twee aandoeningen aanzienlijk overlappen.
Dr. Fasano en andere onderzoekers van de Universiteit van Maryland vergeleken 42 gediagnosticeerde coeliakiepatiënten met moerasschade Marsh 3 of Marsh 4 met 26 mensen wier darmen weinig of geen schade toonden, maar die nog steeds duidelijk reageerden op gluten.
Voor elke deelnemer bepaalden de onderzoekers de mate van intestinale permeabiliteit (bij coeliakie worden uw darmen meer doorlaatbaar, waardoor eiwitten in de bloedbaan kunnen ontsnappen).
Ze keken ook naar genetica, samen met de expressie van genen in de dunne darm.
De studie vond verschillen in intestinale permeabiliteit tussen de groepen mensen, samen met verschillen in de expressie van de genen die de immuunrespons reguleren. Dat geeft aan dat glutengevoeligheid een andere aandoening is dan coeliakie, aldus dr. Fasano.
Verschillen in coeliakie, gevoeligheid voor gluten Stam van antwoorden op immuunsysteem
De verschillen tussen de twee aandoeningen komen voort uit verschillende reacties van het immuunsysteem, zegt dr. Fasano.
Bij glutengevoeligheid reageert het aangeboren immuunsysteem – een ouder onderdeel van het immuunsysteem en de eerste verdedigingslinie van het lichaam tegen indringers – op de inname van gluten door rechtstreeks tegen de gluten te vechten.
Dat veroorzaakt ontstekingen zowel binnen als buiten het spijsverteringsstelsel, aldus dr. Fasano.
Ondertussen houdt coeliakie zowel het aangeboren immuunsysteem als het adaptieve immuunsysteem in, zegt hij. Het adaptieve immuunsysteem is een meer geavanceerd, geavanceerd deel van het immuunsysteem en miscommunicatie tussen cellen van het adaptieve immuunsysteem leidt die cellen om de eigen weefsels van uw lichaam te bestrijden, waardoor de villi-atrofie wordt veroorzaakt die optreedt bij coeliakie.
Mensen met glutengevoeligheid krijgen geen vieze atrofie, hoewel ze toch bijna identieke symptomen kunnen ervaren als coeliakie, waaronder diarree, een opgeblazen gevoel, buikpijn, gewrichtspijn, depressie, hersensistatie en migraine, aldus dr. Fasano. (Lees hier meer over mogelijke symptomen: glutengevoeligheidssymptomen.)
Echter, alleen die mensen met de responsieve respons van het immuunsysteem die uniek zijn voor coeliakie, lopen risico op het ontwikkelen van intestinale lymfoom en andere aandoeningen geassocieerd met coeliakie, zoals osteoporose, Dr. Fasano zegt.
Sommige van de gluten-gevoelige mensen die deel uitmaakten van het onderzoek van Dr. Fasano hadden lichte darmbeschadiging (geclassificeerd als Marsh 1 of 2), maar die schade had verschillende biomarkers dan die gezien bij coeliakie.
‘Potentiële’ coeliakiepatiënten delen een onderscheidende metabole vingerafdruk met coeliakiepatiënten
Er is nog meer onderzoek dat aangeeft dat sommige mensen die als ‘gluten-gevoelig’ worden aangemerkt, in feite coeliakie in een vroeg stadium kunnen hebben.
Een studie gepubliceerd in 2010 Journal of Proteome Research van december 2010stelt vast dat "potentiële" coeliakiepatiënten met positieve bloedonderzoeken, maar negatieve biopsieën hebben in feite dezelfde kenmerkende metabole vingerafdruk als gediagnosticeerde coeliakiepatiënten. Deze "gluten-gevoelige" mensen kunnen eenvoudig een eerdere fase van de aandoening vertegenwoordigen voordat het grote schade aan de darmen veroorzaakt, aldus de onderzoekers.De studie gebruikte magnetische resonantie metabolische profielen om biochemische markers in de urine en het bloed van 141 patiënten te analyseren: 61 met de diagnose coeliakie, 29 met positieve bloedonderzoeken, maar met negatieve biopsieën en 51 gezonde controles.
Ze ontdekten dat degenen met de zogenaamde "potentiële" coeliakie hetzelfde biochemische profiel deelden als de diagnose van coeliakie, terwijl de biochemische profielen van de gezonde controles opmerkelijk verschilden.
"Onze resultaten tonen aan dat metabole veranderingen vooraf kunnen gaan aan de ontwikkeling van villo-atrofie in de dunne darm en een verdere reden vormen voor vroege instelling van GFD [glutenvrij dieet] bij patiënten met mogelijke CD [coeliakie]," concludeerde het onderzoek.
Glutengevoeligheid waarschijnlijk bij patiënten met borderline biopsieën
Een andere studie keek naar patiënten met coeliakie symptomen waarvan de darmbiopten slechts geringe afwijkingen vertoonden, zoals Marsh I of II laesies.
Veel artsen zullen coeliakie niet diagnosticeren, tenzij de intestinale schade de Marsh III- of Marsh IV-niveaus bereikt.
In deze studie hadden 35 patiënten een lichte beschadiging en werden zij geadviseerd om hoe dan ook een glutenvrij dieet te volgen. Slechts 23 patiënten volgden het dieet en de onderzoekers namen na acht tot twaalf maanden follow-upbiopsies op van iedereen die het dieet volgde.
Alle 23 patiënten die het dieet volgden hadden een "dramatische klinische verbetering van de symptomen" en de meesten zagen complete of gedeeltelijke genezing van hun darmvilli.
Zeven van de 11 patiënten die weigerden het glutenvrije dieet te volgen, werden acht tot twaalf maanden later ook geëvalueerd. Hiervan hadden er zes onveranderde symptomen en darmbeschadiging en weigerden opnieuw om een glutenvrij dieet te starten. Men zag verhoogde schade in zijn darmvilli (van Marsh I tot Marsh IIIa) en koos ervoor om het dieet te starten.
De auteurs van de studie concludeerden dat de patiënten die niet voldeden aan de criteria voor coeliakie, duidelijk glutengevoelig waren en baat hadden bij het glutenvrije dieet.
"Hoewel Marsh I-II-laesies niet kunnen worden geclassificeerd als coeliakie, ondersteunen de symptomen van de patiënten bij de presentatie en de duidelijke verbetering van de symptomen wanneer ze op GFD [glutenvrij dieet], met of zonder verbetering van histologische laesies, de veronderstelling dat deze patiënten zijn gevoelig voor gluten en kunnen een behandeling met een GFD rechtvaardigen ", concluderen de onderzoekers.
Gevoeligheid voor gluten kan van invloed zijn bij 14 personen
Glutengevoeligheid (of intolerantie) kan volgens Dr. Fasano ongeveer 6% tot 7% van de bevolking treffen. Anderen in de medische gemeenschap hebben het percentage gluten-intolerante mensen hoger gelegd – ik heb schattingen gezien variërend van 10% tot een mammoet 50% van de bevolking.
Lees meer over deze cijfers: Hoeveel mensen hebben glutengevoeligheid?
Het is onmogelijk om te zeggen hoeveel mensen glutengevoelig zijn zonder meer onderzoek en geaccepteerde glutengevoeligheidstests. Maar duidelijk, zelfs als de cijfers aan de lage kant zijn, zullen ze het aantal coeliakiepatiënten, die ongeveer 1% van de bevolking uitmaken, laten doven.
Velen in de coeliakie / glutengevoelige gemeenschap geloven dat ziekten veroorzaakt door gluten zich zelf op een "spectrum" van glutengerelateerde aandoeningen richten, met coeliakie, glutenataxie (neurologische schade door gluten) en glutengevoeligheid die allemaal ergens in dat spectrum vallen .
Dr. Fasano zegt dat de volgende stap is de identificatie van een biologische marker, of "biomerker", voor glutengevoeligheid. De klinische proef om dat te doen is nu aan de gang, en Dr. Fasano zegt dat hij "zelfverzekerde" onderzoekers zullen aanwijzen die biomerker. Van daaruit kunnen onderzoekers een test ontwikkelen om glutengevoeligheid te detecteren – die binnen enkele jaren commercieel beschikbaar zou kunnen zijn.
